ประวัติและที่มา ทำไมเจ้าของแผ่นดินจึงได้ชื่อว่า เจ้าแม่นางธรณี และนกกะแดดเด้า
ในคัมภีร์ปฐมกัปป์ได้บอกไว้มีว่า “ลมชูนำน้ำกะเล่าซูปลา ปลาชูหินหินชุดินจังบ่จมลงได้ลมพัดให้เป็นดินสองแผ่น แผ่นหนึ่งหญิงอยู่เฝ้าเป็นเจ้าแผ่นดิน แผ่นหนึ่งชายอยู่เฝ้าเป็นเจ้าแผ่นดิน ไกลกันล้ำพอประมาณฮ้อยโยชน์ แล้วจั่งติดต่อจ้ำกันเข้าแผ่นเดียว” เกิดแผ่นดินและสิ่งมีชีวิตขึ้นในโลกนี้ มีทั้งสวรรค์ นรก อเวจี ครุฑ นาค เทวดา พระอินทร์ พระพรหม พระอาทิตย์และพระจันทร์ แต่ยังไม่มีแสงส่องพื้นโลก
กลัวงู
เวลานาทีในแต่ละวัน มันช่างขับเคลื่อนไปอย่างรวดเร็วจนไม่น่าเชื่อ นี่ก็จะถึงวันปีใหม่อีกแล้ว พ่อเฒ่าหลวยนักดื่มตัวยงแห่งบ้านกุดแห่บอกบักหลอดผู้เป็นลูกเขย
“หลอดเอ้ย! ใกล้ฮอดปีใหม่แล้วเด้อ...หาเงินเก็บเงินไว้ซื้อเหล้าฉลองปีใหม่แหน่เด้อ...ปีนี้เอาให้ซอดแจ้งโลด!”
“บ่ต้องห่วงพ่อ ปีนี้ทั้ง ๔๐ ดีกรี และสาโทเตรียมการไว้แล้ว!”
ข้าวปุ้นแกงปู : ความฮักของปู่ส่งสู่หัวใจย่า
แกงปูทำจากปูนาและปรุงรสด้วยปลาร้าตามแบบฉบับของอาหารพื้นถิ่น ต่างจาก “น้ำยาปู” ของทางภาคใต้ที่ใช้เนื้อปูทะเลแกงกับกะทิ แล้วปรุงรสด้วยเคยดี หรือกะปิ ข้าวปุ้นแกงปูเป็นอาหารที่ทำได้ง่ายไม่ยุ่งยากเหมาะมากในหน้าหนาว แม้จะดูเป็นอาหารธรรมดาทำได้ง่ายแต่อร่อยล้ำได้ยาก เพราะทุกอย่างขึ้นอยู่กับการคัดสรรวัตถุดิบ ส่วนวิธีทำนั้นก็มีความละเมียดละไมมากพอสมควร จึงจะได้แกงปูดี ๆ สักชาม
ปิดเล่ม ทางอีศาน 93
วัฒนธรรมมีหลายระดับ ตั้งแต่วัฒนธรรมชุมชนท้องถิ่น วัฒนธรรมภาค วัฒนธรรมชนเผ่า วัฒนธรรมชนชาติ วัฒนธรรมชาติไทย ซึ่งเราควรรักษาและส่งเสริมทุกระดับ ทุกภาคของประเทศไทย ประกอบด้วยชุมชนย่อยมากมาย ประกอบด้วยชนเผ่าชนชาติมากมาย ประเทศไทยมีทั้งวัฒนธรรมชนชาติ วัฒนธรรมชาติไทยที่ต้องรักษา ส่งเสริมและพัฒนา “ทางอีศาน” มีนโยบายนี้และดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องแปดปีแล้ว เราหวังว่าจะได้รับแรงสนับสนุนจากทุกท่านต่อไป
แนวอยู่ แนวกิน
เรื่องอาหารการกินคนอีสานเรียกว่า แนวอยู่แนวกิน รสนิยมการกินของคนเราแตกต่างกันไปตามแต่วัตถุดิบตามธรรมชาติของแต่ละพื้นที่ อาหารตามธรรมชาติบางอย่างหากินได้เฉพาะฤดูกาล ปีหนึ่งอาจได้กินครั้งเดียว เช่น อึ่ง แมงกินูน กิโป่ม ฯลฯ คำเปรียบเปรยของคนอีสานที่ว่า “ของแซบอยู่กับผู้มัก” แล้วแต่รสนิยมเก่าแก่แต่โบราณมา อาหารการกินของคนภาคไหน ๆ ก็คงเหมือนกัน แล้วแต่ใครจะมีวัตถุดิบ พืชพันธุ์ธัญญาหารตามถิ่นที่มี
ฝันดีปีใหม่
คนเราต้องมีความฝัน มีจินตนาการ ฝันที่งามพร้อมย่อมเกิดจากพื้นฐานความเป็นจริงรองรับ ผ่านการคิดกรอง เป็นฝันที่กว้างไกลกว่าผล ประโยชน์ส่วนตน หรือเฉพาะกลุ่มพวกพ้อง
นิตยสารทางอีศาน ฉบับที่ 93
• หมอลำหมอแคน : ภูมิปัญญาสารพัดนึกของชาวอีสาน โดย ผศ.ดร. เจริญชัย ชนไพโรจน์ • ข้าวปุ้นแกงปู : ความฮักของปู่ส่งสู่หัวใจย่า โดย “หลานเหลียน” • เจ้านางสีดา : บรรพสตรีวีรชนผู้ปราบนกหัสดีลิงค์ ...Read More