ความเป็นมา
ด้วยความขอบคุณคณะผู้ริเริ่มจัดทำหนังสือ อีศาน
นิตยสารเพื่อชาวอีสานและคนไททุกภูมิภาค
๙ ตุลาคม ๒๕๕๔
ทางอีศาน
สํานักพิมพ์แม่คำผาง สำนักพิมพ์มิ่งมิตร และสำนักพิมพ์ต่าง ๆ ในเครือบริษัท ชนนิยม จำกัด เกิดขึ้นมาและเจริญเติบใหญ่ขึ้นด้วยความเมตตาสนับสนุนของผู้อาวุโส และความร่วมมือร่วมใจของคนร่วมสมัยผู้ฝักใฝ่ในทางศิลปวัฒนธรรม งานของพวกเรานอกจากเป็นงานเลี้ยงชีพอย่างสุจริตชนแล้ว พวกเรายังคาดหวังผลสัมฤทธิ์ทางสังคมด้วย
ระยะเวลาที่ผ่านมา เราประคับประคองตนพออยู่ได้ มีงานที่สังคมตระหนักรับรู้ แต่อย่างไรก็ตามเนื่องจากปัจจัยหลายด้าน ผลงานหนังสือเล่มยังไม่แผ่ซ่านไปทั่วถึงทุกองคาพยพของกระแสสังคม ประกอบกับวัน-วัย แห่งชีวิตที่เหลืออยู่ ทำให้เราร่วมกันพินิจพิเคราะห์ใคร่ครวญว่า สมควรเลือกทำงานที่เรารักและถนัดที่สุด และที่สำคัญมากคือต้องเป็นงานที่ก่อประโยชน์สูงสุดต่อสังคม
พวกเราเห็นร่วมกันว่าควรจัดทำนิตยสารรายเดือน หรือรายปักษ์ ตีพิมพ์จำหน่ายทั่วไป แต่จะเน้นเป็นพิเศษในภาคอีสาน เนื้อหาครอบคลุมทั้งทางเศรษฐกิจ วัฒนธรรม สังคมและการเมือง เพื่อสื่อสารถึงคนหนุ่มสาว ถึงเพื่อนปัญญาชน อิสรชน ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กลุ่มก้อนผู้ใฝ่ใจกับปัญหาบ้านเมืองและการสร้างความเป็นธรรมในสังคม ชมรมชาวอีสานในภูมิภาคต่าง ๆ รวมถึงเพื่อนมิตรผู้ ใฝ่ความก้าวหน้าในขอบเขตทั่วประเทศและต่างแดน เริ่มต้นจากกลุ่มเป้าหมายเหล่านี้เพื่อให้ช่วยเป็นสื่อสานต่อและกระจายสู่คนรากหญ้าต่อไป
วันนี้ประเทศไทยมีประชากรเกือบ ๗๐ ล้านคน เส้นแบ่งประเทศกำลังถูกทะลวงด้วยการดิ้นรนเอาตัวรอดของพลโลกกว่า ๖,๐๐๐ ล้านคนที่จวนเจียนล้นโลก เรื่องราวของปัจเจกบุคคลมีมากมาย ปัญหาสังคมสะสมซับซ้อน แต่ละภูมิภาคก็มีความหลากหลายเกินกว่ากลไกรัฐส่วนกลางจะเข้าถึงมูลเหตุและคิดหาทางแก้ไข
สำหรับภูมิภาคอาเซียน อีกเพียง ๔ ปีก็จะผนวกรวมเป็นประชาคมเดียวกัน ในซีกโลกตะวันตกเศรษฐกิจอเมริกาเสื่อมทรุด ยุโรปรวนเร ซีกโลกตะวันออก ญี่ปุ่นเผชิญปัญหาหลายด้าน ประเทศจีนที่ผงาดขึ้นมาอีกครั้งกำลังขยายบทบาทไปรอบทิศ เส้นทางซึ่งบุกลงใต้ผ่านประเทศลาวเข้าสู่ประเทศไทยนั้นต้องผ่านภาคอีสาน ถ้ามองภาพรวมของเขตเศรษฐกิจจีนกับอาเซียนก็พบว่า ภาคอีสานอยู่ในทำเลใจกลางของเขตเศรษฐกิจนี้
ภาวะที่โลกกำลังปรับเปลี่ยนดุลยภาพทุกด้าน ธรรมชาติแวดล้อมวิกฤตเต็มไปด้วยมลภาวะและมากไปด้วยปรากฏการณ์ประหลาดร้าย เราต้องเร่งเรียนรู้เรื่องประเทศของเรา ภูมิภาคของเรา และเรียนรู้เรื่องของสากลประเทศ
เราจะรวบรวมองค์ความรู้จากผู้รู้ จากเพื่อนมิตรทุกภูมิภาคนำมาปรับประสานกับเป้าหมายเฉพาะ โดยหยั่งลึกถึงรากเหง้า ถ่องแท้ในอัตลักษณ์ของชาติพันธุ์วรรณา แล้วแผ่เชื่อมโยงถึงกันทั่วประเทศและทั่วโลก สร้างสำนึกรักถิ่นตน ขณะเดียวกันก็ก้าวพ้นการหลงยึดอยู่กับลักษณะเฉพาะถิ่น
บางมุมคิดของการริเริ่มจัดทำนิตยสารนี้ตรงกับข้อเขียน บทนำชีวิต ของ ไพวรินทร์ ขาวงาม ท่อนที่ว่า
“ข้าพเจ้าคิดถึง การศึกษา ที่ไม่เพียงศึกษาในโรงเรียน / มหาวิทยาลัย ในเครื่องแบบนักเรียน / นักศึกษา หากศึกษาได้ทุกวัน ทุกวัย ทุกสถานที่ ทุกเครื่องแบบ โดยไม่ต้องรอนโยบายรัฐบาลใด ๆ”
“ข้าพเจ้าเคยได้ใช้ การศึกษา เช่นนั้น ใช้ ศิลปะ อ่าน / เขียน เช่นนั้น เพื่อ ปรับหน้าดินชีวิต หรือ ดูแลผืนนาหัวใจ ที่กันดารแห้งแล้งของตัวเอง… ชีวิตที่เหลือจึงยังปรารถนาให้ลูกหลานร่วมแผ่นดินได้มีโอกาสปรับหน้าดินชีวิตตัวเองบ้าง…”
ชื่อนิตยสารของเราคือ อีศาน ได้แรงบันดาลใจจากชื่อบทกวี อีศาน ของ นายผี อัศนี พลจันทร ซึ่งพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๕
การจัดทำนิตยสารสักฉบับ นอกจากกำหนดทิศวางแนวทางก้าวเดินให้สอดคล้องกับสภาพสังคมแล้ว เนื้อหาที่นำเสนอก็ต้องมีศิลปะ มีความถูกต้อง และต้องเตรียมงบประมาณสำหรับค่ากระดาษ ค่าจัดพิมพ์ ค่าแรงคนทำงาน การหาผู้สนับสนุน สมาชิก การจัดวางจำหน่าย และทีมงานผู้มีจิตหนึ่งใจเดียวกัน นับเป็นงานหนักกว่างานพ็อกเก็ตบุ๊กหลายเท่าตัว ดังนั้น โครงการจัดทำนิตยสาร อีศาน จึงเลือกเปิดตัวด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เว็บไซต์(website) และเว็บแม็ก กาซีน (web magazine) ก่อน ทั้งนี้เพื่อประชาสัมพันธ์ บอกข่าวเพื่อนมิตร เพื่อสรุปทิศทาง การกำหนดเนื้อหา หาเพื่อนร่วมคิดร่วมงานร่วมสนับสนุน และเพื่อทดลองเสนอสาระแต่ละแผนกแต่ละคอลัมน์
