วาระแห่งหมู่บ้าน
ประเทศไทยมีวาระแห่งชาติ วาระที่คนจำนวนเพียงหยิบมือจากศูนย์กลางอำนาจวางกำหนดกฎเกณฑ์ โดยใช้มุมมองของผู้ได้เปรียบ เต็มด้วยผลประโยชน์ อคติ และไร้ข้อเท็จจริงเป็นฐานและกรอบคิด
เรายังมีแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติมาตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๐๔ แต่เศรษฐกิจและสังคมไทยเคลื่อนตัวมาก็ด้วยการดิ้นรนหาอยู่หากินเอาตัวรอดอย่างยากลำบากของผู้คนพลเมือง เวลา ๖๐ ปีผ่านไป เศรษฐกิจโดยรวมตกอยู่ในมือนายทุนผูกขาดและรัฐการฉ้อฉล สังคมไทยไม่เคยมีทิศทาง และไม่เคยมีความฝันความหวังใด ๆ ถึงอนาคตเบื้องหน้า
ยิ่งกว่านั้น เรายังมียุทธศาสตร์ชาติของผู้เผด็จการ ที่ออกแบบมากดครอบข้ามหัวระบบระเบียบต่าง ๆ เพื่อเบิกทางให้คณะเผด็จการได้ทรงฐานะอภิสิทธิ์ มีอำนาจปกครองตามความทะยานอยากสืบไป
ถึงเวลาแล้วที่ราษฎรต้องลุกขึ้นมาร่างวาระแห่งหมู่บ้าน วาระแห่งหมู่บ้านของคนบนที่ราบสูงก็คือ วาระแห่งอารยชนคนลุ่มน้ำซี มูน โขง วาระของคนที่ทรงภูมิรู้ ลึกซึ้งและรับทอดวัฒนธรรมเกษตรกรรม และมีธรรมนูญชีวิตที่งดงามจากบรรพชนมายาวนาน ราษฎรต้องร่วมกันสรุป ถอดถอนบทเรียน และกำหนดประเด็นวาระจังหวะก้าวของชีวิตด้วยตัวของตัวเราเอง
นับเวลา ๓-๔ ช่วงอายุคน จากคนรุ่นอพยพบุกเบิกโค่นดงถางป่า ต่อด้วยคนรุ่นสร้างก่อต่อตูบเล้าและเรือนชาน จนถึงรุ่นปัจจุบันที่แตกบ้านไปรับจ้างตามเมืองใหญ่ และบากบั่นเล่าเรียนวาดหวังเป็นเจ้าคนนายคน หวังร่ำหวังรวย ห้วงเวลาที่ผ่านเลยมานี้ มีปัจจัยภายใน ภายนอกอะไรที่ส่งผลต่อชีวิตปัจเจก ต่อชีวิตชุมชน สังคมและประเทศชาติ ให้เคลื่อนตัวมาอย่างเชื่องช้าล้าหลังดังลักษณะสภาพสังคมที่ปรากฏต่อทุกสายตาในวันนี้
ถึงเวลาแล้วที่ราษฎรต้องทบทวนความเป็นมาของชีวิต นึกย้อนทวนความหลังกลับไปให้ยาวนานที่สุด เพื่อเป็นเสบียงความคิดฝันให้เราออกแบบวาระแห่งหมู่บ้านได้อย่างรอบด้าน ถูกถ้วน และก้าวไปข้างหน้าได้ไกลที่สุด
