ผู ชื่อเดิมของ เยวี่ย-เหล่า-ลาว-ไท (แปลว่าคน)
ผู้เขียน ทองแถม นาถจำนง
1 กันยายน 2560
ผู – ชื่อชนเผ่าดึกดำบรรพ์
“ผู” เดิมเขียนว่า 獛 ภายหลังจึงมาแก้ไขเป็น 僕 (จากสัตว์มาเป็นคน) ปัจจุบันเรียกชนเผ่าโบราณนี้ว่า 僕 (ศัพท์ทั่วไป หมายถึง คนรับใช้ ทาส)
ส่วน 獛 ปัจจุบันหมายถึงเสือชนิดหนึ่ง
ปัจจุบันนักวิชาการจีนเชื่อกันว่า ชนเผ่าผู 僕 เป็นบรรพชนของชาติพันธุ์ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติค
ซึ่งอยู่ทางใต้ของกลุ่มไท-กะได
มีบันทึกจดหมายเหตุ(ที่เชื่อถือได้)ว่า เมื่อโจวอู่หวางทำสงครามล้มล้างเจ๊ดอ่อง (ในเรื่อง “ฮ่องสิน) ประมาณสามพันปีที่แล้ว พันธมิตรที่สำคัญเอ่ยชื่อไว้คือ คือ ชนเผ่าผู 獛 เผ่า สู่ (จ๊ก) 蜀 (ภาคกลางเสฉวน) เผ่า เชียง (หรือเกี๋ยง ภาคเหนือเสฉวน) นั่นแสดงว่า พวกผูต้องอยู่ไม่ไกลจากแม่น้ำเหลืองนัก จึงยกทัพพลมากมายไปช่วยโจวอู่หวางในตงง้วนได้ และมีคำเรียกว่า “ไป่ผู” ผูร้อยจำพวก
นักวิชาการจีนส่วนใหญ่ ยังเชื่อว่า พวกฉู่(ฌ้อ) กับพวกเยวี่ย เป็นคนละสายพันธุ์กัน
มีบางคนเท่านั้นที่เชื่อว่า ชื่อเก่าที่สุดของชนทางใต้ของหัวเซี่ยหรือจีนแท้ คือ “ผู” (เจ้าของวัฒนธรรมข้าว) ส่วนตัวผมเชื่อนักวิชาการกลุ่มหลังนี้ จึงสามารถดันประวัติของบรรพชนเผ่าไทให้เก่าขึ้นไปได้อีกห้าร้อยปีเป็นอย่างน้อย (ก่อนคำว่า “เยวี่ย”)
ต่อมา “ผู” มีการพัฒนาแยกเป็นหลายสาย สายอยู่บนสุดคือ “ฉู่” คนก๊กฉู่ขยายอำนาจกลืนก๊ก “ผู” หายไป (ยุคชุนชิว) แล้วต่อมา “ฉู่” ถูกกลืนเป็นฮั่นไปก่อน
สายทางใต้ลงมาคือ “เยวี่ย” มีจำนวนมากจึงเรียก “ไปเยวี่ย” – เยวี่ยร้อยจำพวก
จีนนิยมคำว่า “เยวี่ย” มาจนถึงสามก๊ก หลังจากนั้นเรียกชนพื้นเมือง (เยวี่ยเดิม) ว่า “เหล่า”
และหันกลับใช้คำว่า “ผู” เรียกคนพื้นเมืองในกุ้ยโจว กวางสี ยูนาน (คำว่าเหล่ากับผู เริ่มสับสนปนกัน)
จากคำว่า เหล่า ความนิยมเปลี่ยนไปเป็น “หมาน”
จากคำว่า หมาน ความนิยมเปลี่ยนไปเป็น เหมียว (แม้ว)
โดยมีการใช้คำว่า “ผู” ปะปนบ้าง
มาถึงยุคนักวิชาการสมัยใหม่ ปรมาจารย์ “เจียงอิงเหลียง” จัดพวกเผ่าผู เป็นพวกตระกูลออสโตรเอเชียติคในยูนนาน นักวิชาการจีนปัจจุบันเชื่อเช่นนั้น
จึงอธิบายบางเรื่องไม่ได้
ในความเห็นของผม เมื่อใช้คำว่าเผ่า “ผู” จึงต้องจำแนก กาละเทศะ ให้ชัด
ผู ในยุคราชวงศ์โจว (สามพันปีก่อน) เป็นชื่อดั้งเดิมของ ฉู่-เยวี่ย
ผู ในยุคราชวงศ์หมิง-ชิง (ห้าร้อยปีก่อน) เป็นชื่อเรียกชนในกลุ่มออสโตรเอเชียติค ในยูนนาน
(แน่นอนว่า มีสมมุติฐานหนึ่งกล่าวว่า เมื่อหนึ่งหมื่นปีที่แล้ว กลุ่มออสโตรเอเชียติคและกลุ่มไท-กะได เคยเคลื่อนตัวขึ้นไปเกือบถึงตงง้วน แล้วถอยกลับมาอยู่ยูนนาน ผมยังไม่เชื่อครับ หรืออย่างน้อยก็ไม่มีทางรู้ว่าคนพวกนั้นมีชื่อ “เผ่า” อะไร)
เสนอไว้เป็นลายแทง สำหรับคนรุ่นหลัง ค้นคว้าต่อ ไม่อาจนำเสนอแบบบทความวิชาการได้ เพราะจะต้องใช้เวลาเยอะ มีงานหลายด้านที่ต้องเร่งบันทึกครับ
แผนที่ สีเขียวคือ ฉู่ก๊ก(แคว้นฌ้อ) ปี 260 BC
เพิ่มเติม:
ชื่อบทความ “ผู ชื่อเดิมของ เยวี่ย-เหล่า-ลาว-ไท (แปลว่าคน)” ตั้งขึ้นโดยทีมงานทางอีศาน เนื่องมาจากบทความเก่าของ อ.ทองแถม “ชาวลาวในจดหมายเหตุประวัติศาสตร์จีน” ที่สันนิษฐานว่า คำว่า “ลาว” นั้น มาจากคำว่า “เยวี่ย, เหล่า” ส่วน “ไท” เป็นคำที่มาหลังคำว่าลาว อย่าพึ่งเอาไปปนกับชนชาติลาวและประเทศ สปป.ลาว เพราะส่วนนี้ยังไม่มีข้อสรุป
บทความที่เกี่ยวข้อง:
– ชาวลาวในจดหมายเหตุประวัติศาสตร์จีน
– คำศัพท์ จีน-ไท-มลายู (ออสโตรนีเซียน) ตรงกันมากมาย
– ชวนหาเหง้ากลุ่มไท จากจ้วงกวางสี
