มากกว่ากาละแม คือทับหลังงามแท้ที่ศีขรภูมิ
ไม่น่าเชื่อขนมห่อเล็ก ๆ ฝีมือชาวบ้าน ในบรรจุภัณฑ์ (Packaging) แบบบ้าน ๆ นั่นคือ “กาละแม” จะทำให้ผมและใครต่อใครหลายคนติดอกติดใจจนต้องแวะเวียนไปอำเภอเล็ก ๆ แห่งหนึ่งของจังหวัดสุรินทร์ เพื่อหาซื้อ “กาละแม แม่สองบาล” มาชิมจนอิ่มเอิบในหัวใจ
เพราะทั้งหอม และไม่หวานจัดจ้าน เปรียบดั่งอิสตรีก็งามแบบบ้าน ๆ คือไม่ต้องพึ่งคอสเมติกก็งามชนิดพิศเจริญ คือมองได้นาน ๆ มิรู้เบื่อ
ที่สำคัญ คือ ศขรภูมิ มีปราสาทหินขนาดไม่ใหญ่โตโอฬาร ไปแวะชิมกาละแม แม่สองบาลคราใด ผมต้องไปดื่มดํ่าภาพแกะสลักที่ทับหลังปราสาทศีขรภูมิได้ไม่เคยเบื่อเช่นกัน
เป็นทับหลังแสดงภาพ “ศิวนาฏราช” หรือการร่ายรําของพระศิวะ หรือพระอิศวร ประดับอยู่เหนือซุ้มประตูทางเข้าปรางค์ประธานของปราสาท เป็นประติมากรรมจําหลักศิลาอันอลังการตระการตา และอาจจดเป็นงานแกะสลักใน “ลัทธิรังเกียจที่ว่าง” คือแกะเรื่องราวและลวดลายไว้แทบทุกตารางนิ้วของทับหลัง โดยมีภาพ “ศิวนาฏราชเหนือหน้ากาล” (หรือเกียรติมุข) เป็นจุดเด่น
เพื่อสำแดงฤทธานุภาพ ๓ สถานะของพระศิวะ คือ ผู้สร้างโลก ผู้ปกปักรักษาโลก และผู้ทำลายล้างโลกยามทุกข์เข็ญด้วยการร่ายรำ หรือแสดงนาฏราชจนเกิดไฟประลัยกัลป์เผาผลาญโลก นอกจากนี้ศิวนาฏราชยังถือเป็นต้นแบบ ๑๐๘ ท่ารำในวิชานาฏยศาสตร์ของอินเดีย ซึ่งสิ่งอิทธิพลต่อวิชานาฏศิลป์ของชาวอุษาคเนย์ – อาเซียนด้วย
ทับหลังชิ้นสําคัญนี้ยังจําหลักภาพเหล่าทวยเทพองค์สำคัญทั้งพระพรหม พระนารายณ์ พระคเณศ พระอุมา ฯลฯ มาร่วมบรรเลงดนตรีประกอบการร่ายรำของพระศิวะครั้งนี้ด้วย จนมีคํากล่าวว่า ไปศีขรภูมิแล้วได้ชมหน้าบันภาพนี้ภาพเดียวก็คุ้มแล้ว อีกทั้งยังเป็นปราสาทเดียวในเขตแดนไทยที่มีภาพจําหลักนางอัปสรา หรือเทพอัปสรซึ่งมีนกแก้วเกาะที่ไหล่ช่างน่ารักยิ่งนักด้วย
เท่านั้นยังไม่พอ ที่ซุ้มประตูปราสาทศีขรภูมิยังมี “เทพทวารบาล” หรือเทพผู้รักษาประตูปราสาท หรือประตูวิมาน มิใช่ประตูฟุตบอลนะครับ กําลังยืนกุมไม้กระบองอยู่ข้างนวลน้องอัปสราชั่วนาตาปีชนิดที่ผมนึกไม่ออกจริง ๆ ว่าถ้าผมต้องมายืนเฝ้าปราสาทอยู่ใกล้สาวงามปานนี้
ผมจะอดใจไหวไหมเนี่ย ?
นางสวยเริ่ดปานใด ผมจะพรรณนาให้ฟังแต่ท่านต้องอดใจไว้อ่านฉบับหน้านะคร้าบ
***
คอลัมน์ ห้องศิลป์อีศาน นิตยสารทางอีศาน ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๖๕ | กันยายน ๒๕๖๐
.
ราคาเล่มละ ๑๐๐ บาท
สมัครสมาชิก ครึ่งปี ๖๐๐ บาท
หนึ่งปี ๑,๑๐๐ บาท
ตลอดชีพ ๙,๕๐๐ บาท (ได้รับหนังสือย้อนหลัง)
.
สั่งซื้อ// ชำระเงิน // สอบถามเพิ่มเติม ได้ทาง
inbox หนังสืออีศาน m.me/166200246799901
line id : @chonniyom (มี@) คลิก https://lin.ee/amxqtvW
อีบุค ที่ www.mebmarket.com
โทร. 086-378-2516
บริษัท ทางอีศาน จำกัด
244/539 รามอินทราซอย 5 แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กทม. 10220
