ทางอีศาน80

ภาษาอีสานกำลัง “ฮิต” ทั้งในละครทีวี ในเพลงลูกทุ่ง สื่อวิทยุและสื่อสังคม นับเป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจ ดาราน้อยใหญ่ที่ไม่ใช่ลูกอีสานต้องหัดออกเสียงสำเนียงอีสานให้ได้ นักร้องลูกทุ่งก็ต้องหาพี่เลี้ยงฝึกฝนจนร้องได้เนียน ๆ เหมือนคนอีสาน

หยดหยาดเข้มข้นนั้น ไหลหลั่งลงมาจากใบหน้าฉัน สีแดงไม่ต่างจากสีแดงของแถบสีขาวแดง ของสัญญาณห้ามจอดที่ทาไว้ขอบฟุตปาธ ตรงที่หน้าฉันถูกกระแทกอย่างแรง

เป็นที่เชื่อถือกันมาช้านานว่าปัจจัยสี่อันประกอบด้วย อาหาร ยารักษาโรค ที่อยู่อาศัย และเครื่องนุ่งห่ม เป็นปัจจัยพื้นฐานสำคัญในการดำรงชีวิต นอกจากนี้ ปัจจัยสี่ยังเป็นสิ่งบ่งชี้ถึงวิถีวัฒนธรรมที่ปรุงปรับสอดรับกับสภาพธรรมชาติแวดล้อมที่มนุษย์ตั้งถิ่นฐาน ปัจจัยสี่จึงให้ภาพสะท้อนสำคัญของการดำรงชีวิตมนุษย์ในวิถีธรรมชาติ

“เวียงจันทน์เศร้า สาวเอยอย่าฟ้าวว่า มันสิโป้บาดหล่า บักแตงช้าง หน่วยปลาย เวียงจันทน์เศร้า เป็นโพนหมาขี้จอก บาดว่า บางกอกฮ้าง ยังสิได้เพิ่งเวียง ดอกนาฯ”

ก่อนเกิดตลาดคำไฮ เมืองขอนแก่นมีตลาดสดอยู่แล้ว ๔ ตลาด ตลาดแรกคือ ตลาดเทศบาล ๑ ซึ่งเดิมตั้งอยู่ตรงโรงหนังขอนแก่นตรงข้ามธนาคารไทยพาณิชย์สาขาขอนแก่น ถนนศรีจันทร์ในปัจจุบัน ตั้งตลาดนี้ราว ๆ ปี ๒๔๕๐ (รัชกาลที่ ๕) ต่อมาในปี ๒๔๙๘ เกิดไฟไหม้ใหญ่ตลาดขอนแก่น จึงย้ายมาตั้งตรงเรือนจำซึ่งให้ย้ายออกไป แล้วตั้งตลาดเทศบาลแทนซึ่งอยู่มาถึงปัจจุบัน

ฮอยบาทพระเจ้าอยู่นี่ มีอยู่บ่เอื้อย” พนักงานต้อนรับของโรงแรมและมัคคุเทศก์สาวชาวลาวเวียงที่รอลูกค้าอยู่ในโถงล็อบบี้พร้อมใจกันย้อนถาม เมื่อฉันถามถึงตำแหน่งที่ตั้งของรอยพระพุทธบาท

เพียงแค่แลดูรูปทรงสถาปัตยกรรมของตัวอาคาร ก็ได้ใจ ชวนให้เข้าไปชมอย่างไม่ลังเลใจเลย เข้าไปแล้วก็ไม่ผิดหวัง เพราะนำเสนอความเป็นมาจากอดีตถึงปัจจุบันของสุรินทร์อย่างตั้งอกตั้งใจ ไม่ใช่แค่เอาของเก่ามาวางกองให้ดูรก ๆ แล้วเข้าใจว่านั่นคือสิ่งที่เรียก “พิพิธภัณฑ์”

ยุทธการฝนเหลืองเครื่องบินรบ หวังจะพบเวียดกงในดงป่า หลังใบร่วงควงหล่นเบื้องบนฟ้า ภาพฝนเหลืองหลั่งมาจากฟ้าไกล

กิจกรรม “ท่องเทวาลัยอีศานใต้” ผ่านไปแล้วอย่างน่าชื่นอกชื่นใจ เพราะเป็นการบุกเบิกกิจกรรมแนวทัศนศึกษาสถานที่สำคัญทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์จริง พบของจริง พบผู้คนพื้นถิ่นพื้นฐานจริง เก็บเกี่ยวได้มาทั้งความรู้ใหม่ ๆ และปัญหาใหม่ ๆ ที่ต้องค้นหาคำตอบกันใหม่ (คำตอบไม่มีอยู่ในตำราเรียน !)

เมื่อสมัยเมืองเวียงจันทน์แยกจากหลวงพระบางเป็นสองอาณาจักร พ.ศ.๒๒๓๘ นั้น อาณาเขตเวียงจันทน์ทางทิศตะวันออกตั้งแต่แก่งหลี่ผีขึ้นไป ซึ่งเมืองนครกาละจำบากนาคบุรีศรี ก็อยู่ในเขตแคว้นของเวียงจันทน์ด้วย

ประเพณีก่อนกี้ มีสืบสานมา ยามลงนาขอแฮง ซ่อยแปงกูลเกื้อ เป็นบ่อนซุมแซงเซื้อ เฟือกายดุหมั่น สายสัมพันธ์พี่น้อง กองก้มเกี่ยวกำ กันนอ

ผู้คนใน พ.ศ. นี้เริ่มตระหนักถึงภัยร้าย - ที่เป็นภัยเงียบ - มากับอาหารที่เรารับประทานกันทุกวันนั่นแหละ - ยาฆ่าแมลงยากำจัดวัชพืช - สารเร่งเนื้อแดงเร่งการเจริญเติบโต ฯลฯ

พระพุทธรูปนั่งแบบทวารวดีในภาคอีศาน ที่มีอายุเก่าที่สุดที่พบในประเทศไทย คือพระพุทธรูปนั่งหินสลัก พบที่พื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ (ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ในพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา)

ตำบลท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น แม้จะเป็นเพียงตำบลเล็ก ๆ ที่เป็นทางผ่านไปสู่มหานครขอนแก่นหัวเมืองหลักของอีสาน

อดิศักดิ์ ไกรษร สร้างตำนานทีมไทย ลงสนาม ๓ นาทียิง ๑ แล้วยิงคนเดียว ๖ ประตู