กลอนเครือเขากาด
“กลอนเครือเขากาด” นี้ เป็น “กลอนประวัติศาสตร์” แต่งโดยหมอลำทองลา สายแวว บ้านหัวเรือ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี รวมอยู่ในหนังสือ “ไขภาษิตโบราณอีสาน” ของ ดร.ปรีชา พิณทอง
๏ ฟังอีกก่อนแม่ป้าน้าอา
ฟังชิพรรณนาเรื่องเครือเขากาด
มันหากหยาดแต่ฟ้าแถนปั้นบ่อนลง
เครือมันยาวคดโค้งขดต่งงอแงน
ตกมาดินแดนเฮามนุษย์คนภายใต้
คนนานได้เดือนวันแถมถ่าย
ปลายเครือเขายืดยื้อพื้อปิ้นป่งใบ
หน่อยหนึ่งได้มีดอกบุปผา
เป็นมาลาจีจูมปุ่มแซงหอมกุ้ม
ไก่สอนหุ้มปุมเปาเหง้าง่า
เหิงนานไปนานมาเกิดเป็นหมากนํ้าเต้าแถนเถ้าย่าเยอ
เบิ่งมันแขวนเท้อเล้อห้อยอยู่เทิงสูง
นํ้าเต้าปุงลือชาซ่ามาถึงพี้
จิ่งได้มีนามเอิ้นคนเฮาเว้าต่อ
พระยาแถนก่อเริ่มเดิมดั้งอี่หลี
นํ้าเต้าปุงหน่วยนี้เกิดจากเครือเขา
จำกันเอาสาผู้บ่ทันจักเรื้อง
บ่ต้องเถียงกันเหล้นเป็นการเสียประโยชน์
การลำโจทแลแก้สุดแท้แต่ผู้ฟัง
ตัวผมเองรับรองว่าบ่พลั้งในฝ่ายหลักวิชา
นักกีฬาเคยชนต่อยโดนหลายครั้ง
บ่เคยหวังเสียแต้มตกคนจนตํ่า
ฟังซิลำต่อเรื่องเป็นข้อบ่อนขัน
กล่าวบ่อนนั้นแถนชิแต่งคนลง
แถนจิ่งปลงวาจาว่าการสุดสิ้น
ดินแดนพื้นปถพีภายลุ่ม
บ่มีเมืองแลบ้านสัตว์เชื้อสํ่าคน
แถนเป็นกกต่อต้นบอกสั่งมหาพรหม
ขุนบุรมราชากะว่ารวมคนนี้
แถนก็ดาดีฟ้าวแปลงคนหลอมหล่อ
บ่ใช่ว่าเล็กน้อยแถนตั้งแต่งทำ
นํ้าเต้าปุงเลิศลํ้าเกิดจากเครือเขา
แถนกะปิดเอามาบ่นานการฮ้อน
เอาคนโฮมท้อนดาดีทุกที
คนสิบสองภาษาขังใส่หมากนํ้าเต้าแต้มแหน้นอั่งออ
พระพ่อเจ้าฟ้าคื่นแถนหลวง
ผูกเป็นพวงพานสายมัดคอแขนหิ้ว
บอกให้พรหมจรลิ้วลงไปข้างล่าง
เอาไปวางไว้พื้นแดนด้าวด่านดิน
ครบสิ่งสิ้นบอกสั่งพระยาแถน
พรหมก็แวนไวเหาะล่วงเลยบ่มีช้า
เวลากว้างลวงยาวอากาศ
พรหมก็ยัวรยาตรย้ายเหินฟ้าล่วงลง
ลัดโค้งโน้งประสงค์ใส่โลกา
มาบ่ทันเถิงดินถิ่นฐานเซาหยั้ง
บังเอิญมือถือค้อนคอนมาหลุดบ่า
ป๋าหมากนํ้าเต้าตึ้งตึงตุ้มต่อยดิน
ฟังเสียงคนหยังกะเป็นดิ้นดิ้นเต้นตื่นตกใจ
บ่จักไอจักคางป่วนวนสนหยุ้ง
นํ้าเต้าปุงตกค้างวางลงจากบ่า
คนสิบสองภาษาหม้นออกมาล้ายล้ายเป็นน่างึดหลาย
ตอนมอบท้ายแยกฝ่ายชาวมนุษย์
เว้าให้สุดหลักเกณฑ์ต่อไปยังได้
มันชิมีใผแท้เดิมดาครั้งก่อน
อยู่ในหมากนํ้าเต้าปุงนั้นแม่นใผ ๏
