จากใจทางอีศาน

ขอบพระคุณ​ พี่อาทิตย์​ บำรุงเอื้อ​ พี่ปรีดา​ ข้าวบ่อ​ และทีมงานหมาเก้าหาง​ แวะมาเยี่ยมยามพร้อมกับคำแนะนำในการขับเคลื่อนงานศิลปวัฒนธรรมอีสาน​ เดินทางเดียวกัน​ ไปด้วยกัน​ ครับ สนใจหนังสือหนังสือมีชีวิต​ ของสำนักพิมพ์ชนนิยม​ ติดต่อพี่ปรีดา​ นะครับ​ ผมแนะนำให้ชาวอีสานทุกท่านได้อ่่านและเก็บ​ "นิตยสารทางอีศาน" ไว้ให้ลูกหลานได้ศึกษาเรียนรู้​ ครับ

มาร่วมกันไล่ล่าฆ่าโควิด ให้พวกมันหมดฤทธิ์เสร็จสิ้นเรื่อง ทุกชีวิตกลับมาเจริญรุ่งเรือง ดาวโลกจรัสเฟื่องเวิ้งจักรวาล

การถือกำเนิดขึ้นและดำเนินการมาของนิตยสารรายเดือน “ทางอีศาน” ก็เพื่อ ‘ลึกซึ้งรากเหง้า เข้าใจปัจจุบัน รู้ทันอนาคต’

เรียน ท่านผู้อ่าน “ทางอีศาน” ที่เคารพ ผมเป็นคอลัมนิสต์จิตอาสา ของ “ทางอีศาน” มาตั้งแต่ปี ๒๕๕๖ ด้วยศรัทธาในปณิธานของ บ.ก.ปรีดา ข้าวบ่อ ที่อึดและอดทนทำนิตยสารเชิงสาระความรู้ เพื่อชาวอีศานและคนไทยทุกภาค “ลึกซึ้งรากเหง้า เข้าใจปัจจุบัน รู้ทันอนาคต” จนถึงราวปลายปีที่แล้ว ผมมีปัญหาขาดแคลนวัตถุดิบ คือข้อมูลและภาพประกอบที่จะเขียนคอลัมน์ “ห้องศิลป์อีสาน” เหตุเพราะปัญหาสุขภาพ ทำให้ผมไม่ได้เดินทางไปเก็บภาพและข้อมูลใหม่ ๆ เลย จึงเห็นควรพักคอลัมน์ “ห้องศิลป์อีศาน” ไว้ถึงฉบับมีนาคมที่ผ่านมา

ถ้าปีใดวันขึ้น หรือแรม ๑ ค่ำ เดือน ๕ ตรงกับวันอังคาร หรือแรม ๕ ค่ำ เดือน ๕ ตรงกับวันอังคาร เชื่อกันว่าเป็นวันร้อน วันอัปมงคล วันอุบาทว์ วันโลกาวินาศ คนไทภาคอีสานมีประเพณี “แตกบ้าน” เพื่อแก้เคล็ด

ปลายเดือนกุมภาพันธ์ใกล้จะถึงเดือนมีนาคม มีข่าวร่ำลือว่าช่วงสงกรานต์จะมีวันหยุดถึงเก้าวัน ก็ไม่รู้ว่าจะจริงหรือไม่จริง ถ้าเป็นจริงก็น่าเป็นห่วงเรื่องอุบัติเหตุบนถนนบาดเจ็บล้มตายกัน ปีก่อน ๆ วันหยุดน้อยกว่ายังบาดเจ็บล้มตายกันมาก

“ทางอีศาน” ขออภัยในความผิดพลาด ได้บรรยายคำอธิบายรูปว่า สมบัติ สิมหล้า, ราตรี ศรีวิไล, เทพพร เพชรอุบล ขอแก้ไขเป็น สมบัติ สิมหล้า, ราตรี ศรีวิไล, เคน ดาเหลา จึงจะถูกต้อง ขออภัยในความผิดพลาดมา ณ ที่นี้

ตรุษจีนก็ผ่านไปแล้วพร้อมกับข่าวไม่ดีเรื่องไวรัสประหลาดระบาดที่เมืองจีน วันที่เขียน “ปิดเล่ม” นี้ จีนประกาศปิดเมืองไปแล้วสามเมือง คือเมืองอู่ฮั่นเมืองใหญ่ และเมืองเล็กรอบ ๆ อู่ฮั่นอีกสองเมือง

เจ้าพี่น้องหากแม่นลูกกูผู้เดียวดาย... กูปันให้สูเจ้าแล้วดังนี้ ภายหน้าผู้ใดอย่าโลภตัณหา อิจฉามักมาก แลเอารี้พลช้างม้าไปตกแดน เอาหอกดาบเขนแพนไปตกท่ง แล้วรบเลวเอาบ้านเมืองกัน ดังนั้นให้ผู้นั้นฉิบหาย ทำอันใดอย่าให้เป็น เข็นอันใดอย่าให้ได้ ปลูกไม้อย่าทันตาย ปลูกหวายอย่าทันล่อน ข้อม่อนอย่าให้ฮี ปลีมันอย่าให้กว้าง เทียวทางให้ฟ้าผ่า เมือป่าให้เสือกิน...

ท่ามกลางความศรีวิไล มีสุขศาลา-อนามัย-โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล มีการศึกษาระดับอนุบาล-ประถม-มัธยม หลายคนได้ไปเรียนต่อระดับวิทยาลัย-มหาวิทยาลัย ในเมืองใหญ่ เส้นทางอาชีพหลากหลายขึ้น แต่ในขณะเดียวกันที่ดินทำกินก็หดเหลือน้อย ต้นไม้ถูกสัมปทานตัดขาย นํ้าตามแหล่งธรรมชาติตื้นเขิน การปลูกพืชเชิงเดี่ยวเพื่อขายทำลายหน้าดิน ราคาไม่แน่นอน ซํ้าถูกคดโกงสารพัดรูปแบบ

ในขณะที่ทุกประเทศกำลังจะเข้าสู่มหาสงครามโลกครั้งที่ ๑ ตามด้วยการปฏิวัติของโซเวียต รุสเซีย และสงครามปฏิวัติจีนก็เริ่มปะทุ

วัฒนธรรมมีหลายระดับ ตั้งแต่วัฒนธรรมชุมชนท้องถิ่น วัฒนธรรมภาค วัฒนธรรมชนเผ่า วัฒนธรรมชนชาติ วัฒนธรรมชาติไทย ซึ่งเราควรรักษาและส่งเสริมทุกระดับ ทุกภาคของประเทศไทย ประกอบด้วยชุมชนย่อยมากมาย ประกอบด้วยชนเผ่าชนชาติมากมาย ประเทศไทยมีทั้งวัฒนธรรมชนชาติ วัฒนธรรมชาติไทยที่ต้องรักษา ส่งเสริมและพัฒนา “ทางอีศาน” มีนโยบายนี้และดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องแปดปีแล้ว เราหวังว่าจะได้รับแรงสนับสนุนจากทุกท่านต่อไป

ใครคนใดเข้าใจและใช้ชีวิตได้สอดคล้องกับคนด้วยกัน กับธรรมชาติ และกับสิ่งเหนือธรรมชาติคน ๆ นั้นก็จะมีชีวิตที่สุข สมบูรณ์ และสงบ ดังความเข้าใจภูเขาของนักเดินป่าที่บอกกล่าวกันมา... ถ้ามองดูภูเขาแล้วเห็นภูสีเขียวพรืดเป็นเทือกไปทั้งหมด นั่นแสดงว่าเรายังอยู่ห่างภูเขาไกลนัก เดินต่อไปจนเห็นสีใบไม้แตกต่างกัน มีสีเขียวแก่ เขียวอ่อน ครีม นํ้าตาล นํ้าตาลไหม้ แดง กระด่างดำ ฯลฯ เราเข้าใกล้ตีนเขาแล้ว

ถ้าเปรียบเทียบขีดความเจริญก้าวหน้ากับบ้านใกล้เรือนเคียงส่วนมาก เมืองไทยเรายํ่าเท้าอยู่กับที่มานานหลายสิบปีดีดักแล้ว ถึงเวลาต้องปรับปรุงแก้ไขพร้อมกันไปกับการเปลี่ยนแปลงของโลก โครงสร้างทางกายภาพ เช่น การคมนาคม อาคารบ้านเรือน สถานที่ทำการ และภูมิทัศน์ต่าง ๆ

โลกยุคล่ามนุษย์ไปเป็นทาส ยกกองทัพไปยึดครองเมืองขึ้น ใช้อำนาจทางเศรฐกิจไปมีอิทธิพลครอบงำ ควรหมดสิ้นไปแล้ว ประเทศที่รวมศูนย์อำนาจ สูบรีดโภคทรัพย์ส่วนเกินเข้าไปไว้ส่วนกลางกำหนดนโยบายโดยไม่รู้จักและสอดคล้องกับท้องถิ่น