ล้างมีด
วิถีชีวิตของผู้คน “ทางอีศาน” แต่ละครอบครัวจะอยู่ด้วยกันอย่างเรียบง่าย พ่อแม่จะบอกสอนลูกด้วยการปฏิบัติ มีการฝึกฝนบ่มเพาะตาม “ฮีต-คอง” ที่ดีงาม ถ่ายทอดทางวัฒนธรรมจากรุ่นสู่รุ่น
พ่อเฒ่าฟองกับแม่เฒ่านี มีลูกสาวอยู่ ๒ คน แต่ละคนหน้าตาดี งามไปคนละแบบ ทั้ง ๒ คนเป็นคนว่านอนสอนง่าย ฮู้เวียกบ้านการเฮือนเป็นอย่างดี
“เอื้อย” เป็นลูกสาวกก เก่งการฝึกประกอบอาหาร เพราะได้ฝึกปรุงอาหารกับแม่อยู่บ่อย ๆ อีกทั้งได้ฟังแม่บอกสอนให้ฟังว่า “ญิงได๋เฮ็ดกิ๋นพร้อม พอเกลือทั้งปลาแดก เป็นข้อยเพิ่นฮ้อยซั้น ก่ะฮีบให้ไถ่เอ๋า” ซึ่งแม่ก็อธิบายว่า “ผู้หญิงคนใด มีความชำนาญในการปรุงอาหารเก่ง มีรสชาติอร่อย ไม่จืดไม่เค็ม แม้ผู้หญิงคนนั้นจะเป็นข้าทาสใครก็ตาม ให้ไปไถ่ถอนตัวมาเป็นคู่ครองได้” เอื้อยจึงใส่ใจในการฝึกปรุงอาหารเป็นพิเศษ
ส่วน “หล้า” ผู้น้อง เก่งทางเย็บปักถักร้อยงานบ้านการเรือน เพราะเธอยึดถือตามคำที่แม่บอกว่า “ญิงได๋เฮ็ดเวียกบ้านเฮือนซานสมสะอาด ปราชญ์อ่านอ้างสมแท้แม่เฮือน” คำสอนของพ่อแม่ล้วนแต่เป็นคำสอนที่ประเสริฐนักแล
ทั้งเอื้อยและหล้าต่างก็มีผู้บ่าวในหมู่บ้านสนใจใฝ่หาอยู่เหมือนกัน แต่ละคืนถ้าเห็นเอื้อยและหล้าพากันนั่งปั่นฝ้าย เย็บปักถักทอผ้าอยู่ก็จะมีผู้บ่าวไทบ้านขึ้นไปนั่งคุยบนเรือนอยู่เป็นประจำ เอื้อยผู้เป็นพี่ถ้าเห็นมีหนุ่มขึ้นมาพูดคุยกับน้องสาว ก็จะหาทางหลีกไปทำธุระอย่างอื่น เป็นการหลีกทางไม่ให้น้องสาวเขินอาย ส่วนหล้าผู้น้องเมื่อเห็นว่ามีผู้บ่าวขึ้นไปคุยกับพี่สาว ก็จะหลีกทางให้เช่นเดียวกัน
คืนหนึ่ง อ้ายแคน ผู้บ่าวของเอื้อย เป่าแคนมาจากบ้านเหนือ เสียงแคนแว่วมา เอื้อยบอกน้อง “หล้า เจ้าเข้าไปนอนก่อนเอื้อยซะ อ้ายแคนสิมาหาเอื้อย” แต่ในขณะนั้น เสียงพิณของผู้บ่าวสาวหล้าผู้น้อง ก็แว่วมาจากบ้านใต้ หล้าก็ไม่อยากเข้านอน อยากเว้าอยากคุยกับ อ้ายพิณ ผู้บ่าวเหมือนกัน ก็อยากให้เอื้อยหลีกทางให้ ถ้าจะให้หนุ่มขึ้นมาบ้านพร้อมกันทั้ง ๒ คนก็ดูไม่เหมาะ เพราะบ้านก็แคบด้วย ทั้ง ๒ คนเถียงกัน บ่นให้แก่กันและกันจนพ่อเฒ่าฟองซึ่งนอนฟังอยู่ในห้องเกิดความรำคาญ ก็ตะโกนบอกไปยังลูกสาวทั้งสอง
“สูทั้งสองคน ฮีบมอดกะบ๋องเดี๋ยวนี้ แล้วสูพากันเข้าไปนอนเลย… อย่าเถียงกั๋น กูหนวกหู !”
ลูกสาวทั้ง ๒ คนรีบปฏิบัติตามพ่อบอก เอื้อยมอดกะบ๋อง (ขี้ไต้) ซึ่งขณะนั้นเป็นจังหวะที่ “บ่าวแคน” กับ “บ่าวพิณ” เดินมาถึงหน้าบ้านสาวพอดี ! หนุ่ม ๆ เห็นผู้สาวมอดกะบ๋องต่อหน้าต่อตาหนีเข้าไปนอนกะทันหัน ต่างก็คิดว่าผู้สาวรังเกียจก็รู้สึกเสียใจ เสียดายโอกาสที่อุตส่าห์ตั้งใจมาหาสาว…
ท่ามกลางความมืดมิดนั้น มีผู้บ่าวคนหนึ่งเดินกลับบ้านไปก่อน แต่ผู้บ่าวอีกคนหนึ่ง ซึ่งมันก็ตั้งความหวังอยากเป็นว่าที่ลูกเขยพ่อเฒ่าฟองเหมือนกัน… บักนี้มีความขวงอยู่ไม่น้อย มันเคียด และอยากฮ้ายหลายที่ผู้สาวบ่รอและให้โอกาสมันมันค่อย ๆ แอบขึ้นไปบนเฮือนของผู้สาว มันเดินไปที่ชานข้างครัว มันรู้จักที่วางเขียงซะด้วยเมื่อพบเขียงแล้วมันก็ขี้ลงบนเขียง! ขี้ก้อนโตและยาวเท่าด้ามมีดโต้ของพ่อเฒ่าฟองพู้นแหล่ว… เสร็จแล้วมันก็ค่อย ๆ ลงจากเฮือนผู้สาวไป…
รุ่งเช้า… แม่เฒ่านีตื่นนอน ลุกจากที่นอนจะไปล้างหน้าที่ชานน้ำข้างครัว ตาแกเหลือบมองไปเห็นก้อนขี้ที่วางพาดอยู่บนเขียง แกสงสัยนักว่าขี้ก้อนนี้เป็นขี้ไผ มันมาอยู่บนเขียงได้จั่งได๋ ? หรือว่าผู้บ่าวของลูกสาวบักใด๋บักหนึ่ง มันเคียดลูกสาวบ่รอคุยกับมัน มันจึงขึ้นมาขี้ใส่เขียง…? แม่เฒ่านีเอิ้นลูกสาวทั้งสองออกไปเบิ่ง…ลูกสาวทั้งสองก็ออกไปที่ชาน
“อีเอื้อย…อีหล้า…สูเบิ่งแหน่นี่…ขี้ก้อนนี้ต้องเป็นขี้ของผู้บ่าวสูบักใด๋บักหนึ่งละ กูว่ามันเคียดสูแน่ ๆ” เอื้อยว่า… “บ่มีทางเป็นไปบ่ได้…ผู้บ่าวข้อยบ่มาขี้แบบนี้ดอก” หล้าก็ว่า “ขี้แบบนี้… บ่แหม่นขี้ผู้บ่าวข้อยอย่างแน่นอน !”
ทุกคนปฏิเสธและพยายามปกป้องผู้บ่าวของตน พ่อเฒ่าฟองนอนฟังเหตุการณ์อยู่ในห้อง ได้ยินเสียงแม่ลูกเถียงกันโขมงโฉงเฉงเรื่องของขี้บนเขียง แกโมโหรีบลุกออกจากห้องนอน เดินไปเอามีดโต้อยู่ข้างครัว แล้วเดินไปที่เขียงซึ่งมีขี้ก้อนโตวางพาดอยู่
“ฉับ !” เสียงมีดโต้ของพ่อเฒ่าฟองฟันลงตรงกลางก้อนขี้ ! จนก้อนขี้ขาดออกเป็น ๒ ท่อน แล้วพ่อเฒ่าฟองตวาดว่า…
“พวกสูอย่าเถียงกัน! อีเอื้อย… มึงเอาขี้ส่วนหัวไปทิ้ง อีหล้า… มึงเอาขี้ส่วนหางไปทิ้งแม่มึงเอาเขียงไปล้าง ! ส่วนกู… สิไปล้างมีด !”
ทางอีศาน ฉบับที่ ๑๑ ประจำเดือนมีนาคม ๒๕๕๖
คอลัมน์: เรื่องเล่าชุดพ่อเฒ่ากับลูกเขย
Column: Humourous Tale
ผู้เขียน: ชัด การชนะ
ศิลป์วัตร วิศาลศักดิ์ : ลายเส้น
