พระธาตุศรีสองรัก สร้อยสัมพันธ์ไทย-ลาวสัจภูมิ ละออ23 ธ.ค. 2023Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
คำโตงโตยนิตยสาร ทางอีศาน03 ส.ค. 2019บ้านข้อยพุ้นบ่อึดบ่อยาก ถากเปลือกไม้มาป่นตางปลา ถากเปลือกสีดามากินตางเข้า ถากเปลือกสาเหล้ามากินตางเกลือ
ผงชูรสกับรสอูมามิผศ.ดร.ไชยยง รุจจนเวท23 ก.ย. 2021ป้ายที่เขียนว่า “ร้านนี้ไม่ใช้ผงชูรส” อาจเป็นจุดขายของบางร้านอาหารในเมืองกรุง แต่ถ้าเป็นต่างจังหวัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในเขตอำเภอรอบนอกแล้วละก็ เขียนแบบนี้อาจขายไม่ได้เลย ในชนบททุกวันนี้ อาหารพื้นบ้านที่ปรุงโดยชาวบ้านแท้ ๆ ล้วนขาดผงชูรสไม่ได้ นี่เป็นเรื่องจริง
ครูช่างสมศักดิ์ มุตะโสภา ผู้อนุรักษ์ “ลายดอกรังฮอ” แห่งอีสานใต้นงค์ลักษณ์ เหล่าวอ บัทเลอร์26 พ.ย. 2023Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
เกษตร ๑๒ เดือน : ชูรสชูค่าทะเลเกลือใต้พื้นพิภพนงค์ลักษณ์ เหล่าวอ บัทเลอร์07 มิ.ย. 2023Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
สรุปเรื่องพระพุทธรูปที่ “วังช้าง” สปป.ลาวนิตยสาร ทางอีศาน03 ก.ย. 2024Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
ปลาน้ำจืดดิบ หอยลายดิบ ปลาร้าดิบ ต้นเหตุโรคเหน็บชากอง บ.ก.16 มี.ค. 2015พบรายงานผู้ป่วยอาการแขนขาอ่อนแรง ชาตามปลายมือ ปลายเท้า และชาตามร่างกาย 78 ราย ในจำนวนนี้เสียชีวิต 2 ราย วินิจฉัยพบว่า เกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งผู้ป่วยทั้งหมดอยู่ในเรือนจำแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จากการสอบสวนโรคพบว่า ผู้ป่วยเป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงจากการขาดวิตามินบี 1 หรือภาวะเป็นโรคเหน็บชา
คำผญา (๓)วีระ สุดสังข์17 มิ.ย. 2019ตกหมู่แฮ้งเป็นแฮ้ง ตกหมู่กาเป็นกา เมื่อเราคบใครเราก็เป็นอย่างนั้น เมื่อเข้าไปอยู่ในกลุ่มของอีแร้ง เราย่อมเป็นอีแร้งด้วย
ดอกมะเดื่อเป็นของหายาก…จริงหรือ?ผศ.ดร.ไชยยง รุจจนเวท07 ก.ย. 2021คนในเมืองรู้เพียงว่า มะเดื่อเป็นชื่อต้นไม้ บ้างรู้ดีขึ้นไปอีกว่า ลูกมะเดื่อมักมีแมลงหวี่อยู่ข้างใน บ้างก็ว่าผลมะเดื่อฝรั่งนั้นอร่อยนัก คนชนบทเสริมว่า ใบและผลอ่อนของมะเดื่อกินได้ อีกคนบอกในป่ามีมะเดื่อลูกโต ผลสุกสีแดงหวานอร่อย
๓๖๕ น้ำพริก – ๒. น้ำพริกเบสิก (น้ำพริกมาตรฐาน)กอง บ.ก.18 มิ.ย. 2015จิ้มกับผักดิบแนมด้วยปลาทูทอด หรือปลาดุกย่างก็ได้ แต่น้ำพริกครกนี้ปลาอะไรก็คงไม่ดีเท่าปลาทูทอด ม.ร.ว.คึกฤทธ์ ฯ ท่านแนะว่าถ้าอยากให้น้ำพริกถ้วยนี้น่าสนใจ หรือตื่นเต้น หรือโรแมนติกขึ้นไปอีก ก็ต้องเอาเมล็ดมะเขือใส่ คือหามะเขือขื่นหรือที่เรียกว่ามะเขือเหนียว
คำโตงโตยกอง บ.ก.08 มี.ค. 2021ฮูปแต้มเรื่อง “เจ้าเมืองพะโคยกทัพมาประชิดเมืองพาน” จากนิทานประจำถิ่นเรื่อง อุสาบารส (จ.อุดรธานี, จ.หนองคาย) แสดงเหตุการณ์เมื่อครั้งนางอุสาได้พาท้าวบารสมาซ่อนไว้ที่หอคำ
สาส์นถึงเหมาเจ๋อตงนิตยสาร ทางอีศาน15 ก.ย. 2023Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
ผญา – ยอดวรรณกรรมอีสานวิเชียร บริบูรณ์10 มี.ค. 2021ผญา เป็นสำนวนคำพูดที่ไพเราะ คมคายลึกซึ้ง สละสลวย คนอีสานนั้นเป็นคนมีโวหาร เจ้าบทเจ้ากลอน พูดจาเป็นคำคม มีสัมผัสคล้องจอง ไพเราะ น่าฟัง ไม่ว่าจะเป็นโอวาท คำสั่งสอน คำตักเตือน ห้ามปราม หรือคำเกี้ยวพาราสีของหนุ่มสาวอีสานในอดีต สมัยโบราณนั้นคนอีสานมักพูดเป็นสำนวนภาษาแบบผญาเป็นส่วนมาก
คำผญา (๗)วีระ สุดสังข์26 ต.ค. 2019เอาลูกสะใภ้มาเลี้ยงย่า เหมือนเอาผีห่ามาไว้ในเรือน ความหมาย แม่ย่าหรือแม่ผัวกับลูกสะใภ้เปรียบเสมือน ขมิ้นกับปูน, เสมือนนํ้ากับนํ้ามัน ส่วนมากเข้ากันไม่ได้ ยังดีที่เป็นน้ำ อย่าง้นอยก็ยังมีความเย็นอยู่บ้าง ถ้าเป็นของร้อน แม่ย่ากับลูกสะใภ้อาจจะเปรียบเหมือนหมากับแมวก็ได้
คุยเรื่องพริกกับคนช่างสงสัยผศ.ดร.ไชยยง รุจจนเวท07 ส.ค. 2021เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของอาหารไทยทุกภาคคือรสเผ็ดและเป็นรสเผ็ดที่มาจาก “พริก” แกงเผ็ด แกงเขียวหวาน หรืออาหารยอดนิยมอย่างผัดกระเพรา ล้วนไม่ขาดพริก น้ำพริกต่าง ๆ ก็ต้องมีพริก แม้แต่คนที่กินเผ็ดน้อยที่สุด ก็คงกินส้มตำโดยไม่ใส่พริกไม่ได้
คำฉันท์ (7) วรรณลีลามรดกชาติ เสียงตกทองแถม นาถจำนง18 พ.ค. 2016อำ ทำไมจึงเป็นลหุได้ เป็นครุก็ได้ แต่ อัม เป็นครุเสมอไป ความจริงก็คือ อำ เหมือนกัน จะว่าคำนิคหิตในภาษาสันสกฤตเป็นลหุก็ไม่ถูกต้อง เพราะความจริงเป็นครุในภาษาบาลีเหมือนกัน ถ้าถือรูปอักษรเป็นเกณฑ์ก็อาจจะว่าได้ว่าต่างกัน แต่เมื่อนิคหิตในภาษาบาลี-สันสกฤตก็เป็นครุด้วยกันแล้ว จะอ้างคารมรูปอักษรก็ไม่ได้
ปิดเล่มทางอีศาน 130กอง บ.ก.07 มี.ค. 2023Facebook iconFacebookTwitter iconTwitterLINE iconL...Read More
คำผญา (๑)วีระ สุดสังข์09 มี.ค. 2021“มีเงินเต็มภาชน์ บ่ท่อมีผญาเต็มปูม” มีเงินเต็มสำรับ ไม่เท่ามีปัญญาเต็มภูมิ
กลอนบทละคร (๕ – ๖)ทองแถม นาถจำนง06 ต.ค. 2019กลอนบรรยายพระราชวังกรุงกุเรปัน ในบทละครอิเหนาครั้งกรุงเก่าข้างต้นนี้ ภาพที่บรรยายแท้จริงแล้วก็คือพระราชวังสมัยกรุงศรีอยุธยานั่นเอง เนื้อความตอนนี้จึงมีความหมายสำคัญทางประวัติศาสตร์ด้วยครับ การอ่านวรรณคดีนั้น เราจะได้ทั้งความไพเราะชื่นใจของภาษา และความรู้ทางประวัติศาสตร์ สังคมวิทยาด้วย