คําผญา (๔)
“
ขุนแสนกว้าน
บ่ท่อพ่อค้าแสนเมือง
”
เป็นเจ้านายขุนนาง
ปกครองบ้านเรือนนับแสน
ก็ไม่เท่าพ่อค้าที่เคยผ่านเมืองมา
นับแสนหัวเมือง
ความหมาย
ขุนแสนกว้าน ขุนก็คือนักปกครองสมัยก่อน ปกครองบ้านปกครองเมือง กว้านคือบ้านเรือน คือครอบครัว ขุนแสนกว้าน จึงหมายถึงขุนที่ปกครองบ้านเมืองนับแสนครอบครัว
แสนครอบครัวรวมกันแล้วอาจจะเป็นเมือง ๆ หนึ่งที่ใหญ่โตพอสมควร
บ่ท่อพ่อค้าแสนเมือง หมายถึง ไม่เท่าพ่อค้าแสนเมือง พ่อค้าไม่ใช่นักปกครอง แต่เป็นคนที่เดินทางค้าขายจากเมืองหนึ่งไปยังเมืองหนึ่งนับหมื่นนับแสนเมือง จึงได้รู้ได้เห็นสภาพความเป็นอยู่วิถีชีวิตของหัวเมืองต่าง ๆ ที่แตกต่างกันตามลักษณะภูมิศาสตร์ ภูมิประเทศ แตกต่างกันในด้านวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณีได้รับประสบการณ์วิธีการปกครองบ้านเมืองของแต่ละเจ้าเมือง พ่อค้าจึงเป็นผู้ที่หูกว้างตาไกล สมัยนี้เรียกว่า มีวิสัยทัศนะมองทะลุและเข้าใจสิ่งที่ลึกตื้นหนาบางอย่างถ่องแท้ จึงเป็นผู้ที่เห็นมากรู้มาก
ขุนหรือนักปกครองนั้น รู้ลึกตื้นหนาบางก็เพียงแต่ในบ้านเมืองที่ตนปกครองเท่านั้น การจะไปรู้เรื่องของเมืองอื่นโดยละเอียดลึกซึ้งนั้นคงยาก เพราะฉะนั้นปราชญ์โบราณจึงเปรียบเทียบว่า ขุนแสนบ้าน สู้พ่อค้าแสนเมืองไม่ได้
การยกปรัชญานี้มาสอนก็เพื่อเตือนสตินักปกครองบ้านเมือง ไม่ให้อวดตัวว่าเก่ง แต่ยังมีคนอื่นที่เก่งกว่าอีก นักปกครองที่ดีต้องรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น จึงจะสามารถนําพาบ้านเมืองไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองได้
พระมหากษัตริย์จึงทรงแต่งตั้งองคมนตรีที่มีความรู้ ความสามารถ มีประสบการณ์ หรือนักปราชญ์ เป็นคณะที่ปรึกษาในการปกครองแผ่นดิน
นายกรัฐมนตรีจึงแต่งตั้งคณะที่ปรึกษาฝ่ายต่าง ๆ
นี่เป็นเพราะต้องการรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น นําไปปฏิบัติและเกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติประชาชน ไม่อวดเก่ง ไม่ถือตัวว่าตนเก่งกว่าใคร
***
คอลัมน์ ปรัชญาอีสาน นิตยสารทางอีศาน ปีที่ ๕ ฉบับที่ ๔๙| พฤษภาคม ๒๕๕๙
.
ราคาเล่มละ ๑๐๐ บาท
สมัครสมาชิก ครึ่งปี ๖๐๐ บาท
หนึ่งปี ๑,๑๐๐ บาท
ตลอดชีพ ๙,๕๐๐ บาท (ได้รับหนังสือย้อนหลัง)
.
สั่งซื้อ// ชำระเงิน // สอบถามเพิ่มเติม ได้ทาง
inbox หนังสืออีศาน m.me/166200246799901
line id : @chonniyom (มี@) คลิก https://lin.ee/amxqtvW
อีบุค ที่ www.mebmarket.com
โทร. 086-378-2516
บริษัท ทางอีศาน จำกัด
244/539 รามอินทราซอย 5 แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กทม. 10220
