ผู้หญิงแนวหลัง
ทางอีศาน ฉบับที่๑๒ ปีที่๑ ประจำเดือนเมษายน ๒๕๕๖
คอลัมน์: ในเครื่องแบบ
Column: In uniform
ผู้เขียน: สมพงษ์ ประทุมทอง
เดือนมีนาคมที่ผ่านไป ผมมีเรื่องอยากเล่าสองเรื่อง ที่มีความสำคัญในระดับประเทศของเราและระดับสากล เราท่านอาจจะลืมหรือจำแบบพอผ่าน ๆ เพราะยุคสมัยมันได้เปลี่ยนแปลงไปมากแล้ว
เหตุการณ์แรกเป็นเรื่องการเมือง ตั้งแต่ยุคต้นของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ๒๔๗๕ คือ การยิงทิ้ง ๔ รัฐมนตรี เมื่อกลางดึกของคืนวันที่ ๔ มีนาคม ๒๔๙๒ ประกอบด้วย นายทองอินทร์ ภูริพัฒน์ นายจำลอง ดาวเรือง นายถวิล อุดล และดร.ทองเปลว ชลภูมิ สามคนแรกเป็นรัฐมนตรีและ ส.ส. อีสาน ส่วนคนหลังเป็นอดีตรัฐมนตรีและ ส.ส. ปราจีนบุรี ในวงการเมืองมักพูดถึงเหตุการณ์นี้ว่า ๔ อดีตรัฐมนตรี โดยเพิ่ม นายเตียง ศิริขันธ์ ซึ่งถูกฆ่ารัดคอและเผาทิ้งที่จังหวัดกาญจนบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๕ นักการเมืองกลุ่มนี้ถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ ทั้งเป็นกบฏแบ่งแยกดินแดน (อีสาน) บ้าง เป็นกลุ่มสนับสนุน นายปรีดี พนมยงค์ ที่ถูกกล่าวหาว่ามีแนวคิดไปทางคอมมิวนิสต์บ้าง
เรื่องราวการฆ่า ๔ อดีตรัฐมนตรีอีสาน ถือเป็นระดับตำนานในทางการเมืองของไทย และเป็นสิ่งที่บางฝ่ายในปัจจุบันอยากให้ลืม ๆ มันไปซะ
แต่มีสิ่งที่น่าสนใจ คือ คนอีสานในครั้งโน้นได้เลือกผู้แทนของเขาไปทำหน้าที่ล้วนแต่เป็นคนมีคุณภาพ จริงจัง จริงใจ มีความรู้ในการทำงานทางการเมือง การศึกษาของแต่ละคนล้วนจบจากมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศ ซึ่งหากไม่ใช่ลูกข้าราชการ พ่อค้าวานิช นายฮ้อย คนมีสตางค์ ก็ต้องใฝ่การเรียน สู้ชีวิต ชนิดไม่ตายคงได้ดี
อีกเรื่องคือ วันสตรีสากล ๘ มีนาคม ของทุกปีเป็นการยกย่องและกระตุ้นให้ผู้หญิงต่อสู้ให้ได้สิทธิความเสมอภาค เท่าเทียมและความเป็นธรรมในสังคม
กรณีประเทศไทย เรื่องสิทธิ ความเสมอภาคของผู้หญิง ยังคงมีประเด็นเหล่านี้ตกค้างให้อภิปรายอยู่ แม้ผู้หญิงจะมีบทบาทสูง ตำแหน่งใหญ่ในวงการธุรกิจ เอกชน การเมือง ผู้นำท้องถิ่นในราชการ เป็นระดับปลัดกระทรวง อธิบดี ผู้ว่าราชการ นายอำเภอ จำนวนมากขึ้นตามลำดับ
ในรัฐธรรมนูญแทบทุกฉบับได้กำหนดไว้ในเรื่องสิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย เรื่องความเสมอภาค ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช ๒๕๕o มาตรา ๓o บอกไว้ว่า “บุคคลย่อมเสมอภาคกันในทางกฎหมาย และได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายเท่าเทียมกัน ชายและหญิงมีสิทธิเท่าเทียมกัน…” แน่นอน การเขียนให้สวยงามกำหนดไว้อย่างไรก็ตาม สำคัญอยู่ที่การนำไปปฏิบัติ มีปรากฏให้ชวนสงสัยก็มากมายว่าจริงตามมาตรานี้หรือ
สองเรื่องที่กล่าวมาแล้วนี้จะมีสื่อหรือหน่วยงานใดจัดกิจกรรมรำลึก ปลุกเร้าให้คนทั่วไปได้รู้ได้เข้าใจ เกิดความคิดในการสร้างสรรค์มากน้อยแค่ไหนไม่อาจรู้ได้ เพราะเห็นเงียบ ๆ กัน
ผมขอเชิญชวนท่านผู้อ่านได้เรียนรู้ความรู้สึกการดำเนินชีวิตของผู้หญิงแนวหลังที่มีสามีเป็นนักการเมืองและถูกฆ่าอย่างโหดร้ายทารุณ หรือการทำลายโดยกล่าวหาว่าร้ายจนไม่เป็นผู้เป็นคนสิ่งที่ทำความดีที่มีลบละลายหายไปสิ้น
ผู้หญิงแนวหลังที่ผมขอเอ่ยนามไว้ คือท่านผู้หญิงพูนสุข พนมยงค์ นางนิวาศน์ ศิริขันธ์ นางบังอร ภูริพัฒน์ นางทองคำ ดาวเรือง นางบุญทัน อุดล และ นางแตงอ่อน จันดาวงศ์ ภรรยาของ นายครอง จันดาวงศ์ ผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ และถูกประหารชีวิตโดยการยิงเป้าที่ อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร
ผู้หญิงแนวหลังกลุ่มนี้ เป็นผู้หญิงอีสานทั้งหมด ยกเว้นท่านผู้หญิงพูนสุข พนมยงค์ ต้องมีชีวิตที่ต้องต่อสู้ความรู้สึกทั้งภายใน และภายนอก การต่อสู้ภายในคือ ความรู้สึกกดดัน ความเจ็บปวดต่อการสูญเสีย เป็นบาดแผลที่ตราติดยากที่จะลบได้ การต่อสู้กับภายนอกคือ สภาพการดำเนินชีวิตเพราะการหลบซ่อน ระมัดระวังต่อความปลอดภัยการดำเนินชีวิตที่รับผิดชอบต่อลูก ๆ ที่ยังเล็ก ๆ กันอยู่ การต่อสู้กับความรู้สึกของสังคมรอบข้าง
นี่เป็นตัวอย่างของผู้หญิงแนวหลังส่วนหนึ่งเท่านั้น ยังมีผู้หญิงอีสานอีกมากที่มีสภาพที่หนักหน่วงกว่านี้ ผู้หญิงอีสานจะต้องเข้มแข็งไม่ย่นย่อต่ออุปสรรค พัฒนายกฐานะทางสังคมให้ดียิ่งขึ้นเป็นต้นแบบของเยาวนารีอีสานต่อไป
ก่อนจบผมขอให้ความรู้ไว้สักเล็กน้อยว่า ส.ส. หญิงคนแรกของประเทศไทยเป็นคนอีสาน มีอาชีพเป็นครูระดับผู้บริหาร (อาจารย์ใหญ่) ชื่อ นางอรพิณ ไชยกาล เป็นภรรยาของ นายเลียง ไชยกาล อดีตรัฐมนตรีและ ส.ส. จังหวัดอุบลราชธานี หัวหน้าพรรคประชาชน
สำหรับนายกหญิงคนแรกของประเทศไทยนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เป็นคนเหนือ ที่มีการวิพากษ์วิจารณ์ในหลาย ๆ กรณีนั้น ผมเองก็ไม่ได้คิดมากเกินไปกว่า นายกหญิงเป็นมนุษย์เหมือนเราท่าน ย่อมมีผิดพลาดบ้างก็ไม่เห็นเป็นอะไร ทั้งตลอดชีวิตก่อนเข้าสู่การเมือง ก็ไม่เคยมีข่าวว่าไปยุ่งเกี่ยวอะไรกับการเมืองยกเว้นการไปใช้สิทธิเลือกตั้ง ทำหน้าที่มาได้ขนาดนี้ก็เท่แล้ว การให้เกียรติการให้กำลังใจ นับเป็นสิ่งประเสริฐ
