รศ.ดร.สุขพัฒน์ อนนท์จารย์

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว เมื่อครั้งอดีตที่ผ่านมานั้นยังมีหนองน้ำใหญ่แห่งหนึ่ง อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหาร ของกินนานาชนิด จึงเต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตหลากหลายเผ่าพันธุ์ได้เข้าอาศัยอยู่ ตามแหล่งน้ำดังกล่าวนี้ได้มีสัตว์น้อยใหญ่ทั้งหลาย ฝูงปลาเล็กใหญ่ต่างแหวกว่ายไปมาตามหนองน้ำใส ฝู

นับตั้งแต่ยุคต้น ๆ ที่พระมหาเถระนำเข้ามาเผยแผ่ และครอบครัวของนายสมก็ส่งลูกชายเข้าไปบวชเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนาด้วย คราวนั้นนายสมได้มีอายุมากแล้วประมาณ ๘๘ ปี เกิดล้มป่วยลงตามอายุขัยของมนุษย์ โรคร้ายได้กำเริบขึ้นทุกวันจนอาการป่วยหนักขึ้นทุกวัน พอถึงวันใกล้จะสิ้นใจตายด้วยอำนาจแห่งกรรมไม่ดีที่ตนกระทำมา โดยเฉพาะกรรมที่ออกป่าล่าสัตว์มาแต่ยังเด็ก

บนแผ่นดินล้านช้างเมืองแห่งประวัติศาสตร์และแอ่งอารยธรรม จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์พบว่า บริเวณแถบลุ่มแม่น้ำโขงและเมืองมุกดาหารเดิม เคยเป็นดินแดนของอาณาจักรต่าง ๆ มาก่อน กล่าวคือ อาณาจักรฟูนันประมาณพุทธศตวรรษที่ ๖-๑๑

กาลครั้งนั้นแล บนโลกนี้มนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย ได้อาศัยอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข สรรพสิ่งบนโลกมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันมาชั่วกาลนาน แต่อยู่มาวันหนึ่งทุกสิ่งทุกอย่างก็เริ่มแปรเปลี่ยนไป เริ่มมาจากความโลภความโกรธและความหลงของมนุษย์ เป็นตัวแปรที่สำคัญในการทำให้สรรพสิ่งบนโลกนี้เปลี่ยนแปลงไปด้วย

พระอาทิตย์และน้ำเป็นเพื่อนรักที่ดีต่อกันมาชั่วกาลนาน ทั้งสองต่างอาศัยอยู่บนโลกเดียวกันมาก่อน พระอาทิตย์มักจะไปเยี่ยมน้ำเพื่อนรักอยู่เป็นประจำไม่ขาดปฏิบัติเช่นนี้เรื่อยมาจนเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย แต่ตรงกันข้ามกับน้ำที่ไม่เคยไปเยี่ยมพระอาทิตย์เลยสักครั้งหนึ่ง เป็นเพราะเหตุผลใดไม่สามารถจะรู้ได้

ในคัมภีร์ปฐมกัปป์ได้บอกไว้มีว่า “ลมชูนำน้ำกะเล่าซูปลา ปลาชูหินหินชุดินจังบ่จมลงได้ลมพัดให้เป็นดินสองแผ่น แผ่นหนึ่งหญิงอยู่เฝ้าเป็นเจ้าแผ่นดิน แผ่นหนึ่งชายอยู่เฝ้าเป็นเจ้าแผ่นดิน ไกลกันล้ำพอประมาณฮ้อยโยชน์ แล้วจั่งติดต่อจ้ำกันเข้าแผ่นเดียว” เกิดแผ่นดินและสิ่งมีชีวิตขึ้นในโลกนี้ มีทั้งสวรรค์ นรก อเวจี ครุฑ นาค เทวดา พระอินทร์ พระพรหม พระอาทิตย์และพระจันทร์ แต่ยังไม่มีแสงส่องพื้นโลก

ในหมู่บ้านแห่งนี้มีหญิงหม้ายคนหนึ่งชื่อว่า แม่ฤกษ์งามยามดี นางเป็นคนสวยรวยเสน่ห์ นางไม่ใช่แม่หม้ายธรรมดาแต่เป็นแม่หม้ายทรงเครื่องก่อนสามีของนางจะตายได้ให้บุตรชายถึงสี่คนเอาไว้ดูต่างหน้า...

กาลอันล่วงเลยมาสามารถกำหนดช่วงเวลา กำหนดวัน กำหนดเดือน กำหนดปีที่เกิดเหตุการณ์ได้ และสามารถที่จะกำหนดเป็นศตวรรษได้ โดยเริ่มต้นจากกาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีอยู่สมัยหนึ่งพระอินทร์ผู้เป็นเทพเจ้าแห่งสิ่งทั้งมวลบนโลกพิภพ อีกทั้งยังเป็นจอมเทพแห่งเทวโลก มนุษย์โลก และสัตว์โลกทั้งหลายได้ตรวจตราดูโลก

นิทานปรัชญาชาวบ้านปรัมปราเรื่องนี้ ได้เสนอแนวคิดเรื่องการดูหมอให้คนอื่น การทำนายทายทักชีวิต โดยที่ผู้อื่นไม่เคยรู้ชีวประวัติความเป็นมา เป็นไปได้หรือที่เขาคนอื่นนั้นจะรู้เรื่องชีวิตเราและพูดได้ถูกต้อง พร้อมทั้งดูความเป็นไปในชีวิตเราที่จะเกิดขึ้นในอนาคต หากดูตามเหตุผลแล้วไม่มีใครจะรู้เท่ากับตัวเราเองไปไม่มี

ในแผ่นดินสมัยนี้แดนดินถิ่นวังสามหมอยังเป็นป่ารกทึบ มีขุนเขา ลำห้วย มากมาย ยากที่จะหาผู้ใดมากล้ำกรายได้ จึงไม่มีผู้ใดรู้จัก จนกระทั่งหน่วยล่าจระเข้ของพระยาสุทัศน์ แห่งเมืองท่าขอนยาง มาพบเข้า

ในยุคนั้นเองมีหญิงวัยกลางคนหนึ่งเป็นโสดเป็นชาวหลวงพระบางเขต ดินแดนประเทศลาวปัจจุบัน มีอาชีพทำไร่ทำนาเป็นหลักและมีควายอยู่ตัวหนึ่งไว้ไถนา ได้ปล่อยควายตัวนี้ไปหากินหญ้าตามยถากรรมที่ทุ่งนา

กาลอันล่วงเลยมาจนไม่สามารถกำหนด ช่วงเวลา กำหนดวัน กำหนดเดือน กำหนดปีที่ เกิดเหตุการณ์ได้ และไม่สามารถที่จะกำหนดเป็น ศตวรรษได้

มังสังที่พระอินทร์ส่งมานั้น จะนอนขวางสายน้ำไว้ ปลาที่อาศัยเหนือน้ำจะลงมาข้างล่างหรือไหลมาตามสายน้ำก็ไม่ได้ เมื่อมนุษย์ต้องการอาหารเมื่อใดก็จะมีมีดหรือเครื่องมืออื่น ๆ มาชำแหละหรือเฉือนเอาชิ้นเนื้อของมังสังไปเป็นอาหาร เฉพาะเป็นวัน ๆ เท่านั้น