อาชีพการงานใดที่ผู้เขียนเคยทำมาได้มีประสบการณ์ ถึงจะจำวันเดือน ปี พ.ศ. ไม่ได้ แต่เหตุการณ์จำได้ทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องวงการเพลงลูกทุ่ง ลูกกรุง สตริง เพื่อชีวิต หมอลำ ภาพยนตร์ คุยได้ทุกเรื่องอาจเป็นเพราะว่าสมัยหนุ่ม ๆ เข้าวงการมาใหม่ ๆ โชคช่วยให้เข้ามาอยู่ในแวดวงนักข่าวนักเขียน เข้ามาเป็นนักแต่งเพลงก็ได้รับหน้าที่เป็นผู้ควบคุมการผลิตเพลงครบวงจร ต้องสัมผัสประสานงานกับเหล่าศิลปินทุกแขนง ต้องดูแลการผลิตทุกขั้นตอน จึงได้รู้จักคนมาก และมีคนรู้จักมากแทบทุกวงการ จึงเก็บประสบการณ์ไว้ได้มากถึงแม้ไม่ใช่ข้อมูลทางวิชาการ แต่นี่คือความจริงไม่ใช่อิงนิยาย

พื้นที่ที่ฉันอยู่เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ในเขตตำบลหนึ่งของจังหวัดนครราชสีมา ผู้คนที่นี่ยังมีวิถีการดำรงชีวิตการกินอยู่อย่างเรียบง่าย สิ่งที่ช่วยในการชูรสอาหารของที่นี่ เรียกได้ว่าแทบจะใส่ในทุกจานเลยก็ว่าได้ สิ่งนั้นก็คือ ปลาร้า หรือปร้า อันถือได้ว่าเป็นยอดมงกุฎแห่งอาหารอีสานตลอดกาล

หากมาที่ชุมชนบ้านเดื่อแล้วสิ่งหนึ่งที่ถือเป็นเสน่ห์และความแตกต่างที่ทำให้ชุมชนบ้านเดื่อไม่เหมือนใคร คือการหยิบยกเอาลูกมะเดื่อ ไม้ยืนต้นที่มักจะเกิดตามริมฝั่งน้ำ โดยเฉพาะแม่น้ำโขงที่เป็นชื่อหมู่บ้านมาเป็นจุดเด่นและจุดขายของชุมชน

เมื่อเริ่มเขียนถึงข้าวโพด ก็ทำให้นึกถึงสมัยเด็ก ได้ยินแม่นมร้องเพลงขับกล่อมว่า วัดเอยวัดโบสถ์ ปลูกข้าวโพดสาลี พอลูกเขยตกยาก แม่ยายก็พรากลูกสาวหนี ความคิดตอนเป็นเด็กก็เลยคิดว่า ข้าวโพดกับข้าวสาลีเป็นข้าวอย่างเดียวกัน

“เวียงจันทน์เศร้า สาวเอยอย่าฟ้าวว่า มันสิโป้บาดหล่า บักแตงช้าง หน่วยปลาย เวียงจันทน์เศร้า เป็นโพนหมาขี้จอก บาดว่า บางกอกฮ้าง ยังสิได้เพิ่งเวียง ดอกนาฯ”

คนเขียนถ้าไม่ใช่ลูกอีสานจะถ่ายทอดสภาพร้อน ๆ แล้ง ๆ ถึงขนาดหมู่บ้านร้างเช่นนี้ได้อย่างไร ทำให้ได้คิด เมื่อเห็นหนังสือลูกอีสาน ฉบับครบรอบ 40 ปี หน้าปกเป็นรูปหนุ่มคูน ถือฉมวกห้อยข้องหาปลา คนออกแบบปกเป็นลูกอีสานบ้างหรือไม่ ทำไมจึงได้รสชาติเช่นนี้