ปิดเล่ม
“บัวอาศัยเซิ่งน้ำปลาเพิ่งสังคม
ไพร่กับนายเพิ่งกันโดยด้าม
อันว่าเสือสางช้างกวางฟานอาศัยป่า
ป่าอาศัยสิ่งฮ้ายจึงหนาแน่นมืดมุง
เฮาอาศัยเพิ่งบ้านบ้านกะเพิ่งบุญเฮา
คันหากเฮาหนีเสียชิเกิดเป็นดงไม้
คันเฮาหนีไกลบ้านเฮือนชานชิเป็นป่า
บ้านชิเป็นเหล่าเฮื้อเครือเกี้ยวมืดมุง
เฮาอาศัยพวกพ้องน้องนุ่งสหายเกลอ
เขาก็อาศัยเฮาจึงเป็นเมืองบ้าน
คนหากอาศัยด้วยดอมคนเป็นหมู่
บ่มีใผอยู่ยั้งทอมท้อผู้เดียวได้แล้ว”
(วรรณคดี ย่าสอนหลาน)
ประเทศไทยมีรัฐบาลชุดใหม่ (แม้นายกรัฐมนตรียังคนเดิม) แต่ก็คงหวังเห็นความเปลี่ยนแปลงได้ยาก
เพราะ “ยุทธศาสตร์ชาติ” คงดำเนินไปตามแนวทางของรัฐบาลเดิม
ที่อาจมีเปลี่ยนบ้าง ก็แต่ตัวหารปันแบ่งผลประโยชน์ในกระทรวงที่จำเป็นต้อง “แบ่ง” กันไประหว่างกลุ่มการเมือง แต่หลักแนวทางยังต้องยึดตาม “ยุทธศาสตร์ ๒๐ ปี” ที่กำหนดไว้แล้ว
ที่น่าห่วงมากคือ “งานด้านวัฒนธรรม” ที่เห็นเป็นรูปธรรมก็คือ “แผนยุทธศาสตร์ 5 F” ของกระทรวงวัฒนธรรม อันได้แก่ Food อาหาร, Film ภาพยนตร์และวิดีทัศน์, Fation ผ้าไทยและการออกแบบ, Fighting มวยไทย, Festival การอนุรักษ์ ขับเคลื่อนเทศกาลประเพณีสู่ระดับโลก
ที่น่าเป็นห่วง เพราะห้าเรื่องนี้ง่ายที่จะถูกมองถูกใช้อย่างผิวเผิน ให้เป็นช่องทาง “หารายได้และชื่อเสียง”ของประเทศเท่านั้น
แท้จริงแก่นของ “วัฒนธรรม” ควรเป็นเรื่องคุณภาพของมนุษย์
“เทคโนโลยี” ที่เปลี่ยนแปลงก้าวหน้าขึ้น ควรจะยกระดับคุณภาพของมนุษย์ให้สูงขึ้น กล่าวให้เป็นรูปธรรมคือ เมื่อสังคมพัฒนาไปเป็น สังคม ๔.๐ สังคม ๕.๐ คุณธรรมจริยธรรมในสังคมควรจะยกระดับดีขึ้น ใม่ใช่เลวลง
สังคมที่เปลี่ยนแปลงจากเทคโนโลยี ย่อมก่อให้เกิด “วัฒนธรรม” ใหม่ แต่ความเปลี่ยนแปลงที่กำลังเกิดจากเทคโนโลยีขณะนี้ ก็น่าเป็นห่วงว่าจะทำให้คุณธรรมใหม่ จริยธรรมใหม่…ดีขึ้น หรือเลวลง
ความเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะเกิดขึ้นมากมายรอบด้านและรุนแรงมาก “วัฒนธรรมโลก” ในอนาคตจะเป็นเช่นไร น่าห่วงอย่างยิ่ง
