ประเทศมหาอำนาจและการเมืองหา เรื่องกันไปว่าไวรัสตัวนี้จะเกิดที่ไหน ไม่ว่าเมือง จีน อเมริกา หรือยุโรป ไม่ว่าในตลาดสดหรือ ในห้องแล็บ ที่แน่ ๆ มาจาก “ฝีมือมนุษย์”

องค์รัฏฐาธิปัตย์ที่มาโดยการฉ้อฉล ไร้บารมีธรรม จากกลุ่มอำนาจนิยม จากกลุ่มผลประโยชน์ ได้สร้างความเสียหายให้ประเทศชาติมากมายขนาดไหน ในแง่ความรับรู้ทั่วไปอาจสรุปเปรียบกันเพียงว่าเป็นรัฐสีเทา จับต้องเอาผิดเป็นรูปธรรมไม่ได้