มนุษย์เกิดมาเป็นส่วนหนึ่งของสรรพธรรมชาติ และสรรพชีวิต แต่โลกได้ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปจนจวนจะถึงจุดพลิกผันครั้งใหญ่ด้วยนํ้ามือมนุษย์ บนผิวเปลือกโลกที่ขีดเส้นพรมแดนเป็นรัฐชาติชื่อ “ประเทศไทย” นี้ มีความอุดมสมบูรณ์ยิ่งนัก

ในยุคนั้นเองมีหญิงวัยกลางคนหนึ่งเป็นโสดเป็นชาวหลวงพระบางเขต ดินแดนประเทศลาวปัจจุบัน มีอาชีพทำไร่ทำนาเป็นหลักและมีควายอยู่ตัวหนึ่งไว้ไถนา ได้ปล่อยควายตัวนี้ไปหากินหญ้าตามยถากรรมที่ทุ่งนา

เดิม ดั้งเดิม ประเดิม ภาษาไทยมีคำนี้ใช้มานานเนกาเลโข ทั้งไทยกลาง ไทยเหนือ ไทยใต้ ไทยอีศาน พูดไทยอ่านไทยได้ต้องคุ้นเคย ได้ยิน ได้พูด และบางฅนได้ใช้เขียนสื่อสาร

พูดถึงชุมชนมอญก็นึกถึง ขนมกาละแมรามัญ ที่มาจากชุมชนมอญ เมื่อครั้งที่ไปเดินเล่นแถวดอนหอยหลอดจำรสชาติที่หวานหอมได้ไม่ เคยลืม

เคยเล่าให้ฟังว่า เมื่อผมได้เห็นพิธีกรรม “สู่ขวัญข้าว” อย่างใกล้ชิดเป็นครั้งแรกที่อำเภอพนมทวน กาญจนบุรี เมื่อปลายปี ๒๕๖๑ ทั้ง ๆ ที่ผมตั้งชื่อจริงของลูกสาวว่า “ขวัญข้าว” มานาน