กลอนบทละคร (๔)
โดย: ทองแถม นาถจำนง
เรื่องกลอนบทละครอยุธยา ยังมีเรื่องเล่าอีกยาวครับ ตอนก่อน ๆ ผมคิดว่าท่านผู้อ่านคงอ่านรสกลอนไม่เต็มที่ ฉบับนี้จะลงให้จุใจเลย เป็นกลอนชมเมืองจากบทละครเรื่องอิเหนา สมัยอยุธยา (คัดจากหนังสือ “ตำนานอิเหนา” โดย สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ) นอกจากอยากให้สนใจลีลากลอนสมัยอยุธยาแล้ว บทนี้ยังแสดงภาพกรุงศรีอยุธยาในยุครุ่งเรือง มีประโยชน์ทางประวัติศาสตร์ด้วย (คำว่าง “ร่าย” และ “ชมตลาด” คือชื่อทำนองมโหรีสำหรับขับร้อง)
ร่าย
๐ สนามชัยทรายทองในพารา……………..แลลิ่วสุดตาไม่สุดที่
ราบรื่นดังหน้าเภรี ……………………… เป็นที่ประลองศิลปะศัตรา
ประลองรถคชสารชาญชัย……………. ประลองอาชาไนยแกล้วกล้า
ประลองทวยหาญโยธา ………………. ซ้องหัดอัตราให้ชำนาญ
อันฝูงทหารชาญชัย……………………. ไม่มีผู้ใดจะต่อต้าน
เข้าไหนไม่มีต้านทาน ………………… ลือสะเทื้อนสะท้านทุกพารา
ชมตลาด
๐อันถนนหนทางตะพานพาด………… ล้วนดาษด้วยเงินยวงเลขา
ตึกร้านรวดริมรัถยา ……………………… ศิลาทองเล็งแลงประดับปน
จักรวรรดิลิ่วลอยพระเวหา……………… รจนาด้วยสุวรรณไม่หมองหม่น
ป้อมปืนยืนเยี่ยมอยู่กลางชล …………. ล้วนถกลโคมเพชรอลงการ์
อันตึกดินรางแลงศิลาสลับ …………… ระยาบยับสอดสีล้วนมีค่า
พรายเพริดเลิศทรงอลงการ์…………… ด้วยมหาเนาวรัตนอัมพน
อันลูกค้าวาณิชทุกภาษา………………….มาพึ่งขัณฑเสมาทุกแห่งหน
คับคั่งทั้งภูมิมณฑล………………………ประชาชนชื่นบานสำราญใจ
บ้างเล่นฆ้องกลองลองเพลงรบ………..เจนจบครบการทหารใหญ่
ล้วนชำนิชำนาญการชิงชัย………………ตกแต่งเอาใจไม่เว้นคน
บ้างเล่นยอเง็ดและฟ้อนขับ……………..แซ่ศัพท์พาทย์พิณทุกแห่งหน
บ้างเล่นสัปประและไก่ชน ……………….ครั้นเวลาเข้าสนธยา
ดาหลังวายังแล้วชูเชิด ………………… ฉลุฉลักลายเลิศเลขา
บ้างขับโต้ตอบกันไปมา…………………บ้างเล่นเสภามโหรี
ฝูงหญิงบรรจงเกศเกล้า ………………..ผัดผ่องพักตร์เผ้าสดศรี
นุ่งจวนชวาตานี ………………………….ใส่เสื้อสอดสีจับตา
ห่มสไบบางสีต่างกัน ………………….. น้ำหอมปลอมคันธบุหงา
อวลอบตระหลบอยู่อัตรา……………… ทั้งรูปโฉมโสภาไม่เว้นคน
ออกเที่ยวดูงานสำราญใจ…………….. เนืองแน่นกันในแถวถนน
เป็นเหล่าเหล่าล้วนสุมทุมคน…………. เบียดเสียดสับสนกันไปมา ๐
(สะกดการันต์ตามต้นเดิม)
