ลำดับกษัตริย์อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ ท้าวนองและท้าวลอง
โดย: Guy Intarasopa
ลำดับกษัตริย์อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ ยังเป็นที่สับสนกันอยู่ว่าหลังพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ ๒ (พระไชยองค์เว้) สิ้นพระชนม์ ท้าวนองและท้าวลองใครกันที่ขึ้นครองราชย์ต่อจากพระไชยองค์เว้ บางตำราว่าท้าวนองและท้าวลองคือคน ๆ เดียวกัน
แต่จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ผมยืนยันได้ค่อนข้างชัดเจนว่า ท้าวนองและท้าวลอง (เจ้าองค์ลอง) คือคนละคนกัน
หากจะเล่าความให้ชัดเจนคงต้องเล่าตั้งแต่สมัยพระเจ้าสุริยวงศาธรรมมิกราชขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้พยายามกำจัดพระญาติทางฝ่ายพระราชบิดาจนแทบสิ้น หนึ่งในนั้นคือเจ้าชมพู พระเชษฐาต่างพระมารดา เจ้าชมพูถูกเนรเทศ (หลบหนี) ไปพึ่งเวียดนาม โดยมีแสนทิพย์นาบัว (เชื้อสายไทพวนหรือไทดำ) ติดตามพระองค์ไปด้วย เจ้าชมพูให้กำเนิดโอรสนามว่าพระไชยองค์เว้ ภายหลังเจ้าชมพูตาย แสนทิพย์ได้แม่ของพระไชยองค์เว้เป็นเมียให้กำเนิดบุตรนามว่า ท้าวนอง
ภายหลังพระเจ้าเจ้าสุริยะวงศาธรรมิกราชสวรรคต พระไชยองค์เว้พร้อมด้วยท้าวนองนำกำลังจากเวียดนามเข้ายึดนครเวียงจันทน์ได้ พระไชยองค์เว้ขึ้นครองราชย์พระนามว่าพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ ๒ ตั้งท้าวนองเป็นเจ้าอุปราชนอง พระไชยองค์เว้มีราชโอรสนามว่า ท้าวองค์ลอง ภายหลังได้ขึ้นครองราชย์ต่อจากพระไชยองค์เว้ในราวปี พ.ศ.๒๒๗๓ มีพระนามในใบจุ้มเลขที่ ๒ และเลขที่ ๗ ที่เก็บรักษาไว้ในหอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพฯ ว่าพระมหาธรรมิกราชจักรพรรดิภูมินทราธิราชเจ้า ตราจุ้มของท้าวองค์ลองนี้เป็นตราคล้ายกับมังกรอยู่ตรงกลาง และมีแฉกออกคล้ายกับตราธรรมจักร
ภายหลังเจ้าอุปราชนองยึดอำนาจจากเจ้าองค์ลอง ในราวปี พ.ศ.๒๒๘๓ ขึ้นครองราชย์มีพระนามตามใบจุ้มเลขที่ ๑ ว่าพระโพสาทธรรมิกราชาไชยจักรพรรดิภูมินทราธิราชเจ้า ใช้ตราจุ้มเป็นรูปนกยูง เหตุที่ใช้ตราจุ้มเป็นรูปนกยูงนั้นก็เพราะว่าบิดาของท้าวนองมีเชื้อสายพวน ซึ่งให้การช่วยเหลือเจ้าชมพูในการหลบหนีไปพึ่งเวียดนาม เมื่อครองราชย์ท้าวนองจึงใช้ตรานกยูงซึ่งเป็นสัตว์ที่กลุ่มคนพวนให้การนับถือ และยังใช้เป็นตราจุ้มของอาณาจักรพวน ดังที่ผมเคยลงรูปและเล่าความให้ฟังแล้ว
หลังจากท้าวนองยึดอำนาจจากท้าวองค์ลองได้ เจ้าองค์บุญซึ่งเป็นพระราชโอรสของท้าวองค์ลอง หลบหนีออกจากเวียงจันทน์ไปอยู่เมืองหนองบัวลุ่มภู ภายหลังเจ้าองค์บุญนำกำลังจากเมืองหนองบัวลุ่มภูเข้ายึดอำนาจจากท้าวนองได้
จากนั้นเจ้าองค์บุญขึ้นครองราชย์พระนามว่า พระเจ้าสิริบุญสาร กระทั่งมีความขัดแย้งกับพระวรราชวงศา (พระวอพระตา) เกิดเป็นความบาดหมางให้คนลาวมีความเกลียดชังต่อกัน จนเป็นเหตุให้สยามนำกำลังเข้าตีอาณาจักรล้านช้าง จนอาณาจักรล้านช้างทั้ง ๓ อาณาจักรตกเป็นประเทศราชของสยามในปี พ.ศ.๒๓๒๒
ภาพ
๑. จุ้มหรือราชลัญจกรของท้าวองค์ลอง หรือพระนามในใบจุ้มเลขที่๗ คือพระมหาธรรมิกราชจักรพรรดิภูมินทราธิราชเจ้า ตราจุ้มของท้าวองค์ลองนี้เป็นตราคล้ายกับมังกร / ท้ายหนังสือใบจุ้มเลขที่๑ ระบุว่า “ศักราช ๙๗ ตัว เดือน ๙ ขึ้น ๑๕ ค่ำ วัน ๔ ฤกษ์ ๒๐ ลูก / ศักราช ๙๗ ดังกล่าวคือจุลศักราช ๑๐๙๗ หรือพ.ศ. ๒๒๗๘๒. จุ้มหรือตราราชลัญจกรของเจ้าอุปราชนองหรือท้าวนอง มีพระนามในใบจุ้มเลขที่๑ ว่า พระโพสาทธรรมิกราชาไชยจักรพรรดิภูมินทราธิราชเจ้า ใช้ตราจุ้มเป็นรูปนกยูง เหตุเพราะบิดาของท้าวนองคือแสนทิพย์ ซึ่งมีเชื้อสายพวนหรือไทดำ / ท้ายหนังสือใบจุ้มเลขที่๑ ระบุว่า “ศักราช ๑๐๔ ตัว เดือนยี่ ขึ้น ๕ ค่ำ วัน ๒ ฤกษ์ ๒๔ ลูก / ศักราช ๑๐๔ ดังกล่าวคือจุลศักราช ๑๑๐๔ หรือพ.ศ. ๒๒๘๕
