ขี้ข้าเขา : ชาติชั่วอย่างดี
ท่านบอกพวกเราว่าการศึกษาเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ถ้าเราอยู่ภายในห้องสี่เหลี่ยม แล้วมองผ่านช่องหน้าต่างหรือประตู เราก็จะเห็นภาพภายในกรอบประตูหรือหน้าต่าง แต่เมื่อใดที่เราออกจากห้องสี่เหลี่ยมนั้น แล้วมองไปโดยรอบ เราจะเห็นโลกทั้งโลก
เบิ่งนครพนม
เพลง เบิ่งนครพนม เสียงร้องของ ฉวีวรรณดำเนิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(หมอลำ) ฝีมือการประพันธ์ของ สุรินทร์ ภาคศิริ ซึ่งถือว่าเป็นการร้องเพลงลูกทุ่งเพียงเพลงเดียวของราชินีหมอลำท่านนี้ และเพลงดังกล่าวครูสุรินทร์ได้รับอิทธิพลจากเพลง บ้านพนม ของเฉลิมชัย ศรีฤๅชา
จากแนวคิดวัฒนธรรมชุมชน สู่สังคมการปกครองตนเอง
ขณะที่ในกระแสการพัฒนาทั่วโลกที่ชี้นำด้วยอุดมการณ์ทุนนิยมเสรีนั้น สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็คือการล่มสลายของชุมชนเกษตรกรรม สังคมชุมชนถูกแยกสลายไปเป็นสังคมใหม่ที่นับถือคุณค่าปัจเจกนิยม การจัดตั้งทางสังคมก็เป็นการจัดตั้งกลุ่มองค์กรและเครือข่ายรายรอบโรงงานอุตสาหกรรมและย่านพาณิชยกรรม และเกิดสิ่งที่ ?โชติช่วง นาดอน? เรียกว่า กลุ่มผลประโยชน์ย่อยใหม่ ๆ ขึ้นมาอย่างหลากหลาย
สัญชาติลาวกลายเป็นไทยในบังคับสยาม
เรื่องนี้ผมจะยังไม่ปักใจเชื่ออย่างหนึ่งอย่างใดลงไป เพียงแต่รับฟังไว้เป็นข้อมูล จากมุมมองของคนต่างประเทศ ยังต้องนำมาใคร่ครวญให้สมเหตุสมผลต่อไปอีก เพราะผมคิดว่าการสืบค้นประวัติศาสตร์จะต้องกระทำด้วยท่าทีของผู้ซึ่งบรรลุวุฒิภาวะ โดยเฉพาะในคนรุ่นใหม่ ไม่บังควรทำให้การศึกษาประวัติศาสตร์เป็นการสร้างความขัดแย้งใหม่ ๆ จากความขัดแย้งเก่าในประวัติศาสตร์ แต่ควรศึกษาประวัติศาสตร์ความขัดแย้งในอดีตเพื่อเก็บรับเป็นบทเรียน เพื่อจะได้กำหนดท่าทีต่ออนาคตได้อย่างเหมาะสม
บทร้อยกรองของพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ๑๑-๑๓
๑๑. เป็นศิษย์หาให้ครูเห็นชอบ
ให้ประกอบคุณไว้ห้าอัน
อย่าดื้อดันนอนหลังตื่นก่อน
อุปฐากอย่าผ่อนเพียรทำ
อย่าเถียงคำครูบาสอนง่าย
อย่าเบี่ยงบ่ายหลบหลีกการงาน
พระอาจารย์สอนธรรมให้ฮู่
อดสาสู้ใจน้อมหมั่นเพียร
ผีบุญ ศึกษาอดีตเพื่อเข้าใจปัจจุบัน
ผู้นำผีบุญส่วนใหญ่สร้างความเชื่อถือในหมู่ชาวบ้านด้วยเรื่องราวเกี่ยวกับความสามารถพิเศษต่าง ๆ อันเป็นคุณสมบัติของผู้วิเศษที่มากอบกู้ผู้คนให้พ้นทุกข์ ตั้งแต่การรักษาโรคด้วยเวทย์มนต์คาถายาวิเศษ รวมถึงการแก้ปัญหาทางสังคมอื่น ๆ ในหมู่ชาวบ้าน กลายเป็นข่าวเล่าขานต่อ ๆ กันไป