คําผญา (๔)

ขุนแสนกว้าน

บ่ท่อพ่อค้าแสนเมือง

เป็นเจ้านายขุนนาง

ปกครองบ้านเรือนนับแสน

ก็ไม่เท่าพ่อค้าที่เคยผ่านเมืองมา

นับแสนหัวเมือง

ความหมาย

ขุนแสนกว้าน ขุนก็คือนักปกครองสมัยก่อน ปกครองบ้านปกครองเมือง กว้านคือบ้านเรือน คือครอบครัว ขุนแสนกว้าน จึงหมายถึงขุนที่ปกครองบ้านเมืองนับแสนครอบครัว

แสนครอบครัวรวมกันแล้วอาจจะเป็นเมือง ๆ หนึ่งที่ใหญ่โตพอสมควร

บ่ท่อพ่อค้าแสนเมือง หมายถึง ไม่เท่าพ่อค้าแสนเมือง พ่อค้าไม่ใช่นักปกครอง แต่เป็นคนที่เดินทางค้าขายจากเมืองหนึ่งไปยังเมืองหนึ่งนับหมื่นนับแสนเมือง จึงได้รู้ได้เห็นสภาพความเป็นอยู่วิถีชีวิตของหัวเมืองต่าง ๆ  ที่แตกต่างกันตามลักษณะภูมิศาสตร์ ภูมิประเทศ แตกต่างกันในด้านวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณีได้รับประสบการณ์วิธีการปกครองบ้านเมืองของแต่ละเจ้าเมือง พ่อค้าจึงเป็นผู้ที่หูกว้างตาไกล สมัยนี้เรียกว่า มีวิสัยทัศนะมองทะลุและเข้าใจสิ่งที่ลึกตื้นหนาบางอย่างถ่องแท้ จึงเป็นผู้ที่เห็นมากรู้มาก

ขุนหรือนักปกครองนั้น รู้ลึกตื้นหนาบางก็เพียงแต่ในบ้านเมืองที่ตนปกครองเท่านั้น การจะไปรู้เรื่องของเมืองอื่นโดยละเอียดลึกซึ้งนั้นคงยาก เพราะฉะนั้นปราชญ์โบราณจึงเปรียบเทียบว่า ขุนแสนบ้าน สู้พ่อค้าแสนเมืองไม่ได้

การยกปรัชญานี้มาสอนก็เพื่อเตือนสตินักปกครองบ้านเมือง ไม่ให้อวดตัวว่าเก่ง แต่ยังมีคนอื่นที่เก่งกว่าอีก นักปกครองที่ดีต้องรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น จึงจะสามารถนําพาบ้านเมืองไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองได้

พระมหากษัตริย์จึงทรงแต่งตั้งองคมนตรีที่มีความรู้ ความสามารถ มีประสบการณ์ หรือนักปราชญ์ เป็นคณะที่ปรึกษาในการปกครองแผ่นดิน

นายกรัฐมนตรีจึงแต่งตั้งคณะที่ปรึกษาฝ่ายต่าง ๆ

นี่เป็นเพราะต้องการรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น นําไปปฏิบัติและเกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติประชาชน ไม่อวดเก่ง ไม่ถือตัวว่าตนเก่งกว่าใคร

***

คอลัมน์  ปรัชญาอีสาน นิตยสารทางอีศาน ปีที่ ๕ ฉบับที่ ๔๙| พฤษภาคม ๒๕๕๙

.
ราคาเล่มละ ๑๐๐ บาท
สมัครสมาชิก ครึ่งปี ๖๐๐ บาท
หนึ่งปี ๑,๑๐๐ บาท
ตลอดชีพ ๙,๕๐๐ บาท (ได้รับหนังสือย้อนหลัง)
.
สั่งซื้อ// ชำระเงิน // สอบถามเพิ่มเติม ได้ทาง
inbox หนังสืออีศาน m.me/166200246799901
line id : @chonniyom (มี@) คลิก https://lin.ee/amxqtvW
อีบุค ที่ www.mebmarket.com
โทร. 086-378-2516
บริษัท ทางอีศาน จำกัด
244/539 รามอินทราซอย 5 แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กทม. 10220

Related Posts

พระไม้…ลมหายใจคนไทยอีสาน (จบ)
ฮูปแต้มวัดจักรวาฬภูมินิมิต
นิทานประจำถิ่น ปาจิต อรพิม และฉบับเมืองนางรอง [๔]
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com