บทความ

O อคติ ผลประโยชน์ และการเมืองสกปรก ขนาดคนส่วนใหญ่สดุดีแพทย์ พยาบาล บุคลากรด้านการสาธารณสุข แต่หลายประเทศยังแสดงการเหยียดผิว หยามเชื้อชาติ โดยเฉพาะประเทศทางตะวันตก แม้เขาเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาดูแลอย่างดี ยังแสดงการรังเกียจดูถูกแพทย์ผิวเหลืองผิวดำ บางชุมชนในบ้านเรา ยามบุคลากรทางการแพทย์ในชุดทำงานเดินเข้าไปจับจ่ายในตลาด แทนที่ผู้จะปรบมือยกมือไหว้ขอบคุณ บางคนกลับแสดงอาการหวาดระแวงกลัวนำเชื้อโรคมากระจาย

โควิด-19 อาศัยโลกาภิวัตน์แพร่กระจายไปทั่วโลกในเวลาอันรวดเร็ว คนเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศปีหนึ่ง 1.5 พันล้าน ไปทุกประเทศ ยังไม่ได้นับท่องเที่ยวในประเทศ เดินทางด้วยความเร็วของเครื่องบิน รถไฟความเร็วสูง รถยนต์

ขอร้องคนรวยช่วยคนจน ไม่ว่าจะขอเงินหรือขออะไร รวมไปถึงขอความคิดเห็น กลายเป็นประเด็น เพราะมีคำถามมากมาย ที่ส่วนใหญ่ไม่ถามธรรมดาแต่วิพากษ์วิจารณ์รุนแรงเป็น “รัฐบาลขอทาน” ด้วยบรรยากาศกดดันจากพรบ.ฉุกเฉิน ความทุกข์จากโรคระบาด ขาดรายได้ ไม่มีจะกิน

หลายประเทศเริ่มคลายล็อค แต่ด้วยความระมัดระวัง อ้างว่า ตัวเลขไม่พุ่งขึ้น เพิ่มแบบชะลอตัว จึงคาดว่าน่าจะเลยจุดสูงสุดไปแล้ว ไม่รู้ว่าปลอบใจตัวเองหรือไม่ เพราะในความเป็นจริง แม้จำนวนเพิ่มจะน้อยกว่าวันก่อนหน้านั้น แต่ก็เป็นจำนวนมาก ทั้งผู้ติดเชื้อและผู้เสียชีวิต

ท่ามกลางวิกฤติไวรัส”โควิด-19” เจ้าหน้าที่ รพ.สต. และ อสม. คือ พระเอก และนางฟ้า รพ.สต. มีชื่อเต็มว่า “โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล” อดีตกาลนานโพ้นคือ สุขศาลา - สถานีอนามัย - ศูนย์สุขภาพชุมชน อสม. ชื่อเต็ม “อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน”

ผมเห็นด้วยกับนโยบายการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากโรคระบาดโควิด-19 ในขณะนี้ของรัฐบาล แต่จากความสับสนวุ่นวายที่เกิดขึ้น การคัดกรองผู้มีสิทธิ์ได้รับ ซึ่งยากที่จะหลีกเลี่ยงหรือแก้ปัญหาได้เพราะข้อจำกัดของข้อมูลบุคคลในอาชีพต่างๆ ผมจึงขอเรียนเสนอต่อรัฐบาลผ่านท่านรัฐมนตรีสุวิทย์ เมษินทรีย์ โดยเป็นข้อคิดที่มาจากการศึกษา “รายได้พื้นฐานถ้วนหน้า” (Universal Basic Income : UBI) ที่รัฐบาลหลายประเทศกำลังประยุกต์ใช้อยู่ในขณะนี้ มีข้อเสนอดังนี้

UBI universal basic income คือ รายได้พื้นฐานถ้วนหน้า กำลังได้รับความสนใจจากประเทศต่างๆ อย่างจริงจัง ล่าสุด คือ สาส์นของพระสันตะปาปาฟรันซิสถึงผู้นำขบวนการทางสังคมทั่วโลกในวันปาสกาที่ผ่านมา มีประเด็นนี้ที่เนื้อหาน่าสนใจมาก เชื่อว่าจะมีผลต่อแนวคิดนี้อย่างสำคัญ

“เรามีนัดกับประวัติศาสตร์” “อย่าพลาดที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลกันสมัครสมานสามัคคี” ประโยคแรกเป็นของจูเปซเป คอนเต นายกรัฐมนตรีอิตาลี ประโยคหลังเป็นของพระสันตะปาปาฟรันซิส ในสาส์นวันปาสกา

ที่มั่นที่”หมาเก้าหาง”ตั้งรับการระบาดใหญ่ทั่วโลกของไวรัส”โควิด-19” ติดกับ”คลองน้ำดอกไม้” ถัดไปมีระบบคลองชลประทานจากเขื่อนลำน้ำปาว พี่น้องที่นี่ทำนาตลอดปี บริเวณโดยรอบเขียวชอุ่มตา รถรับจ้างเกี่ยวข้าววนมาที่นี่ปีละสองสามรอบ เราวางเบ็ดแต่ไม่ได้ปลา แถมเมื่อคืนฝนตก เพื่อยันกับวิกฤติขั้นอุกฤษฏ์ การปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้กำลังจะเริ่มขึ้น และเมื่อสูบน้ำขึ้นเต็มสระจนล้นเจิ่ง”คลองไส้ไก่”รอบผืนนา พวกเราจะลงมือทำนา

"...ถ้าผ่านการระบาดครั้งนี้ไปได้ก็ไม่มีอะไรรับประกันว่า จะเกิดโรคระบาดที่ใหญ่กว่านี้อีกในอนาคต เมืองไทยไม่น่ารอให้ถึงวันนั้น วันนี้เรามีภาคเกษตรที่เป็น “ต้นทุน” ที่สำคัญที่สุด มีศักยภาพที่จะเลี้ยงตนเองและเลี้ยงคนในโลกได้ เป็นครัวเราครัวโลกได้ดีถ้ามีการวางแผน การจัดการ การพัฒนาอย่างเหมาะสม..."

โครงการวิจัยนี้มีชื่อว่า Covid-19 Case Cluster Study ที่เยอรมันมีงานวิจัยซึ่งน่าจะเป็นที่เดียวในโลก ที่ไม่รอให้โรคระบาดจบแล้วค่อยทำ แต่ทำทันทีตั้งแต่วันนี้ เพื่อศึกษาว่า โควิด-19 ระบาดอย่างไรตั้งแต่แรกเริ่มและพัฒนามาอย่างไร จะติดตามไปทุกระยะอย่างใกล้ชิด วิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยชุมชนเป้าหมายมีส่วนร่วม