ทางอีศาน57

เมื่อกาลเวลาผ่านเข้ามาสู่เดือนมกราคม ซึ่งเป็นเดือนแรกของปีตามปฏิทินสุริยคติสากล ในเดือนมกราคมนี้มีวันสําคัญหลายวัน รวมถึง “วันครู” ที่กําหนดให้ตรงกับวันที่ ๑๖ มกราคม ของทุกปีทางอีศานฉบับนี้จะได้ชวนท่านผู้อ่าน “เปิดผ้าม่านกั้ง” เรื่องราวการบูชาพระคุณครูตามอริยะประเพณีอีสานโบราณ

เรื่องราวของหลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทยเป็นเรื่องกว้างน่าสนใจ และมีสิ่งใหม่ ๆ เกิดขึ้นอยู่เกือบตลอดเวลา ทั้งนี้เพราะหลักฐานทางประวัติศาสตร์มีหลากหลาย กระจัดกระจายอยู่ตามที่ต่าง ๆ และไม่มีความสมบูรณ์ในตัวของตัวเองอย่างไรก็ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ก็มีความสําคัญยิ่งในฐานะที่เป็นประทีปส่องสว่าง ช่วยให้มนุษย์สามารถประเมินความเป็นจริงของพฤติกรรมทางสังคมของมนุษย์ในอดีตได้ใกล้เคียงที่สุด

ปัญหาความขัดแย้งระหว่างทางกรมศิลปากรและชาวเมืองพิมาย เรื่องการกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานเมืองพิมาย ได้มาถึงจุดที่คนพิมายรวมตัวกันถือป้ายประท้วงภาครัฐ เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้อง ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ อดีตนักโบราณคดีกรมศิลปากร และปัจจุบันเป็นนักวิชาการอิสระ ได้ให้รายละเอียดไว้ดังนี้

เมื่อกล่าวถึง “ท่ารำแม่บท” ของนาฏศิลป์ไทย ผู้คนทั่วไปมักจะนึกถึงท่ารำ “สอดสร้อยมาลา” “ผาลาเพียงไหล่” ฯลฯ คนส่วนใหญ่ไม่รู้จักชื่อท่ารำ (ฟ้อน) ของอีสาน

“พ่อเฒ่า…มื้อก่อนโน้นข่อยเห็นเจ้าซักผ้ามื้อวานนี้เห็นเจ้าถูบ้าน มื้อนี้เห็นเจ้าเข้าครัวเฮ็ดกับข้าว แม่เฒ่าไปไส…คือมีแต่เจ้าเฮ็ดเวียกคนเดียว?” “กูกับแม่เฒ่ามึงตกลงกันแล้วว่า ผลัดเปลี่ยนกันเฮ็ด!”

ทุกวันนี้ทั่วโลกใช้ปฏิทินระบบสุริยคติที่สันตะปาปาเกรกอรี่ ที่ ๑๓ ปฏิรูป เป็นสากล ถือวันที่ ๑ มกราคมเป็นวันขึ้นปีใหม่ คนไท-ไต ดึกดำบรรพ์นั้นใช้ปฏิทิน หนไท ที่ตรงกับระบบปฏิทินโบราณของจีนสมัยราชวงศ์ซาง (ก่อนขงจื๊อเกือบพันปี) ส่วนชาวจีนนั้นมีการปฏิรูปปฏิทินครั้งสำคัญในยุคราชวงศ์ฮั่น