นิตยสารทางอีศาน ฉบับปัจจุบัน

Sticky Post

ทางอีศาน ฉบับที่ 151

‘ลึกซึ้งรากเหง้า เข้าใจปัจจุบัน รู้ทันอนาคต’ นิตยสาร “ทางอีศาน” ฉบับที่ ๑๕๑ ปีที่ ๑๓ ประจำเดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๗ ภาพประดับปกโดย ณรงชัย ประทุมมาตย์หลากหลายด้วยข้อเขียนคุณภาพ มากด้วยวรรณศิลป์ อาทิ๐ ตำนานอุรังคธาตุ : ภาพสะท้อนวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำโขง | ยุทธพงศ์ มาตย์วิเศษ๐ ร่างตราเมืองเวียงจันท์ จ.ศ.๑๑๘๑ (พ.ศ.๒๓๖๒): พระพุทธเลิศหล้าฯ, สวนขวา และเจ้าอะนุวง (ก่อนเปิดศึกกับสยาม) | กำพล จำปาพันธ์๐ นักเขียนสตรีลาวรุ่นใหม่ กับความเป็น “นักคิด” ที่เผชิญอุปสรรค | “คมศิลป์”๐ “กำเลิด&#...
Read More

เรื่องเด่น

{"page-item-id":"box1_2","title-type":"left","title":"\u0e40\u0e23\u0e37\u0e48\u0e2d\u0e07\u0e40\u0e14\u0e48\u0e19","title-background":"","title-link":"","category":"","tag":"%e0%b8%97%e0%b8%b2%e0%b8%87%e0%b8%ad%e0%b8%b5%e0%b8%a8%e0%b8%b2%e0%b8%99143","num-fetch":"4","blog-style":"blog-widget-large","with-feature":"enable","with-tag":"disable","blog-size":"3","blog-layout":"carousel","num-excerpt":"0","thumbnail-size":"post-widget-left-featured","feature-thumbnail-size":"medium","orderby":"date","order":"desc","offset":"","pagination":"disable","enable-sticky":"enable","margin-bottom":"0","carousel":true,"carousel-class":" newsstand-blog-ajax "}

ข่าวเด่น / บทความล่าสุด

ทิศไท
ทิศไท

มีนาคม 8, 2025

อี ก ก้ า ว เ ดิ น
อี ก ก้ า ว เ ดิ น

มีนาคม 8, 2025

พลังประชาชน
พลังประชาชน

มีนาคม 1, 2025

บุญผะเหวด
บุญผะเหวด

กุมภาพันธ์ 28, 2025

เปิดจิตจินตนา
เปิดจิตจินตนา

กุมภาพันธ์ 28, 2025

previous arrow
next arrow

โลกหลังประชาธิปไตย (5)

แนวคิด “ราชาธิปไตยเทคโน” ของยาร์วิน มองเห็นสังคมที่ปกครองโดยอำนาจส่วนกลางหรือ “ซีอีโอ” ซึ่งมีอำนาจเกือบสมบูรณ์แบบ โดยอุดมคติคือการดำเนินงานด้วยประสิทธิภาพและความมีเหตุผลเช่นเดียวกับบริษัทเอกชน โมเดลนี้ให้คุณค่ากับการรวมศูนย์อำนาจอย่างเข้มแข็ง การขจัดความไม่มีประสิทธิภาพของระบบประชาธิปไตย และชนชั้นนำที่มีความสามารถสูงซึ่งตัดสินใจโดยคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของประเทศชาติ

โลกหลังประชาธิปไตย (4)

เคอร์ติส ยาร์วิน เป็นนักทฤษฎีการเมืองที่เกี่ยวข้องกับขบวนการ “เรืองปัญญามืด” (Dark Enlightenment) นั้น เสนอแนวคิดที่ไม่เหมือนใครเกี่ยวกับรูปแบบการปกครอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งที่เขาเรียกว่า “ ราชาธิปไตยเทคโน” หรือ "Neo-cameralism” ซึ่งเป็น “การปกครองโดยผู้นำอำนาจเด็ดขาดเหมือนกษัตริย์” ที่ดำเนินการเหมือนซีอีโอบริษัทที่มีประสิทธิภาพสูง เขามีแนวคิดเกี่ยวกับการเปลี่ยนผ่านไปสู่ระบบนี้ดังนี้

จากใจทางอีศาน

อำนาจนิ่ม ~ พลังวัฒนธรรม

อำนาจนิ่มนวล (Soft Power) หรืออำนาจอ่อนละมุน อำนาจแห่งพระคุณ ตรงกันข้ามกับอำนาจแข็ง (Hard Power) หรืออำนาจรุนแรง ใช้กำลัง ใช้พระเดชเป็นใหญ่ อำนาจนิ่มนี้ติดตัวและฝังอยู่ในจิตสำนึกของแต่ละคนมาตามสายสะดือ ตามพงศ์พันธุ์ ตามธรรมชาติและสภาพแวดล้อมตั้งแต่แรกเกิด

สงคราม

ทุกฝ่ายที่กุมใช้อาวุธเข้าประหัตประหารกัน ล้วนแล้วแต่ถือตนว่า ตัวเองอยู่ข้างความถูกต้องเป็นธรรม ต้องทำลายล้างฝ่ายตรงข้าม และกำชัยชนะให้ได้

ศิลปวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์

วังช้าง ~ เวียงจัน สปป.ลาว

วังช้างเป็นแหล่งโบราณคดีที่สวยงามใกล้กับสุสานช้าง สถานที่แห่งนี้เคยเป็นที่เ...
Read More

“วัดถ้ำจันทรคราส” อ.บ้านผือ จ.อุดรธานี

30 กรกฎาคม 2567 เริ่มต้นเดินทางเรียนรู้ ร่วมสำรวจ ใบเสมาองค์ประกอบสำคัญของ ...
Read More

มนต์เพลงอีศาน

ของจริงไม่ใช่อิงนิยาย

อาชีพการงานใดที่ผู้เขียนเคยทำมาได้มีประสบการณ์ ถึงจะจำวันเดือน ปี พ.ศ. ไม่ได้ แต่เหตุการณ์จำได้ทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องวงการเพลงลูกทุ่ง ลูกกรุง สตริง เพื่อชีวิต หมอลำ ภาพยนตร์ คุยได้ทุกเรื่องอาจเป็นเพราะว่าสมัยหนุ่ม ๆ เข้าวงการมาใหม่ ๆ โชคช่วยให้เข้ามาอยู่ในแวดวงนักข่าวนักเขียน เข้ามาเป็นนักแต่งเพลงก็ได้รับหน้าที่เป็นผู้ควบคุมการผลิตเพลงครบวงจร ต้องสัมผัสประสานงานกับเหล่าศิลปินทุกแขนง ต้องดูแลการผลิตทุกขั้นตอน จึงได้รู้จักคนมาก และมีคนรู้จักมากแทบทุกวงการ จึงเก็บประสบการณ์ไว้ได้มากถึงแม้ไม่ใช่ข้อมูลทางวิชาการ แต่นี่คือความจริงไม่ใช่อิงนิยาย

ดนตรี วิถีผู้ไท ในมนต์เสน่ห์บ้านสวนนอเวียง – รสสา

ผืนนาลุ่มชุ่มน้ำของบ้านสวนนอเวียง – รสสา มีบ่อน้ำใสสะอาดอยู่ติดกับลำห้วยสายบ่อแก อันเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้านบ่อสะอาด เป็นบ่อน้ำซับธรรมชาติที่ผุดขึ้นจากใต้ดินตลอดปี หล่อเลี้ยงชีวิตบรรพบุรุษชาวผู้ไท

ไทยบันเทิง ThaiPBS : “หมาเก้าหาง” วงพื้นบ้านอีสานปลุกใจรักท้องถิ่น

"เราจำลองวงดนตรี เหมือนกับรูปแบบของสังคม ก็คือเอาชีวิตในสังคมทั่ว ๆ ไปมาใช้ว่าเรามีความแตกต่างกันยังไง แต่จะใช้ความแตกต่างนี้ให้ลงตัวกันยังไงและไปต่อได้ยังไง..."

เพลงอีสานลำเพลิน (ไม่ธรรมดา) (๔๑)

พ.ศ.๒๕๑๑ ผู้สร้างและผู้กำกับภาพยนตร์ที่มีฉายาว่า “เสือปืนไว” ครูรังสี ทัศนพยัคฆ์ ได้สร้างภาพยนตร์เรื่อง “ชาติลำชี” เป็นภาพยนตร์บู้

“ดาวเวียง” กับโรงแรมเวียงวิไล

“โอ้เวียงจันทน์ แดนนี้ฉันเคยได้ไป โอ้เวียงวิไล แดนที่ฉันนั้นเคยได้พัก เจอะคนรักก็ที่เวียงราตรี” บทเพลงท่อนนี้ ทำให้ต้องมาทบทวนความทรงจำ สมัยที่ข้ามโขงติดสอยห้อยตามนักข่าวอาวุโสไปสัมภาษณ์ท่านไกสอน พมวิหาน นายกรัฐมนตรี สปป.ลาว เมื่อกลางปี ๒๕๓๓

“สุรสีห์ ผาธรรม” ผู้ชุบชีวิต “เพลงบ้านนาลาว”

“สุรสีห์ ผาธรรม” มาเกี่ยวข้องกับเพลงลาวได้ยังไง? หลายคนอาจรู้จักสุรสีห์ในฐานะผู้กำกับหนังครูบ้านนอก แต่ไม่เคยทราบมาก่อนว่า เขาข้ามโขงไปปลุกตลาดเพลงลาวให้คึกคักขึ้นมา

อีสานบ้านเฮา

ท่องเที่ยวอารยธรรมทางอีศาน วันที่ 8 พฤษภาคม 2567 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์ ~ เมืองเสมา ~ ปราสาทปรางค์นางผมหอม ~ มหาเจดีย์เขาคลังนอก

ท่องเที่ยวอารยธรรมทางอีศาน วันที่ 8 พฤษภาคม 2567 พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์ ~ เมืองเสมา ~ ปราสาทปรางค์นางผมหอม ~ มหาเจดีย์เขาคลังนอก

แล้วแต่… มึงอยากกิน

พ่อเฒ่าเผือกแกเป็น คนผญาหลาย (ลูกเล่นแพรวพราว) ฮู้จักเว้าฮู้จักอ่อย ใช้คนเป็น เรื่องบ่มีก็หา เรื่องบ่มาก็ซอก จนผู้คนได้เรื่องเล่ากันติดปาก เวลาใดที่พ่อเฒ่าเผือกไปงานต่าง ๆ ในหมู่บ้าน ผู้คนก็มักจะไปนั่งล้อมรอบแกเผื่อจะได้ฟังเรื่องราวต่าง ๆ บางทีก็เป็นเรื่องเชิงวิชาการก็จะได้ความรู้พอนําไปใช้ปฏิบัติได้บางทีก็เป็นเรื่องตลกเฮฮาพาสนุก จึงทำให้ผู้คนทั้งหลายติดอกติดใจ อยากฟังแกเล่าเรื่องราวต่าง ๆ

หัวคันไดบ้าน

ราว พ.ศ. ๒๕๙๐ กว่า ๖๐ ปีมาแล้ว ผู้เขียนยังเรียนอยู่มัธยมต้น เตี่ยกับแม่เปิดร้านขายอาหารจีนอยู่ที่อำเภออำนาจเจริญ ส่วนบ้านเกิดของแม่อยู่ที่อำเภอม่วงสามสิบ ตากับยายและญาติ ๆ ยังอยู่ ช่วงปิดเทอมทุกปีแม่มักจะใช้ผู้เขียนนำสิ่งของเครื่องใช้ของฝากไปเยี่ยมตากับยายและญาติ ๆ ที่หมู่บ้าน “ยางเคลือ” อ.ม่วงสามสิบ เพราะเห็นว่าผู้เขียนเป็นหลานรักของยาย เป็นภาพประทับใจฝังในความจำมาจนถึงปัจจุบันนี้

เฮ็ดกิ๋นแซบ

ผู้คนในภาคอีสาน มีฝีมือในการปรุงอาหารที่เป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่นได้อย่างยอดเยี่ยม การปรุงอาหารของคนในภาคอีสาน จะมีการถ่ายทอดสืบต่อกันแบบรุ่นสู่รุ่น แม่บ้านบางคนคิดสูตรเด็ดจนสามารถเปิดร้านขายอาหารอีสาน สร้างฐานะให้ครอบครัวได้ มีร้านอาหารบางแห่งคิดสโลแกนเขียนขึ้นป้ายให้ผู้ที่เข้าไปในร้านได้อ่านและเข้าใจ มีตัวอย่างที่เคยพบ เช่นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ มีร้านอาหารแห่งหนึ่งเขียนว่า “ได้ดื่มน้ำเย็น ได้เห็นรอยยิ้ม ได้อิ่มอาหาร ได้รับบริการประทับใจ” ก็นับว่าเป็นยุทธศาสตร์ทางธุรกิจอีกอย่างหนึ่ง

อีสานพาเที่ยว

อีสานแซบ

ผักเม็ก ควรกินคู่กับเนื้อสัตว์

ส่วนที่พึงระวัง: สำหรับการรับประทานผักเม็ก คือ ในผักเม็กมีสารออกซาเลต (Oxalate) สูง หากรับประทานสดหรือรับประทานจำนวนมากอาจเสี่ยงต่อการเป็นนิ่วได้ ซึ่งแก้ไขโดยการรับประทานอาหารที่มีโปรตีนหรือประเภทเนื้อสัตว์ควบคู่กันไป อันตรายจากโรคนิ่วก็จะไม่มี

โคราชบ้านเอ็ง ปลาป่นบ้านฉัน

วัฒนธรรมการกินของคนโคราชมี เอกลักษณ์พิเศษเฉพาะตัว และสิ่งที่ว่านั่นคือ “รสชาติ” สมัยเด็กป้าชอบทำน้ำพริกปลาฉลาด ซึ่งเป็นสูตรเฉพาะดั้งเดิม สมัยก่อนปลาฉลาดหา ได้ง่ายและราคาไม่แพงเหมือนปัจจุบัน พอได้ ปลามาแล้วจะตากแห้ง แล้วป้าก็จะนำมาย่างบน เตาถ่านร้อน และนำมาตำในครกกระเดื่องไม้ ขนาดใหญ่ ทำครั้งละมาก ๆ เพื่อแจกจ่ายไปยัง บ้านญาติคนอื่น ๆ ด้วย การตำนั้นตำเพียง หยาบ ๆ จึงจะได้รสชาติที่ดี

เมนูเด็ดจาก…หนัง

อาหารจากหนังในบ้านเรามีหลากหลายเมนูที่น่าสนใจ เช่น ยำหนังอาหารเหนือ ที่รับมาจากชาวไทใหญ่ หรือ คนเมือง(คนเหนือ) เรียกว่า“เงี้ยว” อย่างขนมจีนน้ำเงี้ยว ก็คือน้ำแกงของชาว”เงี้ยว”หรือไทใหญ่นั่นเอง และชื่อของดอกงิ้ว ที่เป็นส่วนประกอบในน้ำเงี้ยวชาวเหนือเรียกว่าดอกเงี้ยวนั่นเอง

วรรณกรรม

นวนิยาย : กาบแก้วบัวบาน (๒)

เจ้าเชียงรุ้งเป็นใคร เหตุใดจึงมีน้ำใจให้เขามากมาย เจ้าเมืองเป็นใคร ทำไมจึงจัดพิธียิ่งใหญ่สำหรับเขา เมืองนี้เป็นเมืองอะไร และอยู่ที่ไหน ดื่มน้ำสวามิภักดิ์ต้องทำอย่างไร ทั้งที่มืดแปดด้าน เมื่อไม่มีทางเลือกจึงตัดสินใจไปร่วมพิธี

นวนิยาย: กาบแก้วบัวบาน (๑)

เหมราชไม่เคยพบเห็นงูใหญ่ขนาดมหึมาถึงปานนี้ ประหลาดนัก ตัวแรกใหญ่เกือบเท่าต้นตาลอีกสองตัวขนาดเท่าต้นไม้ข้างทาง ทั้งสามตัวเลื้อยหายไปในพงหญ้า ขืนชักช้าถ้าพวกมันเลื้อยกลับมาอีกมีหวังถูกมันกลืนลงท้องแน่ ๆ ตัดสินใจไม่ตามหาอีกแล้วหญิงสาวชุดดำ จึงเร่งเท้าเดินด้วยหวังจะกลับไปให้ถึงลานจอดรถโดยเร็ว ขณะกำลังเดินผ่านต้นไม้น้อยใหญ่เรียงรายอยู่สองข้างทาง เสียงไก่ขันสลับเสียงหมาเห่าดังขรมอยู่ข้างหน้า หมู่บ้านคงอยู่ไม่ไกลเท่าไรนัก ถึงจะมืดแต่ดวงจันทร์ส่องสว่างให้มองเห็นทาง ทั้งที่เย็นน้ำค้างและเหน็บหนาวลมดึก ใจกลับร้อนรุ่มคิดถึงรอยยิ้มของหญิงสาวชุดดำขึ้นมาอีก ฝืนตัดใจไม่คิดแต่ก็ยังคิด

ดอกขะเจียวจากโคกขี้แลน ตอนที่ 10

เมื่อคราวที่จารย์บุญและจารย์แก้วกับอีแพงเมียข่า พร้อมครอบครัวชาวข่าจำนวนหนึ่งลงมาจากยอดภู พวกเขาก็เดินทางเข้าตั้งบ้านเรือนอยู่ ณ ดินแดนห้วยขุหลุ อันเป็นบ้านเกิดเมืองนอนแต่เดิมมาของจารย์บุญ ฝ่ายเฒ่าแก่และหมู่ญาติก็พากันทำพิธีบายศรีสู่ขวัญ

จดหมายจากนักอ่าน

ภารตนิยาย : ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา แปล ตัด ต่อ แต่ง เติม จากคัมภีร์ภาษาสันสกฤต ปรากฤต และทมิฬ

ภารตนิยาย : ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา แปล ตัด ต่อ แต่ง เติม จากคัมภีร์ภาษาสันสกฤต ปรากฤต และทมิฬ โดยเริ่มตั้งแต่เรื่องต่างๆในคัมภีร์พระเวทตั้งแต่ ๔๐๐๐ ปี เรื่อยมาจนถึง มหากาพย์รามายณะ มหากาพย์มหาภารตะ และคัมภีร์ปุราณะต่างๆ ๑๘ คัมภีร์ ซึ่งเล่มสุดท้ายเขียนขึ้นเมื่อ ๑๐๐๐ กว่าปีนี่เอง

ทางอีศาน 59 จดหมาย

เซิ้ง ไม่ได้หมายถึง รำ นะครับ หมายถึงการขับร้องอย่างหนึ่ง มีต้นเสียง มีหางเสียง ใช้ร้องเป็นแถวขบวนรอบหมู่บ้าน เช่น เซิ้งนางด้ง เซิ้งนางแมว เป็นต้น แต่ในนิตยสารกล่าวว่า มีเซิ้งศรีโครต เซิ้งภูไท เซิ้งกระติ๊บข้าว เซิ้งโปงลาง เซิ้งแหย่ไข่มดแดง ซึ่งเหล่านี้

ทางอีศาน 38 จดหมาย

คอลัมน์: จดหมาย Column: Letters นิตยสาร “ทางอีศาน” ฉบับที่ ๓๘ ปีที่ ๔ ประจำเดือนมิถุนายน ๒๕๕๘ ฉบับ: สภาพอีสานในห้วงปฏิวัติประชาธิปไตย ๒๔๗๕

นิตยสารทางอีศาน

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com