บทความโดย: Teeraparb Lohitkun
# บ่อยครั้งที่เคยเห็นคนไทย (ซึ่งรวมถึงตัวเราเองด้วย) ไปยืนตะลึงพรึงเพริศในความงดงามอลังการของอัครโบราณสถานหลายแห่งในต่างประเทศ วันก่อนจึงปีติอยู่ลึกๆ เมื่อได้เห็นชาวยุโรปกลุ่มหนึ่ง กำลังตะลึงในความงามอย่างวิจิตรตระการตา ของปราสาทสัจธรรม ณ เมืองพัทยา
นฤมิตกรรมอันรังสรรค์ขึ้นด้วยฝีมือช่างไทยสมัยรัตนโกสินทร์ ตามเจตนารมณ์ของผู้ริเริ่ม คือคุณเล็ก วิริยะพันธุ์ นักธุรกิจไทยเชื้อสายจีน ผู้สั่งสมความรู้ความเข้าใจด้านศิลปะ ศาสนา ปรัชญา และวัฒนธรรม จากการเดินทางท่องเที่ยว บันดาลใจให้เกิดความคิดจะสร้างสถาปัตยกรรม อันสื่อแสดงถึงแก่นแท้ของศาสนา สะท้อนความเท่าเทียมของสรรพสิ่ง และเชื่อมโยงจิตวิญญาณความเป็นมนุษย์ เทพเทวดา จักรวาล ซึ่งล้วนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
ภายใต้ชื่อ “ปราสาทสัจธรรม” (The Sanctuary of Truth) โดยเป็นที่ทราบกันดีว่า ก่อนหน้านั้น คุณเล็กได้สร้าง “เมืองโบราณ” ที่บางปู สมุทรปราการ เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมงานศิลปะสถาปัตยกรรม จากโบราณสถานสำคัญทั่วไทย ไว้ให้ผู้คนได้รู้คุณค่า และเข้าใจรากเหง้าของสังคมไทย และตระหนักว่า
“…เหตุวันนี้ย่อมสืบเนื่องมาจากเมื่อวานนี้ การเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในวันพรุ่งนี้ ย่อมมาจากวันนี้ ฉะนั้นเรื่องของอดีต คนปัจจุบันจำเป็นต้องรู้ หากเราไม่รู้จักอดีต ก็เหมือนเดินเรือในท้องทะเล โดยปราศจากเข็มทิศและหางเสือ ผลที่จะเกิดขึ้นกับเรือลำนั้น เป็นที่น่าวิตกกังวลเป็นอย่างยิ่ง..” (จากหนังสือ “หนังสือนำเที่ยวเมืองโบราณ”)
คุณเล็กเริ่มสร้าง “เมืองโบราณ” ตั้งแต่ พ.ศ.2506 และเริ่มงานสร้าง “ปราสาทสัจธรรม” ตั้งแต่ พ.ศ.2524 ด้วยแรงหนุนจากภริยาคือคุณประไพ ตัวเลขพ.ศ.ดังกล่าวนี้ สะท้อนวิสัยทัศน์อันยาวไกลและทรงคุณประโยชน์ของบุคคลทั้งสอง กระทั่งคุณเล็กอำลาจากโลกนี้ไป ใน พ.ศ.2543
ตราบจนวันนี้ ผลงานของคุณเล็ก กลายเป็นพิพิธภัณฑ์เอกชนกลางแจ้งที่ยิ่งใหญ่ของไทย และมีสถานะเป็น “อนุสาวรีย์แห่งชีวิต” ของคุณเล็ก ที่ผู้คนจดจำ และสร้างแรงบันดาลใจให้ชนรุ่นหลัง ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าอนุสาวรีย์บุคคลสำคัญใดๆ ในโลกใบนี้
…ด้วยคารวะ คุณเล็ก และคุณประไพ วิริยะพันธุ์
*ปราสาทสัจธรรม
http://sanctuaryoftruth.com/th/index.php
