เรื่องเกี่ยวกับช้าง
พิธีกรรมเกี่ยวกับช้าง เป็นพิธีในศาสนาผีดั้งเดิมดึกดำบรรพ์สุวรรณภูมิอุษาคเนย์ แรกมีราว 3,000 ปีมาแล้ว ดูหลักฐานได้จากภาพเขียนสีรูปช้างขนาดโตสุดที่ผาแต้ม อ. โขงเจียม จ. อุบลราชธานี
อยุธยา มรดกโลก ไม่รู้ความเป็นมา
เสียนหลอ หมายถึงลาวปนเขมรก็ได้ เพราะเสียน คือ สยาม (สุพรรณบุรี) อยู่ฟากตะวันตกลุ่มน้ำเจ้าพระยา เป็นบริเวณที่กลุ่มลาวเคลื่อนย้ายลงมาจากสองฝั่งโขง ส่วนหลอ คือ ละโว้ (ลพบุรี) อยู่ฟากตะวันออกลุ่มน้ำเจ้าพระยา เป็นเครือญาติใกล้ชิดกับเขมรเมืองพระนครที่โตนเลสาบ
หมอลำกับลำตัด คนละยุคคนละอย่าง
หมอลำ เป็นคำประสมระหว่าง หมอ กับ ลำ (หมอ แปลว่า ผู้ชำนาญ, ลำ แปลว่า การเปล่งเสียงและถ้อยคำเป็นทำนองอย่างเสรี มีความยาวไม่กำหนดตายตัว โดยเน้นถ้อยคำเป็นหลักมากกว่าทำนอง มักเล่นเล่าเรื่องเป็นนิทานตำนาน และเล่นโต้ตอบระหว่างหญิงกับชาย)
แคนเก่าสุด 2,500 ปีมาแล้ว หมอแคนยุคแรกเป็นหญิง
แคนเก่าสุดอายุราว ๒๕๐๐ มีหลักฐานจากลายเส้นบนเครื่องมือสำริด พบฝังรวมกับศพที่เวียดนามและที่อื่น เช่น มณฑลยูนนานทางภาคใต้ของจีน และหมอแคนยุคแรกเป็นหญิง เพราะผู้หญิงเป็นเจ้าของงานศิลปะและวัฒนธรรมทั้งมวล รวมถึงหมอลำกับหมอฟ้อนก็เป็นผู้หญิง
ตำนานหลังเสื้อยึด “หมาเก้าหาง” ของทางอีศาน
คนในสุวรรณภูมิเมื่อ 3,000 ปีมาแล้ว ยกย่องหมาเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์มี 9 หาง เอาพันธุ์ข้าวจากเมืองฟ้า ลงมาให้มนุษย์ปลูกกินเป็นอาหาร มีคำบอกเล่าของชาวจ้วง อำเภอหลงโจว ในมณฑลกวางสี มีความว่า แต่ก่อนคนเรายังโง่ ยังไม่มีข้าวกิน เพราะไม่รู้จักและไม่มีเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูก ครั้งนั้นมีหมา 9 หางตัวหนึ่งขึ้นไปบนสวรรค์
ชาวอีสาน มาจากไหน?
อีสานเป็นชื่อเรียกพื้นที่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยที่มีกรุงเทพฯ เป็นศูนย์กลาง คำว่า อีสาน มีรากมาจากภาษาสันสกฤต สะกดว่า อีศาน หมายถึงนามพระศิวะ
