มีข่าวว่า โรคเหน็บชา กลับมาระบาดอีกครั้งหลังจากถือว่าสูญไปจากประเทศไทย จน อย.ถอดวิตามินบีรวมซึ่งสามารถป้องกันโรคเห็บชาออกจากหลักประกันสุขภาพ
ตามข่าวมีรายงานว่า “ ผู้อำนวยสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จ.อุบลราชธานี เปิดเผยว่า การรับประทานอาหารประเภทปลาน้ำจืดปรุงดิบ หรือสุกๆ ดิบๆ ที่มีตัวอ่อนของพยาธิปนเปื้อน เช่น ปลาร้า ก้อยปลา ปลาหมกไฟ ฯลฯ เป็นสาเหตุที่ทำให้ประชาชนในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือป่วยด้วยโรคพยาธิใบไม้ตับ และโรคมะเร็งท่อน้ำดีเสียชีวิตเป็นจำนวนมากต่อปี ล่าสุดในการประชุม DDC Forum ของกรมควบคุมโรค เรื่อง “โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงจากการขาดวิตามินบี 1” พบรายงานผู้ป่วยอาการแขนขาอ่อนแรง ชาตามปลายมือ ปลายเท้า และชาตามร่างกาย 78 ราย ในจำนวนนี้เสียชีวิต 2 ราย วินิจฉัยพบว่า เกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งผู้ป่วยทั้งหมดอยู่ในเรือนจำแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จากการสอบสวนโรคพบว่า ผู้ป่วยเป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงจากการขาดวิตามินบี 1 หรือภาวะเป็นโรคเหน็บชา โดยเกิดอาการหลังจากการระบาดของโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ ที่นับเป็นปัจจัยกระตุ้นที่สำคัญมากในการทำให้ผู้ที่มีภาวะ ปริ่มๆ ขาดวิตามินบี 1 กลายเป็นการขาดวิตามินบี 1 จนแสดงอาการออกมา (บ้านเมือง 3 มีนาคม 2558)”
สาเหตุของโรคเหน็บชาเกิดจากหลายสาเหตุ และสาเหตุหลักเกิดจากการทานอาหารที่มีสารทำลายวิตามินบี 1 (Thiamine) หรือการทานอาหารที่มีวิตามินบี 1 ไม่เพียงพอ
อาหารที่มีสารทำลายวิตามินบี 1
– สารที่ไม่ทนต่อความร้อน ซึ่งเป็นเอนไซม์ thiaminase พบได้ในอาหารจำพวก ปลาน้ำจืดดิบ หอยลาย และปลาร้าดิบ
– สารที่ทนต่อความร้อน มีอยู่หลายชนิด พบได้ในพืชและผัก พวกใบชา ใบเมี่ยง หมากพลู สีเสียด นอกจากนี้ยังอาจพบได้ในปลาน้ำจืดบางชนิด
อาหารที่มีวิตามินบี 1 (Thiamine) มากได้แก่
– จากสัตว์ : เนื้อหมู, ปลา, ไก่, ตับ, ไข่
– จากพืช : ถั่วเมล็ด, เมล็ดข้าว
– อาหารจำพวกผักและผลไม้ ถึงแม้ว่าจะมีปริมาณของวิตามินบี 1 น้อย แต่ถ้าคิดจากที่กินในแต่ละวันแล้ว ร่างกายก็จะได้รับพอประมาณ
วิตามินบี 1 เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาในการเผาผลาญอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต โปรตีนและไขมัน เพื่อสร้างพลังงานให้ร่างกายนำไปใช้ จำเป็นมากที่จะต้องรับประทานให้เพียงพอในแต่ละวัน และอาหารที่สารทำลายวิตามินบี 1 ที่เป็นสาเหตุก่อให้เกิดโรคนี้ควรปรุงด้วยความร้อนจนสุก
ในข้าวขาว(ข้าวขัดสีแล้ว) มีปริมาณวิตามินบี 1 น้อยมากซึ่งไม่เพียงพอต่อร่างกาย ต่างจากข้าวกล้องที่มีปริมาณเยอะกว่าสามารถป้องกันโรคเหน็บชาได้ และการทานอาหารชนิดเดียวซ้ำ ๆ กันติดต่อกันหลายวันอาจทำให้ขาดสารอาหารบางชนิดไป และเกิดโรคตามมา
อ้างอิง:
หนังสือพิมพ์บ้านเมือง ออนไลน์
สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
ภาพจาก:
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
