ผาแดง-นางไอ่ ปริทัศน์
ตอน กะฮอกด่อนสอนใจ
๑. พังคีซอมไอ่น้อง ยามค่ำแขวนขอคำ
ถืกธนูคันศร แล่นตำนำต้อง
วายวางสังกะฮอกน้อย เทียมสารโตตึ่ง
แบ่งกันปันพูดแล้ว กินได้ทั่วเมือง
.
๒. ศรีสุทโธนาคแค้น ขีนขุ่นขวงจิต
ควัดเป็นฮอยนำมา ก่นเมืองทางก้ำ
ไผกินมังสังซี้น พังคีกะฮอกด่อน
สินำมาเม่าเมี้ยน ให้ตายถิ้มซู่คน
.
๓. เหตุฮุมกินกะฮอกซี้น เมืองหมู่พญาขอม
คามนิคมเพพัง หล่มหลวงลงท้าง
มรณังสูญเสี้ยง นาคานำจ่อง
เหลือแต่ซุมแม่หม้าย บ่กินซี้นฮ่วมพา นั้นแหล้ว
.
๔. เผียบใส่การเลือกตั้ง เดือนใหม่มีนา
หัวคะแนนมาซอม ส่งซองฮิมฮั้ว
ลางคนซาวมือหยุ้ม ยัดลงถงเสื่อง
พอปานปันพูดซี้น กะฮอกน้อยสู่กันกิน น้อ
.
๕. ซุมซาวเมืองเก่าก้ำ กินต่อนมังสา
คือคนโลภามัก บ่สนเมืองบ้าน
เห็นแก่โตมักได้ มือซาวกำเหี่ย
สิสูญเสียเมื่อหน้า ยังบ่ฮู้เมื่อคีง
.
๖. ศรีสุทโธนาคนั้น เนานั่งในสภา สาแหล้ว
ซุมถือซองมังสัง ส่งเซิญมายั้ง
สังบ่แนมเห็นเบื้อง ทางในนาคเน่า
เขาสิมาถั่งทื้น ลงท้างจั่งนิทาน นั้นนา
.
นพรัตน วงค์สุข
๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒
.
.
แม่หญิงยุคนี้
ยุคสมัย ก่อนกี้ ซายข่มเหงหญิง
คิดอยาก ทำการหยัง ดุ่งดันเดินหน้า
นางใด คอยตามก้น เขาเยินยอยิ่ง
เป็นยอดหญิง เพศเพี้ยง งามพร้อมค่ามี ว่านอ
.
ลางคน ขมขื่นแค้น ทนทุกข์ทรมาน
ผัวนั้น มีเมียหลาย ลูกหลานเป็นฮ้อย
ใผก็ สรรเสริญย้อง สามีดีเลิศ
เลี้ยงผู้หลวง พ่ำน้อย ซูซ้วนซ่วยงาน กันแหล้ว
.
บัดนี้ ถึงหว่างม้ม เลยยุคจำยอม
หญิงออกหางานทำ เพิ่งตนเองได้
บ่แม่น เป็นทาสใซ้ ในเฮือนฮองฮับ
สองขาแขน แล่นสู้ หาได้ส่ำซาย
.
ซาวเอ็ดปี ประกาศก้อง คนท่อเทียมกัน
อย่าสุ ยอมจำนน สิทธิ์เฮาควรฮู้
ลุกขึ้นมา เฮียงสู้ เสมอเทียมทางเพศ
สร้างสังคม โลกให้ เหลืองเหลื้อมฮุ่งงาม จริงแหล้ว
.
ณัฏฐา พินิจหิรัญกุล (ณัฏฐา ผญาฮัก)
๘ มีนาคม ๒๕๖๑ วันสตรีสากล
.
.
ฝากคำ
อ้ายหากคิดต่อตั้ง หวังฝากพระไมตรี
บ่เคยมีใจหมาย ฮ่วมใผเทียมน้อง
เฝ้าคอยมองแลงเช้า เสมอเงาในแว่น
บ่ได้มากล่าวต้าน ลองเหล้นเบิ่งใจ แท้แหล้ว
.
คำที่ไขต่อน้อง จมแจบในทรวง
ออกมาจากความจริง กลั่นกรองมาเว้า
บ่มีหวานมาอ้อน เงินคำมาอ่อย
มีแต่ใจเที่ยงตั้ง ฝังแหน้นบ่มาย พี่แหล้ว
.
ให้กูณาบ่าวอ้าย หลิงล่ำนำแยง แด่ถ้อน
เถิงสิมรณาตาย ก็บ่ไลลืมน้อง
สิคอยปองจนได้ หมายใจเคียงคู่
เถิงอยู่เทิงฟากฟ้า สินำยื้อหย่องเอา
.
คันได้เคียงคู่เจ้า ก็หากว่าบุญหลาย แท้แหล้ว
สิบ่ปุนปองหนี ปล่อยนางฮามฮ้าง
จักขอทำบุญสร้าง แสวงทางเทียวฮ่วม
รวมเอาสองฝ่ายก้ำ เป็นแป้นแผ่นเดียว
.
นักบุญ ทรงกลด
.
.
ทางเปื้อน เพื่อนทราม
หนทางเทียวเปียกเปื้อน ดินหล่มตมเหม็น
เฮาเห็นหาหนทาง ย่างวนเวียนอ้อม
พร้อมเอาตนโตเว้น ตมเหม็นน้ำเน่า
บ่หวังลุยล่วงเข้า ในน้ำเปียกปอน
.
แต่ว่าคนฮอบข้าง เดินย่างเฮียงเฮา
เขาจักเป็นคนดี ซั่วทรามนามฮ้าย
เฮาบ่เหลียวเห็นป้าย ใดใดมาบอก
ให้เฮาซอกป่องท้าง หาทางลี้หลีกหนี
.
มีบางคนฮ่างฮ้าย กายก่ำดำกา
แต่ว่าใจเขาดี ดั่งเดียวนางฟ้า
ใจบ่เป็นคือหน้า ผิวพรรณเฮือนฮ่าง
ใผได้เคียงคู่ข้าง ปานได้เพชรพลอย
.
บางคนคอยอวดอ้าง เฮือนฮ่างโซว์โสม
แต่ข่มคนเคยคอย ซ่วยซูหนุนยู้
อยู่นำใผหวังได้ ผลกำไรเป็นใหญ่
ใผคบคนแบบนี้ มีหวังลุยบวกน้ำ
ตมเปื้อนแปดตัว…เพื่อนเอย
.
กะต่ายน้อย 01/09/2015
ชาตรี เสงี่ยมวงศ์ แปล
…
ลานข่วงกวี ฉบับนี้เสนอความหลากหลายของเนื้อหาบทกวี ในฉันทลักษณ์กลอนอ่านลาวอีสาน บท ผาแดง-นางไอ่ ปริทัศน์ ตอน กะฮอกด่อนสอนใจ ของนพรัตน วงค์สุข เป็นการนำเนื้อหานิทานผาแดงนางไอ่ เปรียบเทียบมาสู่การเลือกตั้ง สส.ของไทยในเดือนมีนาคมนี้, บท แม่หญิงยุคนี้ โดยณัฏฐา พินิจหิรัญกุล ว่าด้วยบทบาทของผู้หญิงยุคใหม่ เพื่อให้เข้ากับโอกาสวันสตรีสากล ๘ มีนาคม, บท ฝากคำ เป็นบทกลอนความรักของ นักบุญ ทรงกลด ที่ผู้เขียนพัฒนาการใช้คำสร้างความหมายที่ชัดเจนน่าอ่าน และสุดท้ายบท ทางเปื้อน เพื่อนทราม บทกลอนจาก กะต่ายน้อย นักเขียนลาว แปลโดย ชาตรี เสงี่ยมวงศ์ ที่ให้ความหมาย ให้แง่มุมการคบเพื่อนได้ดี ฉบับหน้าพบกับกลอนลาวอีสานม่วน ๆ ที่ลานข่วงกวีนี้ได้อีกเช่นเคย สวัสดีครับ.
