ทางอีศาน100

ดูภาพเก่า “เฮือนโบราณ” แบบอีสาน เห็นบ้านยกใต้ถุนสูงมีบันไดพาดกับชานบ้าน ทำให้ย้อนคิดถึงอดีตบ้านเรือนในชุมชนชนบทบ้านนอกคอกนาเมื่อสมัยยังเป็นเด็ก เคยเห็นบันไดที่คนอีสานเรียกว่า “หัวคันได” ลองเอามาเขียนเล่าย้อนอดีตดูบ้าง น่าจะได้แง่คิดอะไรดี ๆ ตามแบบฉบับของเสียงเมือง “ทางอีศาน”

โลกผ่านไปแล้วหลายยุค คือ ยุคหิน ยุคสำริด ยุคเหล็ก มาถึงยุคพลาสติกและน้ำมัน ยุคปัจจุบันที่เรียกกันว่ายุคซิลิคอน และกำลังเข้าสู่ยุคใหม่ที่ได้ชื่อว่า ยุคกราฟีน ที่คนทั่วไปอาจไม่คุ้น แต่นี่คือการค้นพบที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในศตวรรษที่ 21

สะดืออีสาน อยู่ติดกับบึงน้ำขนาดใหญ่ชื่อว่าบึงกุย ตั้งอยู่ที่หมู่ 13 ตำบลหัวขวาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม สถานที่แห่งนี้ชาวภาคตะวันออกเฉียงเหนือทราบกันดีว่าเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของแดนอีสาน

ราว พ.ศ. ๒๕๙๐ กว่า ๖๐ ปีมาแล้ว ผู้เขียนยังเรียนอยู่มัธยมต้น เตี่ยกับแม่เปิดร้านขายอาหารจีนอยู่ที่อำเภออำนาจเจริญ ส่วนบ้านเกิดของแม่อยู่ที่อำเภอม่วงสามสิบ ตากับยายและญาติ ๆ ยังอยู่ ช่วงปิดเทอมทุกปีแม่มักจะใช้ผู้เขียนนำสิ่งของเครื่องใช้ของฝากไปเยี่ยมตากับยายและญาติ ๆ ที่หมู่บ้าน “ยางเคลือ” อ.ม่วงสามสิบ เพราะเห็นว่าผู้เขียนเป็นหลานรักของยาย เป็นภาพประทับใจฝังในความจำมาจนถึงปัจจุบันนี้

สถานการณ์โลกเปลี่ยนแปลงไปไม่รู้จบนะ... มนุษยชาติในแต่ละประเทศต่างก็มีความคิดความอ่านแตกต่างกันไปมาก โลกเคยแตกแยกรุนแรงมาแล้ว เกิดสงครามโลกใหญ่สองครั้ง ผู้คนฆ่ากันตายนับล้าน ๆ คน หลังสงครามโลกครั้งที่สอง โลกก็แบ่งค่าย แตกแยกกันด้วยลัทธิทุนนิยมกับลัทธิสังคมนิยม สู้รบทำ “สงครามเย็น” กัน

เมื่อก้าวมาถึงวันนี้ มีหลายเรื่องในรอยทางที่ก้าวมา... เรื่องหนึ่ง ขณะเตรียมพร้อมออกก้าวเดินเราไปติดต่อ “สายส่ง” เพื่อเป็นตัวแทนการจัดจำหน่าย ด้วยความปรารถนาดี ผู้จัดการสายส่งถามว่า “คุณทำหนังสือแนวนี้ คุณจะเอาเนื้อหาเรื่องราวอะไรมาทำได้ถึง ๘ - ๙ เล่ม...”

ปราชญ์แห่งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำโขงกล่าวไว้นานมาแล้ว “หัวดำออกก่อน หัวด่อนนำหลัง” “หัวดำ” ได้แก่ คนที่ผมยังดกดำ “หัวด่อน” ได้แก่ คนที่ผมเริ่มออกสีดอกเลา ในทางความคิดและการกระทำเพื่อแปลงสร้างสิ่งใหม่ คนหนุ่มสาวผู้เปี่ยมด้วยความคิดสร้างสรรค์ กระตือรืนร้นและห้าวหาญ จะก้าวรุดหน้ากว่าคนทุกรุ่นวัย

เรื่องเด่นในฉบับ • ดินแดนหริภุญไชยยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงยุคสุวรรณภูมิ โดย  ดร.เพ็ญสุภา สุขคตะ • ประวัติศาสตร์ไท (ใหญ่) ที่หายไปจากความทรงจำของไท (สยาม) โดย ดุษฎี ปัญญา • กลอนลำคอนสะหวัน ของหมอลำบุญตอ...Read More