เ ส า ห ลั ก ฮั้ ว
ในสังคมชนบท “ทางอีศาน” บางแห่ง ถ้าเป็นช่วงแดดร่มลมตก ชาวบ้านมักจะมีการซุมแซว ยอจอกกันด้วยเหล้าขาวยาดอง ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ หลังจากการทำงานที่ใช้แรงกายหนักหน่วงมาทั้งวัน ก็ต้องคลายเหนื่อยกันบ้าง…
พ่อเฒ่าช้าง เป็นคนชอบดื่มเหล้าขาวและยาดอง แต่ละวันถ้ามีเพื่อนพ้องน้องพี่มาชวนก็เป็นต้องตอบสนองทันที หรือยามไม่มีใครชวนก็เป็นฝ่ายออกปากหาพวกเสียเอง เมื่อได้เพิ่มดีกรีเข้าไปหน่อย คำพูดความคุยก็เริ่มพรั่งพรูออกมา
แต่ละคนในวงเหล้า จะมีเรื่องสัพเพเหระเล่าสู่กันฟัง บางเรื่องมีเนื้อหาสาระความรู้ บางคนก็เล่าเรื่องตลกขบขัน แกล้งกันในวงเหล้าก็เคยมี แต่ก็ถือเป็นเรื่องสนุกสนาน ไม่ถือสากัน แม้เป็นเรื่องโป้หรือคำหยาบบ้างก็ถือเป็นเรื่องปกติ
บักชวนลูกเขยพ่อเฒ่าช้าง เป็นคนชอบสนุก การดื่มเหล้าก็มีบ้างแต่ก็ไม่บ่อยนัก เพราะมันกำลังทำงานสร้างฐานะครอบครัว ซึ่งพ่อเฒ่าช้างก็ขื่นชมว่าได้ลูกเขยดี แต่ก็มีข้อเสียบ้างตรงที่มันมักแกล้งพ่อเฒ่าตอนเมา
เสียงพูดคุยของพ่อเฒ่าช้างเริ่มดังขึ้นตามระดับของดีกรีที่เพิ่มขึ้น เมื่อเห็นผู้หญิงผ่านมาแกก็ว่า
“เฮ้ย! กูได้ยินเขาว่า แม่ญิงเฒ่าจะมีลักษณะ… หน้าหล่า ตาเหลือง เปลืองยา ขาบ่ดีนมแหลว แอวตาย มีแต่ฮ้ายกับฮ้าย… ตายลูกเดียว แม่นบ่?”
พอสิ้นเสียงพ่อเฒ่าช้างว่า เสียงฮาในวงเหล้าก็และเสียงสอดแทรกดังขึ้น “มันสนุกสนานกันจริง ๆ เรื่องการคุยในวงเหล้านี่นะ เพียงแต่ต้องดูแลเรื่องสุขภาพกันไว้บ้างก็พอ”
“เออ…เรื่องยาดองนี่นะ กูว่าพวกสูต้องระวังบ้างเน้อ… ถ้าเอาสมุนไพรมาผสมกันสุ่มสี่สุ่มห้า เกิดมันมีสารพิษหรือสารตกค้างในร่างกายจะตายเอาง่าย ๆ เด้อ…สิบอกไห้!” พ่อเฒ่าช้างเตือนเพื่อน ๆ ในวงเหล้าบ้าง
ก็จริงตามที่พ่อเฒ่าข้างว่า เพราะสมุนไพรบางตัวมีสารบางอย่าง เมื่อไปพบกับสารอีกตัวหนึ่ง ในสมุนไพรที่ผสมกันในขวดเหล้ายาดอง จะเกิดเป็นสารตัวใหม่ อันตรายต่อ ผู้บริโภคก็มี ตายกันมาหลายรายแล้ว…เรื่องนี้ต้องระวังกันหน่อย
วันหนึ่ง บักชวนลูกเขยพ่อเฒ่าช้างมีโอกาสได้นั่งร่วมวงกับเพื่อนพ้อง ญาติมิตร ในยามแดดร่มลมตก
“ชวนเอ้ย…โต๋มาแก้เมื่อยกับหมู่ฝูงบ้างก่ะดีเด้อลูก…เฮ็ดเวียกมันต้องมีผ่อนคลายบ้างเป็นธรรมดา” พ่อเฒ่าช้างเปรยกับบักชวนผู้ลูกเขยบักชวนยิ้มแล้วจับแก้วเหล้ายาดองขึ้นกระดกลงคอ
“โหลนี่ยาดองอีหยัง?” บักชวนถาม
“ผู้เฒ่าล้มลุก ผสมสาวน้อยตกเตียง กับขางเฮือนหัก!”
ชื่อยาแต่ละตัวที่ชาวบ้านเรียกขานกัน ล้วนแล้วแต่กระตุ้นให้ผู้บริโภคเกิดพลังใจว่า ถ้าดื่มแล้วจะเกิดพลังตามชื่อยานั้น ๆ
“ผมได้ยินเขาบอกสูตรยาดอง ที่สุดยอดเรื่องเพิ่มพลังมานะ! ” บักชวนว่า
“ยาดองหยังล่ะ ชวน?” พ่อเฒ่าช้างถามลูกเขยในวงเหล้า
“เขาว่ายานี้หาบ่ยาก แต่มีเคล็ดลับในการเอาตัวยานิดหน่อย”
“แบบใด๋ล่ะว่ามา!” พ่อเฒ่าช้างเริ่มสนใจ
“เขาว่า เสาไม้แก่นล่อนที่ชาวบ้านเอามาฝังเป็นหลักฮั้ว ไม้หยังก่ะได้ เฮาไปยืนหันหลังให้หลักฮั้ว แล้วใช้พร้าถากเอาไม้หลักฮั้วสักชิ้นสองชิ้นของแต่ละต้น ให้ครบเจ็ดต้น! ใส่ลงในนํ้าเหล้าขาว…เขาว่ากินแล้ว ไอ้นั้น…แข็งเป็นแข็ง!”
พ่อเฒ่าช้างได้ยินบักชวนบอกสูตรยาดอง…แกยกจอกเหล้าขึ้นกระดกลงคอ…แล้วถามบักชวนต่อด้วยความสนใจ
“กินแล้วมันสิแข็งอีหลีบ่ชวน แข็งสํ่าใด๋วะ?”
“แข็งอีหลีแหละพ่อ แข็งปานหลักฮั้วเลยแหละ!”