ทุกวันนี้มนุษย์ส่วนใหญ่มองเห็นและเข้าใจความสำคัญของประวัติการพัฒนาเปลี่ยนแปลงเหล่านั้น.. บางเผ่าพันธุ์มนุษย์ก็มีหลักฐานเรื่องราวย้อนอดีตไปได้ยาวไกล แต่บางเผ่าพันธุ์ก็ย้อนอดีตไปได้ไม่ไกล

“อีนาง เบียร์เย็น ๆ ขวด กับแกล้มเอาตำสาวน้อยคอยไข่อ้ายมาอย่างหนึ่งก่อน! ชื่อมันเป็นตาแซบว่ะ!” เมื่อเด็กเสิร์ฟเอาเบียร์มารินให้ พ่อเฒ่าเสือยก แก้วเบียร์ขึ้นจิบแล้วพูดกับบักแดงผู้เป็นลูกเขย “อยู่บ้านแม่เฒ่าโต๋ เอาแต่หมากถั่วให้กินสู่มื้อ มื้อนี้ขอมากินแนวแซบ ๆ เบิ่งหนา! เอ้า ยกแก้ว!”

มนุษย์เกิดมาเป็นส่วนหนึ่งของสรรพธรรมชาติ และสรรพชีวิต แต่โลกได้ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปจนจวนจะถึงจุดพลิกผันครั้งใหญ่ด้วยนํ้ามือมนุษย์ บนผิวเปลือกโลกที่ขีดเส้นพรมแดนเป็นรัฐชาติชื่อ “ประเทศไทย” นี้ มีความอุดมสมบูรณ์ยิ่งนัก

ในยุคนั้นเองมีหญิงวัยกลางคนหนึ่งเป็นโสดเป็นชาวหลวงพระบางเขต ดินแดนประเทศลาวปัจจุบัน มีอาชีพทำไร่ทำนาเป็นหลักและมีควายอยู่ตัวหนึ่งไว้ไถนา ได้ปล่อยควายตัวนี้ไปหากินหญ้าตามยถากรรมที่ทุ่งนา

เดิม ดั้งเดิม ประเดิม ภาษาไทยมีคำนี้ใช้มานานเนกาเลโข ทั้งไทยกลาง ไทยเหนือ ไทยใต้ ไทยอีศาน พูดไทยอ่านไทยได้ต้องคุ้นเคย ได้ยิน ได้พูด และบางฅนได้ใช้เขียนสื่อสาร

พูดถึงชุมชนมอญก็นึกถึง ขนมกาละแมรามัญ ที่มาจากชุมชนมอญ เมื่อครั้งที่ไปเดินเล่นแถวดอนหอยหลอดจำรสชาติที่หวานหอมได้ไม่ เคยลืม