การพนันเป็นข้อหนึ่งของอบายมุข ที่สร้างความเสื่อมเสียแก่ผู้คนที่หลงเข้าไปติดพันหรือเกี่ยวข้อง ทำให้เสียทรัพย์สิน หมดเนื้อหมดตัวกันไปเป็นจำนวนมาก เคยมีคำสอนเป็นผญาโบราณอีสานที่เขียนไว้เตือนสติว่า “ของบ่เป็นตาจ้ำ อย่าสิจุ่มลงเหลิก (ลึก) ของบ่เป็นต๋ากิ๋น อย่ากิ๋น สิพวนท้อง (คลื่นไส้)”
ก็จริงดั่งคำผญาโบราณอีสานที่เขียนไว้เพื่อสอนลูกหลานและชนรุ่นหลัง ให้ห่างไกลจากการพนันไว้จะเป็นการดียิ่ง
พ่อเฒ่ากิ เป็นคนชอบเล่นไพ่เป็นที่สุด ทั้งป๊อกเด้ง เก้าเก ตั๊กเต หรือเกมการเล่นไพ่อื่น ๆ อีกนับไม่ถ้วน และดูเหมือนว่าฟ้าจะสั่งให้คนที่ชอบเล่นไพ่ได้โคจรมาพบกันก็ไม่อาจทราบได้
บักดิษฐ์ ผู้นิยมการเล่นไพ่แบบหาตัวจับยากคนหนึ่ง ได้โคจรเข้ามาเป็นลูกเขยพ่อเฒ่ากิจนได้ เมื่อมีงานศพในหมู่บ้านก็มักจะมีการตั้งวงไพ่ วงไฮโล คบงันกันจนสว่าง พ่อเฒ่ากิกับบักดิษฐ์ก็ไม่พลาดที่จะเข้าร่วมวงกับเซียนไพ่ทั้งหลาย
เรื่องของการพนันเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการโกง การเอาเปรียบคู่ต่อสู้เสมอ บางคนที่เป็นมือใหม่ มักถูกบรรดาเซียนเอาเปรียบ ด้วยลูกเล่นแพรวพราวจนคู่ต่อสู้จับไม่ได้ จนหมดตัวก็มี เมื่อเกิดการเสียเงินก็มักจะหาทางแก้มือจนถอนตัวไม่ขึ้น บางครั้งไม่มีงานบุญ งานศพ ก็ชวนกันตั้งบ่อนเถื่อน เล่นพนันกันจนลืมกินข้าวลืมงานกันเลยก็มี
วันหนึ่ง ที่บ้านของพ่อเฒ่ากิเหลือสมาชิกอยู่บ้านกันเพียง 2 คน คือพ่อเฒ่ากิกับบักดิษฐ์ ส่วนแม่เฒ่าอ่อนกับลูกสาวผู้เป็นเมียบักดิษฐ์ไปทำบุญอยู่ต่างหมู่บ้าน จะกลับมาก็ค่ำ ๆ โน่นละ
“พ่อเฒ่า เฮาอยู่บ้านกันเพียงสองคน วันนี้ก็ว่างงาน เฮามาเล่นไพ่ให้ม่วน ๆ กันซะเป็นหยัง?” บักดิษฐ์ชวน
“เออ…ก่ะดีคือกัน แม่เฒ่ามึงก่ะบ่อยู่!” พ่อเฒ่าก็เห็นด้วยและแล้วพ่อเฒ่ากับลูกเขย…ก็เล่นไพ่กัน…
ก็บอกแล้วว่าการพนันมันไม่เข้าใครออกใคร บักดิษฐ์เซียนโกงไพ่อยู่แล้ว มันซ่อนไพ่กินเงินพ่อเฒ่าของมันแบบบ่ไว้หน้า จนพ่อเฒ่าก็หมดกระเป๋า ต้องลุกไปค้นเอาเงินของแม่เฒ่าอ่อนมาแก้มือ! แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังสู้เซียนไพ่ดิษฐ์ไม่ได้! เงินที่พ่อเฒ่ากิแอบไปเอาจากกระเป๋าตังค์แม่เฒ่าอ่อนมาแก้มือก็หมดอีกจนได้
“ดิษฐ์เอ้ย! ตอนนี้ก่ะใกล้จะค่ำแล้ว เงินพ่อก็หมด เงินแม่เฒ่าของโต๋ก่ะหมดอีก จั๊กหน่อยแม่เฒ่ากับเมียของโต๋ก่ะสิกลับมาบ้านแล้ว!” พ่อเฒ่ากิเปรย
“แล้วสิเป็นหยังล่ะ?” บักดิษฐ์ถาม
“เงินของพ่อที่เสียไปน่ะบ่เป็นหยัง…แต่เงินของแม่เฒ่าโต๋ ที่พ่อไปลักเอามาแก้มือน่ะ พ่อขอคืนไปให้แม่เฒ่าโต๋จั๊กร้อยได้บ่ จั๊กหน่อยแม่เฒ่าโต๋สิด่าพ่อ!” พ่อเฒ่ากิขอความเห็นใจจากลูกเขย…
เมื่อบักดิษฐ์ได้ฟังแล้ว ก่ะตอบพ่อเฒ่ากิไปว่า
“บ่ได้แหล่ว…ข้อยก่ะเสียคือกั๋น”
