พระไม้…ลมหายใจคนไทยอีสาน (๑)
บางสิ่งเราเห็นอยู่ทุกวันจนชินตา...จนลืมให้ความสำคัญ วันนี้ที่ฉันไปเที่ยวตลาดนัดจตุจักรจึงได้รู้ สิ่งที่ถูกสร้างจากสองมือด้วยความศรัทธาในพระพุทธศาสนากลายเป็นสินค้าเฝ้าหิ้งชิ้นใหม่ของแผง...พระไม้
ต้นงิ้ว กามารมณ์ และการลงทัณฑ์
คุณคิดว่า ต้นงิ้วมีลักษณะอย่างไรหรือ อ๋อ ก็มีลำต้นตรง โตขนาดโอบได้ มีหนามแหลมยื่นยาวออกมาจากต้นโดยรอบ แล้วใบงิ้วเป็นอย่างไร ไม่รู้ซินะ นึกไม่ออก เขาว่ามีอยู่ในนรกไง รู้ได้ไงหรือ อ๋อ เคยได้ยินเพลงร้องว่า “...ต้นงิ้ว กระทะทองแดง เอาหอกแหลมแทง ทุกวันทุกวัน” แล้วเคยเห็นของจริงไหม “บ้าละซี ยังไม่ตายนี่ ถึงตายก็ไม่อยากเห็น”
ฮูปแต้มวัดไชยศรี
สิมมีฮูปแต้มรอบฝาผนังทั้งด้านนอกด้านใน วาดโดยช่างชาวบ้านชื่อนาย “ทอง ทิพย์ชา” คนอําเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม โดยพระอธิการอ่อนสา กําหนดเรื่องให้เขียน
มาคุยมาลำดับความกัน
ท่ามกลางความศรีวิไล มีสุขศาลา-อนามัย-โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล มีการศึกษาระดับอนุบาล-ประถม-มัธยม หลายคนได้ไปเรียนต่อระดับวิทยาลัย-มหาวิทยาลัย ในเมืองใหญ่ เส้นทางอาชีพหลากหลายขึ้น แต่ในขณะเดียวกันที่ดินทำกินก็หดเหลือน้อย ต้นไม้ถูกสัมปทานตัดขาย นํ้าตามแหล่งธรรมชาติตื้นเขิน การปลูกพืชเชิงเดี่ยวเพื่อขายทำลายหน้าดิน ราคาไม่แน่นอน ซํ้าถูกคดโกงสารพัดรูปแบบ
เนียง ด็อฮ ทม นางนมใหญ่
ตำนานเรื่อง “เนียง ด็อฮ ทม” (นางนมใหญ่) แพร่หลายอยู่ในจังหวัดสุรินทร์ มีนิทานเกี่ยวกับนางนมใหญ่ (ด็อฮ ทม หรือ เดาะทม) อยู่สองเรื่อง คือเรื่องเกี่ยวกับเมืองภูมิโปน กับเรื่องเกี่ยวกับเมืองสุรพินทนิคม เดือนนี้ขอเล่าเรื่องแรกก่อนครับ
น่าเสียดายที่ผู้คนผ่านไปผ่านมาทางสุรินทร์โดยไม่รู้ว่า ที่อำเภอสังขะมีโบราณสถานปราสาทวัฒนธรรมเจนละที่เก่าแก่ที่สุดในดินแดนไทยตั้งอยู่ นั่นคือปราสาทภูมิโปน
เพลงรำโทน มาจนถึงเพลงรำวง
กลองโทนของภาคอีสานที่ใช้กันประจำมีอยู่ ๒ แบบ ตัวกลองทำด้วยไม้เนื้อแข็ง หนังหน้ากลองจะใช้หนังวัว โทนชนิดนี้เวลาตีจะมีเสียงดังแน่นและเป็น ที่นิยมใช้ เพราะใช้ได้ทนนานคุ้มค่า
นิทานประจำถิ่น ปาจิต อรพิม และฉบับตำนานเมืองพิมาย [๓]
คำว่า ปาจิต อรพิม เป็นคำที่ผู้เขียนเลือกใช้เพื่อแสดงความเป็นกลาง ท่ามกลางความหลากหลายของการสะกดชื่อตัวละครเอกของนิทานเรื่องนี้ ในปัญญาสชาดก เรียก พระปาจิตตนางอรพิมพ์ ในวรรณกรรมคำกลอน เรียก พระปาจิตต นางออระภิม
