คอลัมน์: ปิดเล่ม
column: Last But Not Least
นิตยสาร “ทางอีศาน” ฉบับที่ ๒๘
ปีที่ ๓ ประจำเดือนสิงหาคม ๒๕๕๗
ฉบับ: ต้นเค้า ล้านนา-ล้านช้าง
กอง บ.ก.
เดือนแปด (ปีนี้ตรงกับกรกฎาคม) อีศานมีชื่อเสียงเรื่อง “แห่เทียนพรรษา” ทุกวันนี้จัดเป็นขบวนแห่ที่ใหญ่โต มีความงดงาม มีชื่อเสียงขจรขจายไปทั่วโลก
ชาว “ทางอีศาน” ได้ทำบุญ เวียนเทียนวันอาสาฬหบูชา, วันเข้าพรรษา ตามฮีตคองที่ว่า
“ฮีตหนึ่งนั้นพอเถิงเดือนแปดได้ลํ้าล่วงมาเถิง
ฝูงหมู่สังโฆคุณ เข้าวัสสาจำจ้อย
ทำตามฮอยของเจ้าพระโคดมทำก่อน
บ่ทะลอนเลิกม้างทำแท้สู่ภาย
แล้วจงพากันผ่ายหาของไปเททอด
ทำทานไปอย่าได้คร้านเอาไว้หมู่บุญ
สิเป็นของหนุนเจ้าไปเทิงอากาศ
สู่สวรรค์บ่ฮ้อนด้วยบุญนี้ส่งไป
เพิ่นจึงตรัสบอกไว้ฮีตเก่าคองหลัง
ฟังให้ดีมันคักอย่าไลเดอเจ้า
จงให้พากันเข้าทำทานตักบาตร
อย่าขาดได้ไปแท้สู่คน
โอกาสนี้ เพิ่นให้เที่ยวซอกค้นขุดก่นขุมบุญ
เอาทุนไปภายหน้าเมื่อตายไปแล้ว
เป็นแนวนำเฮาขึ้นบันไดทองเทียวท่อง
ขึ้นสู่ห้องฟ้าสวรรค์พุ้นอยู่เย็น
ฝูงหมู่วิบากเว้นบ่มีว่าสิมาพาน
วิมานแสนสุขทุกข์หายบ่มาใกล้”
“ทางอีศาน” ต้นปีที่สาม เราเสนอประวัติศาสตร์ให้เห็นรากเหง้าเค้าเดิมการพัฒนาของประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมในอีศานใต้ (เรื่อง อีศานปุระ, ศิลปะขอม) ๒ ฉบับ และของอีศานเหนือ ๒ ฉบับ (เรื่องศรีโคตรบูร, ชาติพันธุ์ไต-ไท ในล้านนาและล้านช้าง)
“ฮีตหนึ่งนั้นพอเถิงเดือนสิบแล้ว
ทายกทอดบวยบาน
เบิกพลีทำทานต่อมาสองซํ้า
ข้าวสลากนำไปให้สังโฆกาทอด
พากันหวังยอดแก้วนิพพานพ้นที่สูง
ฝูงหมู่ลุงอาว์ป้าคณาเนืองน้อมส่ง
ศรัทธาลงทอดให้แผ่ไป
อุทิศให้ฝูงเปรตเปโต
พากันโมทนานำสู่คนจนเกลี้ยง”
ขอเจริญธรรม วัสสกาลทุกท่าน…เทอญ.
