ทางอีศาน10

๑๔ กุมภาฯ วันวาเลนไทน์-วันแห่งความรักทางโหราศาสตร์เรียกเดือนนี้ว่า ราศีกุมภ์ เป็นธาตุลม อันหมายถึงการเคลื่อนไหวไหลลื่นที่ไม่ปรากฏตัวตน ลมหรืออากาศที่ไม่อาจมองเห็นได้ มีสัญลักษณ์เป็นรูปผู้ชายถือหม้อน้ำ ซึ่งดูแล้วไม่เห็นจะเกี่ยวกับความรักตรงไหน แต่เพราะมีเหตุการณ์ที่มีการแสดงออกถึงการยึดถือความรักเป็นสรณะ เดือนนี้เลยกลายเป็นเดือนแห่งความรัก

เป็นที่ทราบชัดเจนมานานแล้วว่า คำประพันธ์ประเภทโคลงของลุ่มเจ้าพระยานั้นได้รับอิทธิพลต้นแบบมาจากล้านนาและล้านช้าง โดยเฉพาะล้านช้างนั้น มีโคลงภาษิตเก่าแก่ซุกซ่อนอยู่นมนาน เพื่อสอนสั่งเตือนสติลูกหลาน บัดนี้ขอขุดค้นมาเผยแผ่แก่หลานเหลนลูกเพื่อปลูกผญาอันไร้กาลเวลาและพรมแดน

“โฮบบาย” เป็นคำสุภาพที่สุดของผู้ดีมีการศึกษา มีวัฒนธรรมสูง แปลว่า “รับประทานอาหาร” คำว่า “ซีบาย” คนชั้นกลางธรรมดาสามัญจะพูดคำนี้ แปลว่า“กินข้าว” คำว่า “จฺร็อม” แปลว่า “แดก”ซึ่งเป็นคำไม่สุภาพนัก ใช้ในการด่าหรือในยามที่ตัวเองคับแค้นใจ

ตอนเรียนอยู่ ม.๕ ไปหาซื้อของเร่ขาย ขายแป้งบาหยัน ขายสบู่ ร้องเพลงเลาะขาย สมเกียรติมาบอกแม่ว่า อ้ายพงษ์ไปเลาะขายของบ่ไปโรงเรียน แม่ใจหายวับเป็นห่วงลูก ย่านลูกเรียนบ่จบ ไอ้พงษ์มันแปลกบ่คือผู้ได๋ เกือบลูกบ่จบ ม.๖ อาจารย์เฉลิม สุขเสริมมาบอกแม่ว่า ลูกเจ้าบ่เข้าเรียนสิบ่ได้สอบ แม่ได้ขอครูให้ลูกสอบ ถึงบ่เข้าเรียนลูกกะบ่แม่นคนชั่วบ่มีนิสัยเกเร มันไปเรียนรู้ตามอารมณ์ของมัน ครูเลยให้สอบ ผลการเรียนออกมา ไอ้พงษ์สอบได้ที่ ๑

"สืบเนื่องจากการที่ผมได้รับการคัดเลือกให้เป็นตัวแทนจังหวัดหนองคาย ได้รับโล่และเงินรางวัล คนดีแทนคุณแผ่นดิน ประจำปี ๒๕๕๕ ที่ผ่านมา เพื่อต่อยอดและเป็นการให้โอกาสทางการศึกษาวิชาศิลปะ ผมจึงจัดกิจกรรมนี้เพื่อให้เด็กและเยาวชนในเขตจังหวัดหนองคายมีความสุขและสนุกสนานในเทศกาลปีใหม่

'ทำไมฉันจึงปลูกข้าวใส่กระถางไว้เต็มบ้าน' แทบทุกคนที่ทราบความก็ติงว่า 'ไปซื้อกินจะไม่ง่ายกว่าหรือ' ไอ้ง่ายน่ะมันก็ง่ายอยู่ แต่มันไม่ได้อารมณ์ ลองคิดดู ข้าวที่เราปลูก ฟูมฟักเองกับมือ ผ่านกระบวนการต่าง ๆ อย่างพิถีพิถัน รสชาติมันจะดื่มด่ำกำซาบขนาดไหน

ใคร ๆ ก็พูดถึงจิตถึงใจ จิตเป็นทุกข์ จิตเดือดร้อน จิตยุ่งวุ่นวาย จิตกระวนกระวาย จิตกระสับกระส่าย มันเรื่องของจิตทั้งนั้นแหละ แต่ยังไม่เคยเห็นจิตสักที จิตแท้เป็นอย่างไร ก็ไม่ทราบ เมื่อไม่เห็นจิตไม่เห็นใจ มันก็ไม่มีโอกาสที่จะชำระได้ต้องเห็นตัวมันเสียก่อน รู้จักตัวที่เราพูดถึงเสียก่อน พอเราเดือดร้อนเรายุ่งเหยิงหรือส่งส่ายเราก็แก้ตรงนั้นเอง

ประชาคมอาเซียนมี ๓ เสาหลัก คือ เศรษฐกิจ, ความมั่นคง, สังคมและวัฒนธรรม ๓ เสาหลักหรือสามด้านนี้ หน่วยราชการ,องค์กรเอกชน และสื่อมวลชนทั่วไป มักให้ความสำคัญสนใจแต่ด้านเศรษฐกิจ กระทั่งเรียก “ประชาคมอาเซียน” ว่า AEC ซึ่งผิด AEC คือ “ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน” ซึ่งเป็นเสาเดียวหรือด้านเดียวเท่านั้น

จากการที่สานลบบ่สูนเป็นวรรณคดีชั้นสูงที่มีลักษณะปิดบังเนื้อหาเป็นปริศนาหรือรหัส (Code) ผู้สามารถเข้าใจได้จะต้องเป็นผู้มีการศึกษา และเข้าใจโดยใช้ปัญญา บางคนอ่านตั้งแต่ต้นจนจบหลายเที่ยวก็ไม่สามารถเข้าใจเนื้อหาของสานได้โดยหมอลำมักนำเอาคำผญาในสานลบบ่สูนที่มีเนื้อหาเกี้ยวพาราสีมาใช้เป็นกลอนลำ

ความต้องการสำคัญที่สุดของ “ชาวนา” ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตนั้นคือเรื่อง “ตำแหน่งแห่งที่ทางสังคม” ที่มีความเสมอภาคเป็นธรรม ส่วนการพัฒนาระบบการผลิตใหม่ชาวนาก็ต้องการความรู้ ต้องการผลผลิตเพิ่มขึ้น มีคุณภาพมากขึ้นและต้องการนวัตกรรมในการบริหารจัดการ ซึ่งเรื่องนี้รัฐได้ละเลยมานานแล้ว