ทางอีศาน52

แหล่งข้อมูลเรื่อง “เงือก” ส่วนสำคัญที่สุด คือ คติความเชื่อและลายผ้าของชาวไท – ไต ในเวียดนาม ที่มิได้รับอิทธิพลศาสนาพุทธ แม้ว่าข้อมูลที่นักวิชาการชาวไทยค้นคว้าเผยแพร่เป็นภาษาไทยจะยังมีไม่มาก แต่ข้าพเจ้าก็ขอนําเสนอข้อมูลเหล่านั้นเป็นเบื้องต้นก่อน

เพ่งพินิจสรรพสาระอันว่าด้วย “ประวัติศาสตร์” คงมีประเด็นเห็นพ้องและเห็นต่างกันอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ทั้งนี้ด้วยเหตุที่การอธิบายเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ต้องอาศัยทั้งข้อมูลโบราณคดี ตำนาน พงศาวดาร เรื่องเล่า มาเป็นข้อมูลรองรับข้อสันนิษฐานของผู้รู้ในสำนักคิดต่าง ๆ

ภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องพระปาจิต และนางอรพิม ที่ปรากฏรอบสิมวัดบ้านยางนั้น อยู่ล้อมรอบบริเวณสิมหรืออุโบสถ แต่อยู่ในลำดับล่างสุด โดยมีเรื่องพระมาลัย และพระเวสสันดรอยู่ข้างบนตามลำดับ ซึ่งเป็นการยากที่จะเข้าใจเรื่องราวที่แต้มไว้หากผู้มาเยือนขาดความเข้าใจในขนบของจิตรกรรมฝาผนังสิมอีสาน โดยเรื่องราวที่ปรากฏล้อมรอบสิมวัดบ้านยางนี้

คนโบราณเมื่อพบเห็นปรากฏการณ์อะไรที่ “ไม่ปกติ” แปลกแตกต่างจากปรากฏการณ์ทั่ว ๆ ไป ย่อมมองว่ามันเป็น “กรณีพิเศษ” และกรณีพิเศษก็ย่อมมีผลให้เกิดอะไร ๆ ที่ไม่ปกติได้ทั้งในทางร้ายและ/หรือทางดี

การศึกษาทางภูมิรัฐศาสตร์ภาคอีสาน จะต้องมีความรู้ความเข้าใจภูมิศาสตร์พื้นฐาน ภูมิมิติหรือมิติทางพื้นที่ โดยจะต้องรู้ถึงที่ตั้ง ขนาดรูปร่าง เขตแดนตลอดจนลักษณะของพื้นที่ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิมิติต่าง ๆ ที่กล่าวถึงนี้ เป็นองค์ประกอบสำคัญที่มีผลกระทบต่อความมั่นคง ผลทางเศรษฐกิจและวิถีชีวิตของผู้คนในพื้นที่

พ่อเฒ่าช้าง เป็นคนชอบดื่มเหล้าขาวและยาดอง แต่ละวันถ้ามีเพื่อนพ้องน้องพี่มาชวนก็เป็นต้องตอบสนองทันที หรือยามไม่มีใครชวนก็เป็นฝ่ายออกปากหาพวกเสียเอง เมื่อได้เพิ่มดีกรีเข้าไปหน่อย คำพูดความคุยก็เริ่มพรั่งพรูออกมา แต่ละคนในวงเหล้า จะมีเรื่องสัพเพเหระเล่าสู่กันฟัง บางเรื่องมีเนื้อหาสาระความรู้ บางคนก็เล่าเรื่องตลกขบขัน แกล้งกันในวงเหล้าก็เคยมี แต่ก็ถือเป็นเรื่องสนุกสนาน ไม่ถือสากัน แม้เป็นเรื่องโป้หรือคำหยาบบ้างก็ถือเป็นเรื่องปกติ

วิชาภูมิศาสตร์นั้นมีความสำคัญในเรื่องของความรู้เกี่ยวกับพื้นที่และบริเวณต่าง ๆ บนพื้นโลก พื้นที่หรือภูมิเป็นตำแหน่งของวัตถุในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งบนพื้นโลก ซึ่งมีเรื่องของเวลามาเกี่ยวข้อง และเวลาหรือกาลนี้เองที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ เรียกว่า มีความเป็นอนิจจังของพื้นที่นั้นเอง

รศ. วราพร สุรวดี อดีตอาจารย์ภาควิชาชีววิทยา ม.ศรีนครินทรวิโรฒ วัย ๘๐ ปี ได้มอบมรดกที่ดิน บ้าน - สิ่งปลูกสร้างที่เป็นสถาปัตยกรรมและสิ่งของเครื่องใช้ลํ้าค่า ไว้เป็นสมบัติของแผ่นดิน โดยโอนให้กรรมสิทธิ์ กทม. ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๔๗ เมื่อเดือนที่ผ่านมา อาจารย์วราพรทราบว่าเจ้าของที่ดินข้างพิพิธภัณฑ์ฯมีแผนสร้างตึกสูง ๘ ชั้น ซึ่งจะบดบังทัศนียภาพพื้นที่สีเขียว