ศิลปวัฒนธรรม – ประวัติศาสตร์

ผมเกิดและเติบโตในเมืองกรุง จะได้เห็นชนบทก็ตอนปิดเทอม ได้ไปเที่ยวบ้านก๋ง ซึ่งเป็นบ้านเกิดของพ่อ ณ ริมคลองบางพระ ฉะเชิงเทรา ชาวบ้านย่านนั้นส่วนใหญ่มีอาชีพเลี้ยงไก่ไข่ คำว่า “บ้านนอกคอกนา” ที่แท้จริง จึงไม่มีในจินตภาพของผมเลย

จุดประสงค์ ๒-๓ ข้อ คือ เพื่อทำบุญตามฮอยศรัทธาญาคูขี้หอม เพื่อเยี่ยมเยือนพี่น้องผู้ไท ในบ้านดงกึม สปป.ลาว และเพื่อท่องเที่ยวหาความสุขสำราญ เบิกบานใจในบั้นปลายของชีวิต

ย้อนไปในอดีต ในฐานะแผ่นดินซึ่งเป็นจุดร่วมของ ๓ น่านน้ำสำคัญ คือ ทะเลจีนใต้ ทะเลอันดามัน และอ่าวไทย “อาณาจักรศรีวิชัย” หรือ “รัฐศรีวิชัย”

ตอนนั้นท่านกลับมาจากเป็นอัยการที่ปัตตานีแล้ว รู้สึกว่าจะลาออกจากอัยการแล้วท่านมาสอน พอรู้ว่าเพื่อนฝูงคนไหนที่อยากรู้กลอนก็สอนหมด แต่ที่สอนอย่างเป็นทางการก็คือป้า

ภูผาม่าน เป็นอำเภอหนึ่ง ของจังหวัดขอนแก่น อยู่ติดเขตกับจังหวัดเลยและจังหวัดเพชรบูรณ์ อำเภอเล็ก ๆ แห่งนี้มีเสน่ห์มากมาย ไม่ใช่แค่เพียงถ้ำค้างคาว ภูเขาที่มีลักษณะสูงชันสลับซับซ้อนจนดูเหมือนม่าน

สภาพสังคมวัฒนธรรมคนไท-ลาวสมัยก่อนนั้นมีการนับถือผีอย่างแนบแน่น จนอาจเรียกว่า ถือ “ศาสนาผี” (ผีแถน หรือ ผีฟ้า) ก็ว่าได้

วันที่ ๒๒ – ๒๕ พฤศจิกายน ที่ผ่านมา มูลนิธิทางอีศาน จัดรายการทัศนศึกษาแหล่งโบราณสถานประเภทปราสาทหิน ซึ่งมีสถานะเป็น “ทิพยวิมาน” หรือ “เทวาลัย” ของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู

เมื่อสมัยเมืองเวียงจันทน์แยกจากหลวงพระบางเป็นสองอาณาจักร พ.ศ.๒๒๓๘ นั้น อาณาเขตเวียงจันทน์ทางทิศตะวันออกตั้งแต่แก่งหลี่ผีขึ้นไป ซึ่งเมืองนครกาละจำบากนาคบุรีศรี ก็อยู่ในเขตแคว้นของเวียงจันทน์ด้วย

พระพุทธรูปนั่งแบบทวารวดีในภาคอีศาน ที่มีอายุเก่าที่สุดที่พบในประเทศไทย คือพระพุทธรูปนั่งหินสลัก พบที่พื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ (ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ในพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา)

อาหารอิสลามในประวัติศาสตร์ไทย ได้เขียนเรื่องอาหาร ออเจ้า จากเรื่องราวของภาพยนตร์โทรทัศน์เรื่อง “บุพเพสันนิวาส” ที่ทำให้เกิดกระแส “แม่การะเกด” โด่งดังไปทั่วประเทศไปแล้วถึงสามตอน แต่ก็มีความรู้สึกว่า ยั...Read More

จากการศึกษาวิจัย “ตัวอักษร” บนกระดูกทำนาย (เจี๋ยกู่เหวิน 甲骨文 ) ทำให้ทราบว่า  ในยุคราชวงศ์ซาง 商 ซึ่งระบบตัวอักษรภาษาจีนเริ่มจะพัฒนาเจริญสุกงอมแล้ว ชื่อ “เยวี่ย” เป็นชื่อของกลุ่มชนที่มีความแตกต่างจากคนของราชวงศ์ซาง แต่นั่นก็มิใช่เรื่องที่จะนำมาอ้างอิงอธิบายได้ว่า กลุ่มคนเยวี่ยเพิ่งจะมีกำเนิดเกิดขึ้นในยุคนั้น (สามพันปีมาแล้ว) เพราะกลุ่มคนที่ถูกเรียกว่า “เยวี่ย” นั้น  ควรจะมีอยู่นานแล้ว  ก่อนที่จะเกิดตัวอักษรขึ้น  มิใช่ว่าผู้คนกับตัวอักษรคำว่า “เยวี่ย” จะกำเนิดขึ้นพร้อมกัน

ในบทนี้ จะชี้ให้เห็นว่า บรรพสตรีไท-ลาว แต่ดั้งเดิมมีความสำคัญเพียงใดในศิลปะดนตรี อาทิเช่น การเป็น “ครูช่างแคน” และการเป็นผู้นำในนาฏพิธีต่าง ๆ เช่น “หมอลำผีฟ้า” ความพยายามนี้มิได้ประสงค์จะโน้มนำไปสู่แนวทัศนะแบบ Liberal Feminism

โลกมีเพียงใบเดียว มนุษย์กำเนิดจากรากเหง้าเผ่าพันธุ์เดียวกัน หากเมื่อแผ่นดินถูกขีดเส้นแบ่ง สำนึกถูกครอบงำด้วยอวิชชาและความโลภ นับจากนั้นมา... โลกก็ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป

“แม่ญิ่ง มะติ่งทับซ้าย ผู้ชาย มะติ่งทับ ขวาผู้ฮั่งเซอมะติ่งเงิน สายพี่สายน้อง เอาไว้ มัดไส้แฮ” ความหมาย : เสื้อหมอบของชาวผู้ไทจะ มีลักษณะที่โดดเด่นสังเกตง่าย คือ เสื้อผู้หญิง กระดุมเสื้อจะทับช้าย เสื้อผู้ชายกระดุมจะทับ ด้านขาว ผู้ที่มีฐานะจะสวมใส่เสื้อหมอบที่ติด กระดุมเงิน หรือสตางค์

สมัยก่อนหนังเสียงในฟิล์มยังไม่มี ไม่ว่าหนังไทย ฝรั่ง อินเดีย ต้องใช้นักพากย์ ถ้าหนังฉายในโรงเก็บเงินก็จะมีนักพากย์ ชาย หญิงพากย์คู่ หรือชายเดี่ยวคนเดียวพากย์ทุกเสียง เสียงชายหญิง เสียงเด็ก คนแก่ เหมาหมด รับค่าตัวคนเดียว