คำฉันท์ (7) วรรณลีลามรดกชาติ เสียงตก

18 พ.ค. 2016

จำนวนผู้เข้าชม: 15

คำฉันท์ (๗)
วรรณลีลามรดกชาติ
เสียงตก
ทองแถม นาถจำนง

เรื่อง “เสียงตก”

ในประเด็นปัญหาเรื่อง “สระอำ” นี้ พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ ท่านวินิจฉัยไว้ว่า

“อำ ทำไมจึงเป็นลหุได้ เป็นครุก็ได้ แต่ “อัม” เป็นครุเสมอไป ความจริงก็คือ อำ เหมือนกัน จะว่าคำนิคหิตในภาษาสันสกฤตเป็นลหุก็ไม่ถูกต้อง เพราะความจริงเป็นครุในภาษาบาลีเหมือนกัน ถ้าถือรูปอักษรเป็นเกณฑ์ก็อาจจะว่าได้ว่าต่างกัน แต่เมื่อนิคหิตในภาษาบาลี-สันสกฤตก็เป็นครุด้วยกันแล้ว จะอ้างคารมรูปอักษรก็ไม่ได้

ความจริงก็มีอยู่อย่างที่ข้าพเจ้าได้เสนอไว้แล้ว คือสุดแต่ว่าเสียงตกที่อำ หรือเสียงกระดอนผ่านไป ถ้าเสียงตกหนักที่ อำ อำก็เป็นครุ ถ้าเสียงกระดอนผ่านไป ก็เป็นลหุ” (จากหนังสือ “วิทยาสารานุกรม” พระนิพนธ์ของ พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์)

เรื่อง “เสียงตก” ตรงไหนนี่สำคัญ ต้องอ่านมากเห็นมาก สังเกตมาก ๆ ก็จะรู้ว่าโบราณท่านอ่านเสียงตกตรงไหน

พระองค์ท่านยังแนะนำการใช้คำครุ-ลหุ ไว้อีกว่า

“การใช้คำครุ

คำถาม – คำบาลีที่ลงเสียง อะ อิ อุ จะใช้เป็นครุบ้างได้หรือไม่ เช่น ศิลปะ เดชะ นภะ เพราะเสียงตกตรงคำนั้น ? (ใน “สมุทรโฆษ” ใช้เป็นครุหลายแห่ง ในฉันท์ ๑๙)

คำตอบ – “ศิลปะ” “เดชะ” “นภะ” ถ้าอ่านเสียงอะ โดยชัดแจ้งเป็นคำตาย ก็เป็นครุ ตัวอย่างในสมุทรโฆษมีอยู่แล้วดังได้กล่าวมา และข้าพเจ้าเองก็ได้ให้ตัวอย่างไว้ใน “วรรณคดีสาร” เล่มก่อนแล้ว

การใช้คำลหุ

คำถาม – คำบาลีที่ตัดตัวสะกดที่เป็นอักษรซ้ำหรืออักษรซ้อนตัวหน้าออกเสียนั้น จะใช้เป็นลหุได้หรือไม่ ? เช่น รัฐ ใช้เป็น รฐะ ข เป็น ทุขะ ตามมูลศัพท์เดิม คำชนิดนี้เสียงแรกต้องเป็นครุ ไม่มีโอกาสเป็นลหุได้เลย

คำตอบ – รัฐใช้เป็น รฐะ ทุข ใช้เป็นทุกขะ คือเป็นลหุ 2 คำได้ เพราะได้เคยทำกันมา” (อ้างแล้วข้างต้น)

ทองแถม นาถจำนง

ทองแถม นาถจำนง เป็นทั้งสื่อมวลชนอาวุโสและนักวิชาการที่ทำงานอย่างต่อเนื่องรวมทั้งยังเป็นอดีตนายกฯ สมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย และยังเป็นเจ้าของงานเขียนอีกมากมาย โดยเฉพาะในนามปากกา “โชติช่วง นาดอน” กับงานเขียนงานแปลเรื่องจีน และงานเขียนหลากหลายประเภททั้งประวัติศาสตร์ วรรณกรรม บทความ รวมบทกวีนิพนธ์ วิเคราะห์เศรษฐกิจสังคมการเมืองรวมแล้วกว่า ๖๐ เล่ม ตลอดระยะเวลาบนถนนสายวรรณกรรม

ทองแถม นาถจำนง

คำฉันท์ (7) วรรณลีลามรดกชาติ เสียงตก

ติดตามเรา

บทความล่าสุด