เสรี พพ

เมื่อปี 2012 สังฆราช Carlo Maria Vigano เลขาธิการของคณะกรรมการบริหารรัฐวาติกัน ได้ทำหนังสือเปิดเผยเรื่องการคอร์รัปชั่นทางการเงินในวาติกัน ซึ่งแม้ว่าจะมีการสอบสวนและไม่มีผลสรุป มีผู้ที่เห็นด้วยไม่เห็นด้วยกับเรื่องดังกล่าว และเมื่อปี 2018 สังฆราชองค์องค์นี้ถูกส่งไปเป็นทูตวาติกันประจำสหรัฐ ก็ทำหนังสือเรียกร้องให้พระสันตะปาปาฟรันซิสลาออก เรื่องราวยังกับ “รหัสลับดาวินชี” ทีเดียว

ที่เรียกกันว่า “ธนาคารวาติกัน” มีชื่อจริงว่า “สถาบันกิจการเพื่อศาสนา” (Istituto per le Opere di Religione IOR) เป็นสถาบันอิสระ ไม่ขึ้นต่อวาติกันโดยตรง แต่ทำหน้าที่บริหารการเงินให้วาติกัน โดยมีพระคาร์ดินัล 5 องค์เป็นคณะกรรมการบริหาร และมีฆราวาสเป็นคณะกรรมการตรวจสอบ

วาติกัน ศูนย์กลางสถาบันสองพันปีของศาสนาคริสต์โรมันคาทอลิกกำลังเผชิญวิกฤติแสนสาหัส ซึ่งหมักหมมมานมนาน มีรากเหง้ามาจากประวัติศาสตร์ ทั้งใกล้และไกล ที่อยากนำไปเรียนรู้ด้วยกัน

จุดมุ่งหมายของข้อเขียนชุดนี้ คือ การเรียนรู้จากปรากฏการณ์ การสรุปบทเรียนจากสิ่งที่เกิดขึ้นที่ “วาติกัน” ในฐานะที่เป็นคาทอลิก เป็นสมาชิกของพระศาสนจักรที่กำลังเผชิญวิกฤติ ไม่อยากเป็นเหมือนนกตัวใหญ่ที่บินไม่เป็นและเอาหัวซุกทราย แต่อยากเป็นนกตัวเล็กที่บินขึ้นไปเพื่อจะได้มองปัญหารอบด้านและหลายมิติ

มาร์ติน ลูเธอร์ เป็นพระในคณะเอากุสตีเนียน เป็นอาจารย์สอนเทวศาสตร์ในมหาวิทยาลัยในเยอรมัน เป็นผู้นำสำคัญที่ให้กำเนิดนิกายโปรเตสแตนท์ โดยเรียกร้องให้มีการปฏิรูปศาสนา ในปี 1517 นำข้อประท้วง 95 ข้อไปติดที่ประตูโบสถ์เมืองวิตเทนเบอร์ก ประณามความฉ้อฉล ศาสนพาณิชย์ ขายบุญเพื่อให้ได้เงินสร้างโบสถ์วิหาร โดยเฉพาะเซนต์ปิเตอร์ที่กรุงโรม การทำบุญด้วยเงินเพื่อเป็นการไถ่บาป ทำให้มีสิทธิ์ได้ไปสวรรค์

ยุคกลาง ยุคมืดตอนต้น หลังจากโรมล่มสลาย ไม่เป็นเมืองหลวงของโลกอีก (caput mundi) ความรู้เก่าหายไป วิศวกรรม สถาปัตย์ คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ไม่มีการก่อสร้างอะไรเหมือนยุคโรมันอีก หอสมุดคอนสแตนติโนเปิลได้รวบรวมวิชาความรู้ไว้มากมาย ทั้งของตะวันออก-ตะวันตก เป็นขุมทรัพย์ทางปัญญาที่สำคัญ

ยุคฟื้นฟูศิลปะวัฒนธรรม (Renaissance) เป็น “ยุคเกิดใหม่” ของอารยธรรมที่เคยรุ่งเรืองสองพันปีก่อนในยุคกรีกและโรมัน ยุคที่ผู้คนกลับไปเรียนรู้ ฟื้นฟูความรู้ภูมิปัญญา ก่อให้เเกิดการเปลี่ยนแปลงมากมายในระยะเวลาไม่นานในแทบทุกด้าน

มองในแง่บวก โควิดน่าจะเป็น “โชคดีที่มากับโชคร้าย” (blessing in disguise) หรือ “นาฬิกาปลุก” (wake-up call) ปลุกให้ตื่น ตระหนัก สำนึก ให้ลดอหังการลง อ่อนน้อมถ่อมตน และสรุปบทเรียน ปรับเปลี่ยนวิธีคิด จะได้อยู่รอด รับมือกับอะไรที่อาจร้ายแรงกว่าโควิดที่จะตามมา เพราะธรรมชาติที่ผิดเพี้ยนทำให้เกิดโรคภัยไข้แจ็บและภัยพิบัติอะไรได้อีกมากและอย่างที่คาดไม่ถึง

# เต็มสิบยิมนาสติก Perfect Ten นาเดีย โคมาเนชี (Nadia Comaneci) เด็กสาวชาวรูเมเนีย อายุ 14 ปี ทำคะแนนเต็ม 10 ในยิมนาสติกบาร์ต่างระดับที่โอลิมปิกมอนทรีลปี 1976 นับเป็นคนแรกในประวัติศาสตร์กีฬาประเภทนี้ เธอได้เหรียญทอง 3 เหรียญจากรวมอุปกรณ์ บาร์ต่างระดับ และคานทรงตัว และได้เต็มสิบอีก 2 เหรียญทองในโอลิมปิกที่มอสโก 1980

กีฬาโอลิมปิกเกิดขึ้นครั้งแรกในประเทศกรีกเมื่อปี 776 ก่อน ค.ศ. (ประมาณ 2,800 ปีก่อน) จัดที่เมืองโอลิมเปีย ห่างจากกรุงเอเธนส์ไปต่างตะวันออก 188 ก.ม.