โควิด-19

ตอนนี้ ทางองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้จับมือกับ ขายหัวเราะ สำนักการ์ตูนชื่อดังบ้านเรา ปล่อยการ์ตูน รู้ทันโควิด ฉบับพิเศษ ออกมา เพื่อให้คนได้รู้จักกับโรค วิธีการป้องกันเชื้อ และการปฏิบัติตัวในช่วงนี้ในแบบเข้าใจง่ายๆ

วิกฤติโควิดเป็นโอกาสให้ได้เรียนรู้อย่างน้อยเรื่อง “สุขภาพ” ว่ามีวิธีคิดสำคัญอยู่ ๒ แบบ ที่ครอบงำโลกนี้มานาน แบบที่หนึ่ง คือ แบบโบราณที่สืบสานกันมาจนถึงทุกวันนี้ที่มองว่า คนป่วยเพราะสุขภาพไม่แข็งแรง ไม่สมดุล ร้อนไปเย็นไป ธาตุแตก ต้องพัก ต้องล้มหมอนนอนเสื่อ อันนี้ไม่พูดถึงว่า ผีทำ

โคโรนาไวรัสไม่ใช่เรื่องใหม่ มีมาเตือนก่อนหน้านี้แล้ว คือ SARS (2004) และ MERS (2012) แต่ที่ใหม่และคาดไม่ถึงคือ ความร้ายแรงของการระบาดที่ไปทั่วโลกทุกประเทศ ทุกเขตพื้นที่มีที่มนุษย์อยู่ เร็วและแรงจนมนุษย์ที่เก่งกาจแค่ไหน มีวิชาความรู้และเทคโนโลยีดีเพียงใดก็เอาไม่อยู่

O อคติ ผลประโยชน์ และการเมืองสกปรก ขนาดคนส่วนใหญ่สดุดีแพทย์ พยาบาล บุคลากรด้านการสาธารณสุข แต่หลายประเทศยังแสดงการเหยียดผิว หยามเชื้อชาติ โดยเฉพาะประเทศทางตะวันตก แม้เขาเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาดูแลอย่างดี ยังแสดงการรังเกียจดูถูกแพทย์ผิวเหลืองผิวดำ บางชุมชนในบ้านเรา ยามบุคลากรทางการแพทย์ในชุดทำงานเดินเข้าไปจับจ่ายในตลาด แทนที่ผู้จะปรบมือยกมือไหว้ขอบคุณ บางคนกลับแสดงอาการหวาดระแวงกลัวนำเชื้อโรคมากระจาย

O สำแดงพลัง 1. ข้าวก็ข้าวของนากู น้ำก็จากรูกูก่น ฟืนกูหาหักแบกขน หมักข้นต้มแบ่งกันกิน มึงก็มาออกกฎห้าม ปราบปรามตามติดฐานถิ่น ทำยังกับกูโจรทมิฬ ปรับสินจับลากฝากคุก

โควิด-19 อาศัยโลกาภิวัตน์แพร่กระจายไปทั่วโลกในเวลาอันรวดเร็ว คนเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศปีหนึ่ง 1.5 พันล้าน ไปทุกประเทศ ยังไม่ได้นับท่องเที่ยวในประเทศ เดินทางด้วยความเร็วของเครื่องบิน รถไฟความเร็วสูง รถยนต์

ทัพธรรมที่เกรียงไกร ท่ามกลางความเป็นตายสลายโลก มนุษย์ชาติทุกข์โศกอยู่เห็นเห็น โครงการด้านมั่นคงส่งประเด็น ฤๅเปอร์เซ็นต์เว้นไม่ได้แต่ใดมา 1. “สงครามยุคใหม่” จากไพร่พลเดินเท้าเข้าห่ำหั่น ช้างศึกนำประจันขั้นหาญกล้า เจงกิ๊สข่านควบม้าออกกรีฑา กว่าครึ่งโลกใต้บาทาเผ่ามองโกล จากฝูงม้าพัฒนามาม้าเหล็ก ดาบหอกง้างปืนเล็กเป็นปืนใหญ่ นกเหล็กก็ทะยานเหินบินไกล ใครวิวัฒน์ได้ไวได้ชัยครอง

ขอร้องคนรวยช่วยคนจน ไม่ว่าจะขอเงินหรือขออะไร รวมไปถึงขอความคิดเห็น กลายเป็นประเด็น เพราะมีคำถามมากมาย ที่ส่วนใหญ่ไม่ถามธรรมดาแต่วิพากษ์วิจารณ์รุนแรงเป็น “รัฐบาลขอทาน” ด้วยบรรยากาศกดดันจากพรบ.ฉุกเฉิน ความทุกข์จากโรคระบาด ขาดรายได้ ไม่มีจะกิน

หลายประเทศเริ่มคลายล็อค แต่ด้วยความระมัดระวัง อ้างว่า ตัวเลขไม่พุ่งขึ้น เพิ่มแบบชะลอตัว จึงคาดว่าน่าจะเลยจุดสูงสุดไปแล้ว ไม่รู้ว่าปลอบใจตัวเองหรือไม่ เพราะในความเป็นจริง แม้จำนวนเพิ่มจะน้อยกว่าวันก่อนหน้านั้น แต่ก็เป็นจำนวนมาก ทั้งผู้ติดเชื้อและผู้เสียชีวิต

O สองมือต้องชูสู้ ตามห้วยหนองมีปลาอาศัยอยู่ คนทุกผู้หากินตามอัชฌาสัย ถึงยุคนี้สังคมเปลี่ยนแปรไกล มือของใครยื่นยาวสาวไปกิน

ท่ามกลางวิกฤติไวรัส”โควิด-19” เจ้าหน้าที่ รพ.สต. และ อสม. คือ พระเอก และนางฟ้า รพ.สต. มีชื่อเต็มว่า “โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล” อดีตกาลนานโพ้นคือ สุขศาลา - สถานีอนามัย - ศูนย์สุขภาพชุมชน อสม. ชื่อเต็ม “อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน”

ผมเห็นด้วยกับนโยบายการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากโรคระบาดโควิด-19 ในขณะนี้ของรัฐบาล แต่จากความสับสนวุ่นวายที่เกิดขึ้น การคัดกรองผู้มีสิทธิ์ได้รับ ซึ่งยากที่จะหลีกเลี่ยงหรือแก้ปัญหาได้เพราะข้อจำกัดของข้อมูลบุคคลในอาชีพต่างๆ ผมจึงขอเรียนเสนอต่อรัฐบาลผ่านท่านรัฐมนตรีสุวิทย์ เมษินทรีย์ โดยเป็นข้อคิดที่มาจากการศึกษา “รายได้พื้นฐานถ้วนหน้า” (Universal Basic Income : UBI) ที่รัฐบาลหลายประเทศกำลังประยุกต์ใช้อยู่ในขณะนี้ มีข้อเสนอดังนี้

UBI universal basic income คือ รายได้พื้นฐานถ้วนหน้า กำลังได้รับความสนใจจากประเทศต่างๆ อย่างจริงจัง ล่าสุด คือ สาส์นของพระสันตะปาปาฟรันซิสถึงผู้นำขบวนการทางสังคมทั่วโลกในวันปาสกาที่ผ่านมา มีประเด็นนี้ที่เนื้อหาน่าสนใจมาก เชื่อว่าจะมีผลต่อแนวคิดนี้อย่างสำคัญ

“เรามีนัดกับประวัติศาสตร์” “อย่าพลาดที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลกันสมัครสมานสามัคคี” ประโยคแรกเป็นของจูเปซเป คอนเต นายกรัฐมนตรีอิตาลี ประโยคหลังเป็นของพระสันตะปาปาฟรันซิส ในสาส์นวันปาสกา

ที่มั่นที่”หมาเก้าหาง”ตั้งรับการระบาดใหญ่ทั่วโลกของไวรัส”โควิด-19” ติดกับ”คลองน้ำดอกไม้” ถัดไปมีระบบคลองชลประทานจากเขื่อนลำน้ำปาว พี่น้องที่นี่ทำนาตลอดปี บริเวณโดยรอบเขียวชอุ่มตา รถรับจ้างเกี่ยวข้าววนมาที่นี่ปีละสองสามรอบ เราวางเบ็ดแต่ไม่ได้ปลา แถมเมื่อคืนฝนตก เพื่อยันกับวิกฤติขั้นอุกฤษฏ์ การปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้กำลังจะเริ่มขึ้น และเมื่อสูบน้ำขึ้นเต็มสระจนล้นเจิ่ง”คลองไส้ไก่”รอบผืนนา พวกเราจะลงมือทำนา