พ่อเฒ่ากับลูกเขย

การดำเนินชีวิตของชาวอีสานนั้น ค่อนข้างจะเรียบง่าย การทำมาหากินตามทุ่งนา ป่าเขา ห้วย หนอง คลอง บึง ล้วนแต่เป็นแหล่งอาหารที่อุดมสมบูรณ์ และคนอีสานกินได้สารพัด พืชผักตามท้องไร่ท้องนา ข้างรั้วบ้านมีให้เลือกกินได้อย่างสบาย ยิ่งเป็นพวกแมลงก็เป็นอาหารของชาวอีสานเกือบทุกชนิด เห็ดที่ขึ้นตามป่าหรือตามท่อนไม้ คนอีสานเลือกกินได้ทั้งนั้น แม้ในกระเป๋าไม่มีเงินสักบาทคนอีสานก็ไม่อดตาย

เวลานาทีในแต่ละวัน มันช่างขับเคลื่อนไปอย่างรวดเร็วจนไม่น่าเชื่อ นี่ก็จะถึงวันปีใหม่อีกแล้ว พ่อเฒ่าหลวยนักดื่มตัวยงแห่งบ้านกุดแห่บอกบักหลอดผู้เป็นลูกเขย “หลอดเอ้ย! ใกล้ฮอดปีใหม่แล้วเด้อ...หาเงินเก็บเงินไว้ซื้อเหล้าฉลองปีใหม่แหน่เด้อ...ปีนี้เอาให้ซอดแจ้งโลด!” “บ่ต้องห่วงพ่อ ปีนี้ทั้ง ๔๐ ดีกรี และสาโทเตรียมการไว้แล้ว!”

บักเทือง เป็นคนมีอารมณ์ดีเหมือนพ่อเฒ่า แต่ลูกเล่นแพรวพราวทันสมัยกว่าพ่อเฒ่าทองมากเพราะเป็นคนรุ่นใหม่ เมื่อเสือ ๒ ตัวมาอยู่บ้านหรือถํ้าเดียวกัน พูดอะไรออกมาก็ทันกันหมด จนพ่อเฒ่าทองถอดใจ ยิ่งตอนนี้แม่เฒ่ามน เมียแกตายไปแล้ว ไม่มีคู่ปรึกษาก็เลยเข้าบวชที่วัดในหมู่บ้าน ลูกหลานก็ยินดี เข้าวัดทำบุญอุปถัมภ์ ดูแลพึ่งใบบุญของหลวงพ่อเสมอมา

พ่อเฒ่าดิษฐ์ผัวแม่เฒ่านง บ้านดงหมู เป็นคนย้านเมียที่สุดคนหนึ่ง แต่แกมีวาทะคุยอวดเพื่อนเสมอว่า แม่เฒ่านงเมียของแกกลัวผัวเป็นที่สุด แค่แกไอเมียแกก็เยี่ยวราดแล้ว! บักจอนผู้เป็นลูกเขยก็เป็นคนกลัวเมียอีกคนหนึ่ง แต่มันไม่กล้าพูดหรือมีวาทะเหมือนพ่อเฒ่าของมัน เมียสั่งทำอะไร บักจอนต้องรีบปฏิบัติตามคำสั่งในทันที ถือว่า “คนเชื่อฟังคำเมียจะได้ดีกันทุกคน!”

“แต๊บเอ้ย! ไปเก็บยอดกระถินข้างฮั้วกับผักเม็ก ผักติ้วที่พ่อปลูกไว้มากินแหน่บักหำ!” บักแต๊บก็ไปเก็บผักตามที่พ่อเฒ่าเหงี่ยมบอก มันเอาผักที่เก็บมาไปล้างที่โอ่งน้ำข้างบ้านแล้วเดินไปหาจานที่จะใส่ผักในครัว พ่อเฒ่าเหงี่ยมไม่เห็นตอนบักแต๊บล้างผักเห็นแต่ตอนมันไปเอาจานมาใส่ผัก จึงถามบักแต๊บด้วยความหวังดี “เจ้าล้างแล้วบ่บักหำ?” บักแต๊บได้ยินพ่อเฒ่าเหงี่ยมถามแว่ว ๆ ก็ตอบไปตามตรงว่า “บักหำยังบ่ล้าง! ล้างแต่ผัก!”

พ่อเฒ่านึก มีลูกเขยชื่อบักเท พากันประกอบอาชีพต้มเกลือขาย เมื่อผลิตเกลือได้ปริมาณเพียงพอที่จะบรรทุกไปขายได้แล้ว ก็พากันจัดแจงเอาถุงเกลือขึ้นรถบรรทุก รถคันนี้มีเครื่องขยายเสียงไว้ประกาศโฆษณา ขายเกลือไปตามสถานที่ต่าง ๆ พ่อ เฒ่านึกแกถนัดขับรถ ส่วนบักเทคล่องเรื่องประกาศโฆษณา...

“มึงซักผ้าคนเดียวอย่างนี้ทุกวันเหรอ” มันตอบ “กูผลัดกันทำ” วันต่อมา ก็เห็นมันทำกับข้าวให้ลูกเมียกินอีก ถามมัน มันก็ตอบว่า “กูผลัดกันทำ” และวันหลังมาอีก เห็นมันกวาดบ้านถูบ้าน จัดเก็บสิ่งของอยู่คนเดียวจนเหงื่อโชกท่วมกาย ถามมันก็ได้คำตอบ “กูผลัดกันทำ” อีกตามเคยก็เลยซักถามเอาความจริงจากมันให้ได้ “ที่มึงว่าผลัดกันทำน่ะ กูยังไม่เห็นเมียมึงทำอะไรให้กูเห็นเลย มึงผลัดกันทำยังไงวะ?” เพื่อนมันก็ตอบแบบสบาย ๆ ว่า “ที่ผลัดกันทำน่ะคือ ชาตินี้กูทำ ชาติหน้ากูผลัดให้เมียทำ!”

“ป๋า...หนูขอนั่งร่วมโต๊ะได้ไหม?” “ได้เลยหนู” พ่อเฒ่าแอ้อนุญาตเพราะดูแล้วหน้าตาสวยดี บักตุ๊ดก็เป็นผู้จัดแจงหาเครื่องดื่มบริการ “ป๋าขา... หนูมีเรื่องเดือดร้อนทางการเงิน หนูมีห้องพักแต่ค่าเช่าห้องไม่พอ อยากให้ป๋าช่วยสองพัน” สาววัยรุ่นอ้อน “ห้าร้อยได้ไหม?”

“หักซ้ายหน่อยพ่อ” บักอี๊ดบอก พ่อเฒ่าอ่างก็หักซ้ายตามลูกเขยคนกรุงเทพฯบอก พอขับไปได้ระยะหนึ่ง บักอี๊ดบอก พร้อมกับใช้มือตบข้างกระบะรถ “ระวัง! ช้า ๆ หน่อยนะพ่อ !” “มันมีหยังฮึบ่?” “บ่อ” บักอี๊ดว่า

สาวคูณนอนอยู่ในห้องได้ยินเสียงพ่อว่า...มันกะโพด ก็รีบลุกออกจากที่นอน เข้าใจว่าพ่อบ่นให้ตนเอง ว่าคุยบ่าวดึกจึงตื่นสาย เมื่อสาวคูณออกมายังเฮือนเซีย เห็นผู้บ่าวครูนอนเปิดเผยจนน่าเกลียดอีก ก็กระแทกเสียงอุทานเหมือนกับที่พ่อแม่อุทานว่า “มันกะโพด !”

พ่อเฒ่าลมเป็นคนขี้คุยมาแต่กำเนิด เรื่องบ่มีก่ะหา เรื่องบ่มาก่ะซอก จนคนในหมู่บ้านบอกกันไปทั่วว่า “ถ้าอีตาลมเว้าหยังออกมา ให้เอาห้า สิบหารเด้อ!” ตามความเป็นจริงแล้ว พ่อเฒ่าลมก็ไม่ใช่คนกะล่อน จนเชื่อถือไม่ได้หรอก เพียงแต่แกเป็นคนขี้เล่น หาเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยสร้าง ความสนุกสนานให้กับผู้ฟังเท่านั้นเอง

พ่อเฒ่าลมถือพร้าจะออกไปทุ่งนาบ้างแกเดินทางผ่านป่าละเมาะ แกเกิดปวดท้องขี้ขึ้นมากะทันหัน! ก็เลยจะขี้ที่ป่าละเมาะนั่นซะเลย พ่อเฒ่าลมทิ้งพร้าลงบนพื้นดิน แกถอดกางเกงนั่งยอง ๆ ลง แล้วขี้! ในขณะที่แกนั่งขี้อยู่นั้น พ่อเฒ่าลมเหลือบเห็นพร้าเล่มที่แกทิ้งวางไว้ต่อหน้าแกนั่นแหละ! แกลืมและจำไม่ได้ แกเข้าใจว่าเป็นพร้าคนอื่นลืมทิ้งไว้!

“พ่อเฒ่า! การจ้ำแจ่วโบราณว่ามีสามวิธีเด้อ!” “มีวิธีใดแหน่ เว้ามาเลย...สาธิตพร้อมเด้อ! จั่งสิเข้าใจ” พ่อเฒ่าอุ่นว่า “หนึ่ง...โบราณว่า แฮดนอนซำ...” ว่าแล้วบักก้อนก็เอาข้าวเหนียว ที่ปั้นเป็นก้อนพอดีเคี้ยวเป็นคำได้สะดวก จุ่มแช่ลงในถ้วยแจ่ว...มันแช่ไว้นาน น้ำแจ่วก็ซึมเข้าไปในคำข้าว พอมันยกคำข้าวมาเข้าปากน้ำแจ่วในถ้วยก็ลดวูบลง! พ่อเฒ่าอุ่นมองดูถ้วยแจ่วที่น้ำแจ่วลดลง พ่อเฒ่าอารมณ์ก็จ้องดูถ้วยแจ่วเหมือนกัน ! “ฮ่วย! แจ่วคือเหลือน้อยแท้?”

“แม่นไผ บักใด๋เข้ามาขุดจีหล่อในวัดน่ะ บาปตกนรกหมกไหม้เด้อ บ่ได้ผุดบ่ได้เกิดเด้อ สิบอกให้ หยุดเด้อ! บาป ๆ” พูดแล้วหลวงพ่อก็ รีบเดินเข้าหาคนขุดจีหล่อ! พอหลวงพ่อเดินเข้าไปใกล้คนขุดจิ้งหรีด จึงเห็นว่าเป็นบักแก้วผู้เป็นลูกเขย “ที่ข่อยมาขุดจีหล่อนี่ก็จะเอาไปทอดมา ถวายหลวงพ่อนี่ละ!”

พันตำรวจโทคำแพง เป็นนายด่านตรวจคนเข้าเมือง (ตม.) นครพนม ท่านมีลูกสาวสวย สิบตำรวจโทคำตา ประจำอยู่ที่ด่านตรวจคนเข้าเมืองที่ทำงานดีมาก จึงมีโอกาสได้เป็นลูกเขยของพ่อเฒ่าพันโทคำแพงแบบไม่ยากนัก