จากใจทางอีศาน

คนเราอาศัยพึ่งพาธรรมชาติสิ่งแวดล้อมทุกอย่าง แต่ในขณะเดียวกันก็ทำลายสภาวะธรรมชาติไปพร้อม ๆ กันด้วย คนเราดูเหมือนมีความเจริญก้าวหน้าทางความรู้ คล้ายกับว่ามี “ความคิด” ที่ดีงามมากขึ้น แต่สภาวะธรรมชาติกลับเลวลง คนเราทำลายธรรมชาติมากขึ้น ทำร้ายคนเรากันเองมากขึ้น

ขณะนี้มีคนบนโลกติดเชื้อโควิด-19 เกือบหกล้านคน ตัวเลขจากข่าวเมื่อวันที่ ๒๖ พฤษภาคม๒๕๖๓ ขณะวงงานแพทย์ทั่วโลกยังยืนยันว่า ปีหน้าถึงจะพัฒนาวัคซีนรักษาได้ ต่อจากนี้ไวรัสจะระบาดเพิ่มมากขึ้นเพียงใด จะสามารถยับยั้งได้เมื่อไหร่และเมื่อหยุดได้แล้วยังจะหวนกลับมาอีกหรือไม่เชื้อตัวใหม่จะเกิดอีกปีไหน ล้วนเป็นวิกฤติที่พลโลกกำลังเผชิญและต่อสู้ร่วมกัน

โลกมนุษย์กำลังเผชิญภัยจากไวรัส สิ่งมีชีวิตที่ต้องอาศัยพึ่งพาเซลล์ของสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ไวรัสมีมากมายหลายชนิด บางชนิดก็เป็นภัยทำลายเซลล์ที่มันอาศัยอยู่ จนถึงขั้นทำลายชีวิตของสิ่งที่มันเข้าไปอาศัยได้ เราเรียกปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นว่า “โรค” ไวรัสที่โจมตีเป็นอันตรายต่อเซลล์ของมนุษย์ เป็นสาเหตุต้นตอสำคัญส่วนหนึ่งของโรคที่เกิดกับมนุษย์

พฤษภาคม ๒๕๖๓ หนังสือ “ทางอีศาน”พิมพ์ออกเผยแพร่ขึ้นปีที่เก้า พร้อม ๆ กับสภาวการณ์โรคระบาดครั้งใหญ่ทั่วโลก เป็นสถานการณ์ที่แม้จะไม่ใช่ภาวะรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ ความเสียหายต่อชีวิตของมนุษย์ไม่ร้ายแรงเท่าภาวการณ์ในอดีต แต่ก็คาดว่า มีผลสะเทือนต่อวัฒนธรรมของมนุษย์อย่างใหญ่หลวง

ประเด็นเรื่องการถนอมรักษาชีวิตสำคัญที่สุด ท่ามกลางวิกฤติขั้นอุกฤษฏ์นี้ ต้องอดทนต่อสู้ ติดตาม เรียนรู้ สรุปบทเรียน เพื่อปรับปรุง เปลี่ยนแปลง สรรสร้างชีวิตและโลกขึ้นใหม่

ในวินาทีเดียวกัน ในนาทีเดียวกัน คนไทยกำลังเสพสื่อต่าง ๆ นานา แตกต่างกันมากมาย อย่างที่เรียกได้ว่า “คนละทีป” ถ้าจดจ้องจอโทรทัศน์ บ้านที่มิได้ติดเคเบิ้ลทีวีหรือไม่ติดจานดาวเทียม ก็อาจจะกำลังจดจ้องโทรทัศน์สาธารณะห้าหกช่อง บ้านที่ติดเคเบิ้ลทีวีหรือจานดาวเทียม ก็เลือกจดจ้องได้เกินกว่าห้าสิบช่อง บางช่องก็มีแต่ “ผี” ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมง บางช่องก็ “ตี” กัน “เตะ” กัน ฯลฯ (ช่องกีฬา) ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมง บางช่องก็เป็น “จีน” ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมง บางช่องก็เป็น “แขก” เป็น “ฝรั่ง” ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมง

ขอบพระคุณ​ พี่อาทิตย์​ บำรุงเอื้อ​ พี่ปรีดา​ ข้าวบ่อ​ และทีมงานหมาเก้าหาง​ แวะมาเยี่ยมยามพร้อมกับคำแนะนำในการขับเคลื่อนงานศิลปวัฒนธรรมอีสาน​ เดินทางเดียวกัน​ ไปด้วยกัน​ ครับ สนใจหนังสือหนังสือมีชีวิต​ ของสำนักพิมพ์ชนนิยม​ ติดต่อพี่ปรีดา​ นะครับ​ ผมแนะนำให้ชาวอีสานทุกท่านได้อ่่านและเก็บ​ "นิตยสารทางอีศาน" ไว้ให้ลูกหลานได้ศึกษาเรียนรู้​ ครับ

มาร่วมกันไล่ล่าฆ่าโควิด ให้พวกมันหมดฤทธิ์เสร็จสิ้นเรื่อง ทุกชีวิตกลับมาเจริญรุ่งเรือง ดาวโลกจรัสเฟื่องเวิ้งจักรวาล

การถือกำเนิดขึ้นและดำเนินการมาของนิตยสารรายเดือน “ทางอีศาน” ก็เพื่อ ‘ลึกซึ้งรากเหง้า เข้าใจปัจจุบัน รู้ทันอนาคต’

เรียน ท่านผู้อ่าน “ทางอีศาน” ที่เคารพ ผมเป็นคอลัมนิสต์จิตอาสา ของ “ทางอีศาน” มาตั้งแต่ปี ๒๕๕๖ ด้วยศรัทธาในปณิธานของ บ.ก.ปรีดา ข้าวบ่อ ที่อึดและอดทนทำนิตยสารเชิงสาระความรู้ เพื่อชาวอีศานและคนไทยทุกภาค “ลึกซึ้งรากเหง้า เข้าใจปัจจุบัน รู้ทันอนาคต” จนถึงราวปลายปีที่แล้ว ผมมีปัญหาขาดแคลนวัตถุดิบ คือข้อมูลและภาพประกอบที่จะเขียนคอลัมน์ “ห้องศิลป์อีสาน” เหตุเพราะปัญหาสุขภาพ ทำให้ผมไม่ได้เดินทางไปเก็บภาพและข้อมูลใหม่ ๆ เลย จึงเห็นควรพักคอลัมน์ “ห้องศิลป์อีศาน” ไว้ถึงฉบับมีนาคมที่ผ่านมา

ถ้าปีใดวันขึ้น หรือแรม ๑ ค่ำ เดือน ๕ ตรงกับวันอังคาร หรือแรม ๕ ค่ำ เดือน ๕ ตรงกับวันอังคาร เชื่อกันว่าเป็นวันร้อน วันอัปมงคล วันอุบาทว์ วันโลกาวินาศ คนไทภาคอีสานมีประเพณี “แตกบ้าน” เพื่อแก้เคล็ด

ปลายเดือนกุมภาพันธ์ใกล้จะถึงเดือนมีนาคม มีข่าวร่ำลือว่าช่วงสงกรานต์จะมีวันหยุดถึงเก้าวัน ก็ไม่รู้ว่าจะจริงหรือไม่จริง ถ้าเป็นจริงก็น่าเป็นห่วงเรื่องอุบัติเหตุบนถนนบาดเจ็บล้มตายกัน ปีก่อน ๆ วันหยุดน้อยกว่ายังบาดเจ็บล้มตายกันมาก

“ทางอีศาน” ขออภัยในความผิดพลาด ได้บรรยายคำอธิบายรูปว่า สมบัติ สิมหล้า, ราตรี ศรีวิไล, เทพพร เพชรอุบล ขอแก้ไขเป็น สมบัติ สิมหล้า, ราตรี ศรีวิไล, เคน ดาเหลา จึงจะถูกต้อง ขออภัยในความผิดพลาดมา ณ ที่นี้

คนอีสานมีรากเหง้า มีประวัติศาสตร์ มีอารยธรรม ชุมชนทุกชาติพันธุ์วรรณนาต่อสู้ สร้างบ้านเมืองมาอย่างทระนงองอาจ คนอีสานมีเลือดเนื้อจิตวิญญาณ มีข้อ กำหนดร่วมเพื่อประพฤติปฏิบัติ เพื่อเป็นข้อห้าม ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ในการหาอยู่หากิน ในความสัมพันธ์กับคน กับธรรมชาติ และกับสิ่ง เหนือธรรมชาติ เพื่ออบรมบ่มเพาะให้ผู้คน พลเมืองเป็น “ผู้ดี”