โควิด19 – เรียนรู้จากสถานการณ์ (19/3/20)
การเปลี่ยนแปลงแบบทวีคูณ (exponential)
สถาบันเฝ้าระวังเยอรมันเตือนว่า ถ้าไม่ร่วมมือกันทุกฝ่าย โดยเฉพาะภาคประชาชน อีก 2-3 เดือน คนเยอรมันจะติดเชื้อไวรัสนี้ 10 ล้านคน นี่คือความหมายของคำว่า exponential เพิ่มแบบคูณ ไม่ใช่บวก
อิตาลีมีผู้ติดเชื้อ 35,700 คน เพิ่มวันเดียว 4,200 คน ยอดผู้เสียชีวิต 3,000 คน ตายวันเดียว 475 คน บุคลากรสาธารณสุขหมดแรง สถานพยาบาลหมดเตียงแม้แต่สำหรับผู้ป่วยหนัก สภาพการณ์เหมือนสิ้นหวังสำหรับประชาชนที่ต้องหาทางเอาตัวรอดเอง นี่ขนาดถูก “ขัง” อยู่ในบ้านมาสองสัปดาห์แล้ว สถานการณ์ยังไม่ดีขึ้น มีแต่เลวร้ายลงไปอีก
เยอรมนีติดเชื้อ 12,300 เพิ่มขึ้นวันเดียว เกือบ 3,000 คน เสียชีวิต 28 เพิ่มขึ้น 2 คน นายกรัฐมนตรีอังเกลา แมร์เกล ปราศัยกับประชาชนทั้งประเทศเป็นเวลา 12 นาที ประกาศว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ๋ ความท้าทายใหญ่สุดนับแต่สงครามโลกครั้งที่สอง เธอขอร้องให้ทุกคนจริงจัง ทำตามกฎเกณฑ์ต่างๆ เพื่อชะลอการระบาด เพื่อจะได้ทุ่มเทช่วยเหลือคนเจ็บคนป่วยที่เร่งด่วน
นายกรัฐมนตรีเยอรมันพูดด้วยเนื้อหาน่าประทับใจมาก เธอ “ขอร้อง” โดยไม่มีการบังคับ แต่หวังใน “จิตสำนึก” ของประชาชนให้คิดถึงส่วนรวม เธอยังไม่ประกาศ “ปิดบ้าน” เหมือนที่ฝรั่งเศสและบางประเทศที่ห้ามออกจากบ้าน (ยกเว้นไปซื้ออาหาร ซื้อยาหาหมอและทำงาน) นักวิเคราะห์เยอรมันบอกว่า เธอไม่อยากให้ความรู้สึกเข้มงวดแบบคอมมิวนิสต์ของอดีตเยอรมันตะวันออกกลับมา แต่ถ้าหากจำเป็น ที่สุดก็ต้องประกาศเช่นนั้น
และดูเหมือนว่า สถานการณ์ในเยอรมันวันนี้ที่ทีวีเยอรมันไปสำรวจมา ทำให้เห็นว่า ประชาชนจำนวนมากไม่ได้ “ฟัง” นายกรัฐมนตรี ยังออกไปเดินเล่น เพราะอากาศเริ่มอุ่น แดดออก สวยงาม ให้ขังตัวอยู่ในบ้านหรืออยู่ห่างกัน 2 เมตรดูจะโหดร้ายไป ยังพาลูกไปเล่นที่สนามเด็กเล่น ไปพบปะสังสรรค์กันอยู่ เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น
สถานการณ์เช่นนี้ ทำให้สถาบัน Robert Koch ที่มีหน้าที่ติดตามสถานการณ์และรายงานทุกวันออกมาบอกว่า ถ้าไม่จริงจังกับมาตรการต่างๆ ภายใน 2-3 เดือนข้างหน้า คนเยอรมันจะติดเชื้อถึง 10 ล้านคน ไม่รู้ว่า สื่อออกไปแบบนี้คนจะฟังหรือไม่ หรือว่าสุดท้ายก็ต้องห้ามออกจากบ้านเหมือนที่ฝรั่งเศส
ที่น่าเป็นห่วงประเทศหนึ่ง คือ บราซิล ที่มีผู้ติดเชื้อวันนี้เกือบ 600 คน เพิ่มขึ้นวันเดียวเกือบ 200 คน และน่าจะพุ่งขึ้นไปเป็นหลายพันและหมื่น เพราะประธานาธิบดีโบลซานาโร ดูจะไม่ค่อยยี่หระกับโรคระบาดนี้นัก เคยมีข่าวลือว่าเขาติดเชื้อ แต่ก็ประกาศว่า ได้ทดสอบสองครั้ง ไม่ติด และเขายังออกไปพบปะประชาชน จับมือผู้คนเป็นพันเป็นหมื่นที่ต้อนรับเขา
นักวิเคราะห์บอกว่า คอยดูว่า สถานการณ์บราซิลจะเลวร้ายแบบติดจรวดในไม่ช้า เพราะมาตรการต่างๆ เพื่อรับกับโรคระบาดนี้มีน้อย ไม่กี่วันนี้จำนวนผู้ติดเชื้อน่าจะถึง 1,000 แน่นอน
คงต้องยืมสำนวนกำลังภายในมาใช้ในกรณีนี้ “ไม่เห็นโลงศพไม่หลั่งน้ำตา” เพราะเกิดขึ้นกับอิตาลีมาแล้ว ที่ “ประมาท” ไม่ใส่ใจกับการระบาดนี้ตั้งแต่ต้น บอกว่าก็มีไข้หวัดใหญ่มากมายทุกปี ไม่เห็นต้องกลัว
สถานการณ์บ้านเรายัง “ไม่พุ่ง” และมีการรับมือกันอย่างเต็มที่ มีการติดตามผู้ติดเชื้อและผู้ที่เกี่ยวข้อง ต้องหาให้เจอ เพราะถ้าหาไม่เจอ หรือเลิกหาเหมือนในหลายประเทศในยุโรป โรคนี้ก็จะแพร่กระจายไปทวีคูณแน่นอน ดูตัวเลขในจีนตอนแรกๆ และตอนนี้ที่ยุโรปไว้ อย่าให้ไทยเป็นเช่นนั้นเลย
เสรี พพ 19 มีนาคม 2020
