นิตยสาร “ทางอีศาน” ปีที่ ๘ ฉบับที่ ๙๑ ประจำเดือนพฤศจิกา...Read More

สิ่งสำคัญของมนุษย์ อาจจะบอกว่าสำคัญที่สุดก็ว่าได้ คือมนุษย์รู้จักใช้ “ภาษา” ภาษาทำให้มนุษย์มีความแตกต่างจากสัตว์เดรัจฉานทั่วไป ต่อมา “ภาษา” ก็ช่วยให้มนุษย์พัฒนา เจริญก้าวหน้าขึ้นทุก ๆ ด้าน ยิ่งเริ่มมีตัวอักษรใช้ เกิดภาษาเขียน - มนุษย์ก็พัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็ว มนุษย์กลุ่มใดหรือเผ่าใดไม่มีภาษาตัวอักษรสำหรับใช้ในภาษาของตนเองก็ด้อยความเจริญ ล้าหลังพวกมีภาษาอักษรของตนเองลงเรื่อย ๆ แต่อย่างไรก็ตาม สองพันปีมานี้ มนุษย์ที่มีภาษาเขียนเป็นของตนเอง ก็มีที่เสื่อมสลายไปไม่น้อยเหมือนกัน

เคยสงสัยกันบ่ครับว่าในอดีตปู่ย่าตาทวดของเฮาชาวอีสาน ใช้เงินตราอีหยังกันในการจับจ่ายใช้สอย ซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน เหมือนหรือต่างกับเงินตราที่เราใช้กันซุมื้อนี่หรือไม่ นั่นอาจสิเป็นคำถามที่เกิดขึ้นในใจของไผหลาย ๆ คน บางคนอาจจะเคยเห็นเงินตราเหล่านั้นมากบ้างน้อยบ้างตามแต่ที่ท่านสนใจ หรือผู้เฒ่าผู้แก่เพิ่นได้เก็บไว้ให้ลูกหลานได้เบิ่งได้แยงกัน แต่มื้อนี้กระผมสิได้นำซุผู้ซุคนได้ย้อนกลับไปในอดีต ไปค้นหาร่องรอยทางประวัติศาสตร์ของการใช้เงินตราในอดีตของบรรพบุรุษของเฮา

วรรณกรรมเรื่อง พื้นเวียง เป็นที่แพร่หลายทั้งลาวและลาวอีสาน ในลักษณะการลำพื้น แล้วไม่นานก็เลือนหายไป ทั้งนี้เพราะเมื่อครั้งอำนาจทางกรุงเทพฯ ขยายออกมา ได้ส่งเจ้านายออกมาดูแลควบคุมหัวเมืองอีสาน หลังสงครามเจ้าอนุวงศ์ วรรณกรรมเรื่องนี้ได้เขียนเล่าเหตุการณ์ไว้ในใบลานด้วยตัวอักษรภาษาพื้นเมืองอีสาน

มักจะกล่าวกันว่า แผ่นดินภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นแผ่นดินของชาติพันธุ์ลาว แท้จริงแล้วยังมีชาติพันธุ์ใหญ่น้อยอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินนี้ นับแต่ชาติพันธุ์ญัฮกฺร บรูฮฺ ข่า แสก โส้ กะเลิง กุลา ญ้อ โย้ย เยอ กูย กวย เขมร และโดยเฉพาะชาติพันธุ์ผู้ไท ซึ่งมีประชากรรองลงมาจากชาติพันธุ์ลาว แสดงให้เห็นว่าแผ่นดินภาคตะวันออกเฉียง เหนือของประเทศไทยมีชาติพันธุ์ต่าง ๆ อาศัยอยู่อย่างหลากหลาย จึงเป็นเหตุให้ข้าพเจ้าเรียกรวม ๆ ว่า “ชาติพันธุ์อีศาน” และอาจจะเรียกว่า “ประชาชาติอีศาน” ในโอกาสต่อไป

หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ข้าพเจ้าอยู่ในประเทศฝรั่งเศส ขณะนั้นข้าพเจ้าใคร่จะโฆษณาถึงประเทศของตนบ้าง แต่ทว่าข้าพเจ้ายังไม่รู้ภาษาฝรั่งเศสดี เลยไม่ทราบว่าจะทำอย่างไร?