ทางอีศาน59

วัดไชยศรีตั้งอยู่บ้านสาวะถี หมู่ที่ ๘ ตำบลสาวะถีอําเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น สร้างโดยชาวบ้านสาวะถีเมื่อ พ.ศ.๒๔๐๘ เรียกกันว่า “วัดใต้” พระอุโบสถเดิมเป็นสิมแบบพื้นบ้านอีสาน บูรณะเป็นแบบสถาปัตยกรรมภาคกลางเมื่อ พ.ศ.๒๕๒๕ แต่ยังรักษาฮูปแต้มเดิมไว้ได้บางส่วน

ความตั้งใจในการเสนอให้องค์ “พระธาตุพนม” ศาสนสถานสําคัญแห่งลุ่มแม่นํ้าโขงเป็น “มรดกโลก” เป็นกระแสที่น่าจับตามองและทําความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องราวของพระธาตุพนม ศาสนสถานที่ตั้งตระหง่าน ณ ดอยกัปปนคีรีหรือ ภูกําพร้า ตามที่ปรากฏใน “ตํานานอุรังคธาตุ”

พ่อเฒ่ามินกับลูกเขยชื่อบักวินับว่าเป็นพ่อเฒ่ากับลูกเขยที่สวรรค์จัดมาให้ ถูกคู่กันจริง ๆ มีหลายเรื่องที่พ่อเฒ่ากับลูกเขยคู่นี้ ได้สร้างวีรกรรม หรือใช้วาทกรรมต่อกันให้ชาวบ้านได้ฟัง และครึกครื้นกันมาอยู่บ่อยครั้ง พ่อเฒ่ามินเป็นทนายความ วาทะหรือคารมคมคายก็ไม่ใช่ธรรมดา ปั้นนํ้าให้เป็นตัวก็ยังได้ส่วนบักวิผู้ลูกเขยมันเคยเป็นครูมาก่อน คารมครูวิก็ไม่ธรรมดาเหมือนกัน ครูสาวหลงคารมมันมานักต่อนักแล้ว

ตาแฮก หรือผีตาแฮกเป็นผีดีประจําท้องไร่ท้องนาผู้เป็นเจ้าของนา ตามความเชื่อของคนไท-ลาว ดึกดําบรรพ์ นาทุกผืนจะมีผีตาแฮกอยู่เมื่อชาวบ้านเข้าหักร้างถางพงเพื่อทำที่นา จะทำพิธีเชิญผีตาแฮกมาดูแลนาข้าว ดูแลข้าวกล้า ไม่ให้เสียหาย ไม่ให้วัวควายมากิน ไม่ให้เกิดแมลงต่าง ๆ

เรื่อง “สุพรหมโมกขา หมาเก้าหาง” เป็น หนังสือใบลานอักษรธรรม ๙ ผูก พบที่วัดโขงเจียมปุรณาวาส ต.นาแวง อ.เขมราฐ จ.อุบลราชธานี

คำว่า “ยา” ภาษาลาว-อีสาน มี ๓ ความหมาย ๑. คำนาม ยารักษาโรค (อักษรลาวปัจจุบันใช้ ตัว ย-หางยาว) ๒. คำกริยา หมายความว่า อย่า ๓. คำนาม เป็นคำเรียกพระภิกษุที่เคารพยกย่องว่า “ยาคู” (ยา ออกเสียงขึ้นจมูก)

เซิ้ง ไม่ได้หมายถึง รำ นะครับ หมายถึงการขับร้องอย่างหนึ่ง มีต้นเสียง มีหางเสียง ใช้ร้องเป็นแถวขบวนรอบหมู่บ้าน เช่น เซิ้งนางด้ง เซิ้งนางแมว เป็นต้น แต่ในนิตยสารกล่าวว่า มีเซิ้งศรีโครต เซิ้งภูไท เซิ้งกระติ๊บข้าว เซิ้งโปงลาง เซิ้งแหย่ไข่มดแดง ซึ่งเหล่านี้