หลวงพ่อพระมหาถาวร กรรมฐานกลางกรุง พระผู้สนองพระราชศรัทธา
ทางอีศาน ฉบับที่๑๔ ปีที่๒ เดือนมิถุนายน ๒๕๕๖
คอลัมน์: แก่นเมือง
Column: Noble Monks
ผู้เขียน: ชินวัฒน์ ตั้งสุทธิจิต
ไม่ไกลจากสยามพารากอน ศูนย์การค้ากลางกรุง ท่ามกลางตึกและศูนย์การค้าทันสมัยของอาคารในยุคปัจจุบัน ยังมีสถานที่แห่งหนึ่งเป็นพื้นที่สีเขียวและเป็นสถานปฏิบัติธรรมกลางกรุงซึ่งเป็นพระอารามที่เคยเป็นสถานที่จำพรรษาของพระมหาเถรในฝ่ายกรรมฐานหลายรูป อย่างวัดบรมนิวาส วัดปทุมวนาราม
เมื่อเอ่ยถึงศาลาพระราชศรัทธาของวัดปทุมวนาราม ชื่อของพระนักพัฒนาชาวอีสานชื่อดังที่มุ่งเน้นการปฏิบัติสาย หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ย่อมเป็นที่รู้จักคู่กับชื่อสถานที่แห่งนี้ด้วย
หลวงพ่อพระมหาถาวร จิตฺตถาวโร หรือสมณศักดิ์ พระเทพวิมลญาณ หลายท่านคงจำได้คราวเหตุการณ์น้ำท่วมปี ๒๕๓๙ พระเถระรูปมีบทบาทอย่างมากในการช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วมครั้งนั้น
ส่วน “ศาลาพระราชศรัทธา” นั้น ประวัติความเป็นมาเริ่มต้นจากวันที่ ๒๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชทานผ้าพระกฐินเป็นการส่วนพระองค์ ณ วัดปทุมวนารามราชวรวิหาร จากนั้นทั้ง ๒ พระองค์เสด็จไปถวายบังคมพระสถูปเจดีย์ที่ประดิษฐานพระสรีรังคารพระบรมราชชนก และเสด็จพระราชดำเนินเข้าไปยังลานปฏิบัติธรรมลานสวนไผ่ ทรงมีพระราชปรารภถึงสถานที่ปฏิบัติธรรม ที่ควรจะสร้างขึ้นอย่างถาวร ไม่ใช่เป็นหลังคาจาก หรือให้อยู่กันตามธรรมชาติอย่างที่เป็นอยู่ เพื่อว่าเมื่อมีสถานที่ที่สัปปายะพอสมควรแล้ว จะได้เป็นที่พักใจของคนเมืองกรุงด้วย
จากพระราชปรารภนั้น ต่อมาจึงมีการจัดสร้างศาลาพระราชศรัทธา ขึ้นในที่ดินทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ และได้รับพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญตรา ภปร. ประดิษฐานไว้ที่หน้าบันศาลาทั้ง ๒ ด้าน และที่ผ้าทิพย์องค์พระพุทธรูปพระเสริมจำลองซึ่งอัญเชิญเป็นพระประธานตลอดจนวัตถุมงคลต่าง ๆ ที่ได้สร้างขึ้นให้พุทธศาสนิกชนบูชา เพื่อนำรายได้สมทบทุนในการสร้างศาลาพระราชศรัทธา
วันที่ ๒๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินมาในพิธีเปิดศาลาพระราชศรัทธา ทรงเจิมป้ายศาลา และทรงประกอบพิธีเปิดศาลาพระราชศรัทธาเป็นที่ปฏิบัติธรรม หลังจากนั้นได้เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสวนป่า ข้างศาลาพระราชศรัทธาและบริเวณโดยรอบ
ปัจจุบันศาลาพระราชศรัทธาอยู่ในการดูแลและบริหารงานของมูลศาลาพระราชศรัทธาและมูลนิธิถาวรจิตฺตถาวโร-วงศ์มาลัย โดย พระเทพวิมลญาณ (หลวงพ่อถาวร จิตฺตถาวโร) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปทุมวนารามราชวรวิหาร
มีกิจกรรมปฏิบัติธรรมอยู่เป็นประจำ ทั้งวันธรรมดา วันหยุด และแบบไปกลับ หรือปฏิบัติแบบต่อเนื่องหลายวันก็มี ซึ่งได้จัดโครงการเสริมพิเศษดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องทุกปีจนถึงปัจจุบัน
สำหรับอัตโนประวัติ พระเทพวิมลญาณ มีนามเดิมว่า ถาวร วงศ์มาลัย เกิดเมื่อวันอังคารที่ ๔ มีนาคม ๒๔๙๕ ณ บ้านโนนศิลาเลิง ต.หนองแปน อ.กมลาไสย (ปัจจุบัน อ.ฆ้องชัย) จ.กาฬสินธุ์ โยมบิดา-มารดาชื่อนายโสและนางศรีทา นาชัยเพชร
เมื่ออายุได้ ๘ ขวบ ถึงเกณฑ์เข้าโรงเรียน ด.ช.ถาวรได้เข้าเรียนหนังสือที่โรงเรียนโนนศิลาราษฎร์ผดุง (โรงเรียนโนนศิลาสว่างวิทย์ในปัจจุบัน) การเรียนอยู่ในเกณฑ์ดี ได้รับความรักใคร่เอ็นดูจากครูผู้สอน เพราะมีนิสัยอ่อนน้อม สุภาพเรียบร้อยมีลักษณะเป็นผู้นำ ทำให้ได้รับเลือกให้เป็นหัวหน้าชั้น
หลังเรียนจบชั้นประถมปีที่ ๔ ได้ลาออกมาช่วยบิดามารดาทำไร่ทำนา จนอายุครบ ๑๔ ปี ได้เข้าพิธีบรรพชาเป็นสามเณร ที่วัดบ้านปอแดง อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์ โดยมี พระราชธรรมานุวัตร (หลวงปู่อ่อน จักกธัมโม) เจ้าคณะจังหวัดกาฬสินธุ์ (ธรรมยุต) เป็นพระอุปัชฌาย์
สามเณรถาวร ได้ไปอยู่จำพรรษากับ พระครูวิจิตรบุญญาภรณ์ (เคน จิตตปัญโญ) ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้า ที่วัดสำโรงยุทธาวาส อ.เมือง จ.อุดรธานี
พ.ศ. ๒๕๑๐ ได้ย้ายไปอยู่วัดโพธิสมภรณ์ อ.เมือง จ.อุดรธานี ได้ศึกษาพระปริยัติธรรม และปฏิบัติสมาธิภาวนาควบคู่ ขณะเดียวกัน ได้อยู่ปรนนิบัติ พระเทพเมธาจารย์ (ปัจจุบันคือ พระอุดมญาณโมลี) อย่างใกล้ชิด เป็นเวลาถึง ๖ ปี
ต่อมาได้ย้ายมาอยู่จำพรรษาที่วัดปทุมวนาราม กรุงเทพฯ กระทั่งอายุครบ ๒๑ ปี ได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ โดยมี สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (วิน ธัมมสาโร) วัดราชผาติการาม เป็นพระอุปัชฌาย์
ประวัติการศึกษา พ.ศ. ๒๕๑๙ เปรียญธรรม ๓ ประโยคเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๔ อักษรศาสตร์บัณฑิต (สันสกฤต, ฮินดี) มหาวิทยาลัยสันสกฤตสัมปุระนานันทะ พาราณสี ประเทศอินเดียเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๔ ปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาสังคมวิทยามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยรามคำแหง เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๑ ศาสนศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาวิชาพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย และจบหลักสูตรการอบรมพระสังฆาธิการชั้นสูง ทั้งในและต่างประเทศ
ผลงานโดยทั่วไป หลวงพ่อพระมหาถาวร นอกเหนือจากเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาส วัดปทุมวนารามราชวรวิหาร และผู้อำนวยการโครงการปฏิบัติธรรมศาลาพระราชศรัทธา อีกทั้งยังสร้างวัด, โรงเรียน, โรงพยาบาล, พัฒนาหมู่บ้าน และสังคม ฯลฯ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ
ประธานบริหารวัดพุทธไทยถาวรวนาราม นครนิวยอร์ก, ประธานที่ปรึกษาและอุปถัมภ์ชมรมรักษาและส่งเสริมพระพุทธศาสนา, ประธานที่ปรึกษาและอุปถัมภ์สมาคมเทิดทูนพระรัตนตรัย, ประธานบริหารการศึกษาพระภิกษุ-สามเณร กุลบุตร กุลธิดา และผู้ยากไร้, ผู้อุปถัมภ์มูลนิธิศาลาพระราชศรัทธา และมูลนิธิถาวรจิตตถาวโร-วงศ์มาลัย และประธานอุปถัมภ์อำนวยการโครงการเมืองสหกรณ์ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ด้านสมณศักดิ์ เป็นพระครูปลัดฐานานุกรมที่พระครูปลัดสัมพิพัฒนาญาณาจารย์ ฐานานุกรม ในสมเด็จพระมามุนีวงศ์ (สนั่น จนฺทปตฺโชโต) วัดนรนาถสุนทริการาม เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่พระภาวนาพิศาลเถร และเปลี่ยนพระราชทินนามเป็น พระพิศาลพัฒนาทร ฝ่ายวิปัสสนากรรมฐาน ต่อมาเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชคณะชั้นราชที่ พระราชพิพัฒนาทร และวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ เป็นพระราชคณะชั้นเทพ (วิ) ที่ พระเทพวิมลญาณ
อนึ่ง ด้วยปฏิปทา จริยาวัตร และอุบายธรรมสำหรับอบรมบ่มนิสัยของตนเอง ตั้งแต่สมัยเป็นสามเณรถาวร จนกระทั่งเป็นพระมหาถาวร ตลอดจนถึงพระเทพวิมลญาณ ได้รับเอามาเป็นเนติแบบแผนและถือปฏิบัติตามนั้น ล้วนแต่ได้รับจากสำนักของพ่อแม่ครูบาอาจารย์สายปฏิบัติทั้งนั้นเช่นได้ไปอยู่ปฏิบัติธรรมกับการไปปฏิบัติธรรมกับพ่อแม่ครูบาอาจารย์ดังกล่าว เหล่านี้ แต่ละครั้งไม่ได้ใช้เวลาอยู่พักปฏิบัติธรรมนานนัก แต่จะไปบ่อย ๆ เดือนละหลาย ๆ ครั้ง เพราะอยู่ในจังหวัดเดียวกัน วัดอยู่ใกล้ ๆ กัน ไปมาได้สะดวก
ท่านได้รับการฝึกอบรมกัมมัฏฐาน จากพระเถราจารย์หลายรูป อาทิ หลวงปู่ขาว อนาลโย, หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี, พระราชมุนี (โฮม โสภโณ), พระอุดมญาณโมลี (จันทร์ศรี จันททีโป) เป็นต้น
ท่านจึงเป็นพระฝ่ายปฏิบัติที่มีจิตใจเปี่ยมด้วยเมตตาต่อทุกคนที่สนใจใฝ่ธรรม ท่านจะเมตตาอบรมสั่งสอนธรรม และนำประพฤติปฏิบัติด้วยความปีติยินดี ผู้เข้าไปฟังธรรมทุกท่านจะรู้สึกซาบซึ้งถึงปฏิปทาอันงดงาม เปี่ยมด้วยเมตตาตลอดเวลา
ท่านมีปณิธานมุ่งมั่นในอันที่จะเผยแผ่ธรรมสู่มวลพุทธศาสนิกชน เพื่อให้เข้าใจแจ่มแจ้งในอรรถในธรรม นำไปพินิจพิจารณาและประพฤติปฏิบัติให้เกิดปัญญาเห็นจริงในสภาวะธรรม ตามความเป็นจริง จนจิตค่อยปล่อยวาง ลด ละ เลิก ได้โดยลำดับ
ผลที่จะเกิดติดตามมา คือความสงบสุขแห่งจิตนั่นคือความประสงค์และปณิธานอันมุ่งมั่นในการเผยแผ่ธรรม และในการนำญาติโยมที่ศรัทธาเลื่อมใส และลูกศิษย์ลูกหาทุกคนประพฤติปฏิบัติธรรมอย่างเอาจริงเอาจังตลอดมา
นอกจากนี้ พระเทพวิมลญาณ ยังเป็นผู้อำนวยการโครงการปฏิบัติธรรมศาลาพระราชศรัทธา เผยแผ่ธรรมะทางสถานีวิทยุ รายการเจริญธรรม ทาง อสมท. FM ๑๐๐.๕ รายการอาหารกาย อาหารใจ ทาง สวท. FM ๙๒.๕ และวิทยุชุมชนของมูลนิธิถาวรฯ ที่กาฬสินธุ์ นครนายกบางมด และสถานีโทรทัศน์รายการเจริญธรรม สทท.๑๑ รวมทั้งสื่อสิ่งพิมพ์ วารสารถาวรธรรมอินเตอร์เน็ต เว็บไซต์ www.tv2495.com
พุทธศาสนิกชนที่ไปฟังเทศน์และปฏิบัติธรรมเป็นประจำที่ศาลาพระราชศรัทธา วัดปทุมวนาราม กรุงเทพฯ คงจะได้ตระหนักดีว่า พระเทพวิมลญาณ ได้สั่งให้ตั้งโรงทานแจกจ่ายอาหารให้ผู้ไปปฏิบัติธรรมได้รับประทาน มีทั้งอาหารเช้า และอาหารเที่ยง อีกทั้งยังมีอาหารมื้อเย็นแจกจ่ายให้แก่ลูกศิษย์ลูกหาทุกคนที่ปฏิบัติงานภายใต้อุปถัมภ์อีกด้วย
ส่วนวันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันพระ วันเสาร์ วันอาทิตย์ จะมีผู้สนใจใฝ่บุญกุศลเข้าวัดฟังธรรมบำเพ็ญบุญเพิ่มขึ้นมากกว่าวันธรรมดา เป็นสองเท่าหรือหลายเท่าตัว พระเทพวิมลญาณ จะสั่งให้เจ้าหน้าที่โรงทานจัดเตรียมข้าวปลาอาหาร เพื่อบริการแก่ผู้เข้ารับการอบรมฝึกปฏิบัติธรรมเหล่านั้นทุกครั้ง มิให้บกพร่องได้
พระเทพวิมลญาณ ได้สร้างป่ากลางเมือง เป็นที่เหมาะแก่การปฏิบัติธรรม ตามพระราชศรัทธาท่ามกลางความวุ่นวายใจกลางศูนย์การค้าที่แข่งขันแย่งชิงเวลา และเป็นที่พึ่งทางใจของผู้คน
