ปรีดา ข้าวบ่อ

ชีวิตหมู่บ้านครั้งอดีต ผู้นำสังคมทั้งกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ครู พระสงฆ์ รวมถึงผู้นำทางจิตวิญญาณและตามธรรมชาติ ได้แก่ เฒ่าจ้ำ หมอยา หมอลำ นายฮ้อย เหล่านี้ล้วนได้รับการคัดสรรเชิดชูให้เข้ารับหน้าที่ด้วยจิตศรัทธาชาวบ้าน เพื่อนำพาพี่น้องป้องปายเผชิญกับเภทภัยต่าง ๆ และหาทางทำมาหากินให้อิ่มหนำสำราญ มีความสุขความปลอดภัย

แรงบันดาลใจหนึ่งที่ทำให้สะกดชื่อนิตยสาร “ทางอีศาน” ด้วย “ศ” เพราะบทกวีชื่อ “อีศาน” ของ “นายผี” - อัศนี พลจันทร

รสชาติอาหารที่แซ่บนัว จัดจ้าน ได้ติดตัวคนลาวไปทุกที่ เสียงพิณเสียงแคนคึกคัก ม่วนซื่น แว่วเสนาะโสตบ่มีวันขาดหาย และยามคนลาวจากไกลไปอยู่แดนดินใด ปู่ฟ้าพญาแถนก็ติดตามไปปกปักรักษาทุกหนแห่ง

“การป้องกันตัวเองที่ดีที่สุด คือ การทำลายศัตรู” สรรนิพนธ์การทหารของปรมาจารย์ สงครามจรยุทธ์สรุปไว้เช่นนั้น

สภาพบ้านเรือนในหมู่บ้านอีสานยังคงปลูกสร้างด้วยไม้ มีการปรับปรุงเป็นบ้านครึ่งปูนครึ่งไม้มากขึ้น พอ ๆ กับการสร้างด้วยอิฐปูนทั้งหลัง ผ่านมาอีกรุ่นอายุคน ประชากรและครัวเรือนในหมู่บ้านเพิ่มขึ้น ถนนหนทางคับแคบ ปัจจุบันตามหัวไร่ปลายนาจึงมีการสร้างบ้านขึ้นด้วยแบบแปลนสมัยใหม่ ถือเป็นการขยายตัวด้วยความจำเป็นและค่านิยม